0
Your Καλαθι
Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού
Περιγραφή
Το παρόν βιβλίο αποτελεί μια προσπάθεια να καλυφθεί ένα ευρύ φάσμα θεμάτων σχετικών με την απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού. Το πρώτο μέρος του βιβλίου (κεφάλαια 1-4) αναφέρεται στις βασικές αρχές της απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού, τόσο από την σκοπιά των φαινομένων, όσο και από την σκοπιά του σχηματισμού της εικόνας, και βοηθά στην κατανόηση της μεθόδου. Το δεύτερο μέρος (κεφάλαια 5 και 6) αναφέρεται στις μεθόδους που εφαρμόζονται σήμερα στην κλινική πράξη (φασματοσκοπία, λειτουργική απεικόνιση, διάχυση, παράλληλη απεικόνιση) με εκτενείς αναφορές σε όλες τις σύγχρονες μεθόδους για τη σφαιρική ενημέρωση του αναγνώστη στις τρέχουσες και μελλοντικές εξελίξεις. Το τρίτο μέρος (κεφάλαια 7-12) καλύπτει τεχνικά θέματα όπως είναι η οργανολογία των συστημάτων MRI, η εγκατάσταση, ο ποιοτικός έλεγχος, οι ψευδενδείξεις και οι βιολογικές επιδράσεις, και αποτελούν πολύ σημαντικά κομμάτια της γνώσης για την καλύτερη εκμετάλλευση της μεθόδου. Τέλος το τέταρτο μέρος καλύπτει γενικά θέματα (εκτέλεση εξέτασης MRI, νέες εξελίξεις, σκιαγραφικά μέσα) τα οποία αφορούν όλες τις ειδικότητες οι οποίες σχετίζονται με την απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού.
Το βιβλίο αυτό λόγω του μεγάλου εύρους της θεματολογίας προσφέρεται για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση και ενημέρωση επιστημόνων διαφόρων κλάδων που σχετίζονται με το αντικείμενο. Απευθύνεται σε ιατρούς, ακτινολόγους αλλά και άλλων ειδικοτήτων που ενδιαφέρονται για την ερμηνεία εικόνων μαγνητικής τομογραφίας. Επίσης απευθύνεται στους τεχνολόγους ακτινολόγους οι οποίοι ενδιαφέρονται να έχουν πλήρη γνώση των φυσικών αρχών, της λειτουργίας και των παραμέτρων της απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού καθώς από την εργασία τους εξαρτάται η ποιότητα της απεικόνισης. Τέλος αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε φυσικούς ιατρικής και μηχανικούς βιοϊατρικής τεχνολογίας (ιατρικών οργάνων) γιατί το περιεχόμενό του συνδέεται με έναν βασικό τομέα της επιστημονικής και επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
Το φαινόμενο του πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού δεν εφαρμόσθηκε αρχικά στην ιατρική απεικόνιση, παρά τις σημαντικές εφαρμογές του στη διερεύνηση των δομικών ιδιοτήτων της συμπυκνωμένης ύλης. Από τον Ivanov και τον Lauterbur έχουν περάσει μόλις μερικές δεκαετίες εξελίξεων στην απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού που όμως οδήγησαν στην αλματώδη βελτίωση των διαγνωστικών διαδικασιών και στην καλύτερη κατανόηση των λειτουργιών του ανθρωπίνου σώματος.
Οι επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις στους τομείς, που σχετίζονται με τη λειτουργία του μαγνητικού τομογράφου (υπεραγωγιμότητα και ισχυρά μαγνητικά πεδία, πηνία εκπομπής και λήψης, πηνία βαθμίδας (βαθμίδωσης), εξελιγμένα λογισμικά) καθώς και η μη επιβάρυνση του εξεταζόμενου με ιοντίζουσες ακτινοβολίες, έχουν οδηγήσει στην εφαρμογή πρωτοποριακών τεχνικών. Πλέον με την ανατομική απεικόνιση επιτυγχάνεται η λήψη εικόνων με χωρική διακριτική ικανότητα μέχρι και 150 μm (ακόμη και σε πραγματικό χρόνο). Η λειτουργική απεικόνιση προσφέρει τη δυνατότητα ανίχνευσης των περιοχών ενεργοποίησης του εγκεφάλου, μέθοδος που οδηγεί στη σταδιακή αποκωδικοποίηση των μυστικών της λειτουργίας του εγκεφάλου. Επιπλέον η τεχνική της μοριακής διάχυσης (DWI/DTI/DWIBS) βοηθά στην ολοκληρωμένη απεικόνιση πολλών ασθενειών, στη μελέτη της διασύνδεσης των ιστών (νευρικών και μυικών ινών) και στην εφαρμογή εξετάσεων ολόκληρου σώματος οι οποίες προσφέρουν εικόνες παρόμοιες με εκείνες του PET/CT αλλά με καλύτερα απεικονιστικά χαρακτηριστικά (SNR, διακριτική ικανότητα) και μικρότερο χρόνο εξέτασης. Οι εφαρμογές της μαγνητικής τομογραφίας στη μοριακή απεικόνιση προσφέρουν ιδιαίτερη ευελιξία, λόγω του πλήθους των μηχανισμών αντίθεσης, των νέων ασφαλών και γενετικά καθοδηγούμενων σκιαγραφικών καθώς και φασματοσκοπικών τεχνικών. Σημαντικές επίσης είναι και οι προοπτικές της εξέλιξης συνδυασμένων-υβριδικών συστημάτων τομογραφίας ποζιτρονίων-μαγνητικού συντονισμού (PET/MRI).
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ
1.1 Το άτομο 26
1.2 Ατομικές κινήσεις 26
1.3 Ο ρόλος του υδρογόνου στην πράξη 26
1.4 Κβαντικές παράμετροι 27
1.5 Συμπεριφορά των πρωτονίων σε εξωτερικό μαγνητικό πεδίο 30
1.6 Συχνότητα Larmor 34
Κεφάλαιο 2
ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (FID)
2.1 Συντονισμός 42
2.2 Πυρηνικός μαγνητικός συντονισμός (nuclear magnetic resonance - NMR) 42
2.3 Το φαινόμενο της μαγνητικής αποκατάστασης 47
2.4 Χρόνοι χαλάρωσης Τρ Τ2, Τ2* 48
2.5 Εξάρτηση των χρόνων Τρ Τ2 από το περιβάλλον 53
2.6 Πότε συμβαίνουν τα φαινόμενα που αντιστοιχούν στις χρονικές περιόδους Τ1 και Τ2; 54
2.7 Μηχανισμοί χαλάρωσης 54
2.8 Η φυσική άποψη του φαινομένου της μαγνητικής
αποκατάστασης - μηχανισμοί αλληλεπίδρασης 55
2.9 Η βιοχημική άποψη της μαγνητικής αποκατάστασης 56
2.10 Μαθηματική μοντελοποίηση 58
2.11 Ελεύθερη απόσβεση επαγωγής (FID) 60
Κεφάλαιο 3
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
3.1 Χωρικός προσδιορισμός των σημάτων μαγνητικού συντονισμού 70
3.2 Βαθμίδες μαγνητικού πεδίου 70
3.3 Χωρική καταγραφή 72
3.4 Επιλεκτική διέγερση 73
3.5 Παλμός στο χώρο των συχνοτήτων (φάσμα) 74
3.6 Μέθοδος ζευγματογραφίας-Καταγραφή συχνότητας 75
3.7 Καταγραφή (κωδικοποίηση) φάσης 77
3.8 Σχηματισμός εικόνας-Δυσδιάστατος μετασχηματισμός Fourier 78
3.9 Μετασχηματισμός Fourier 84
3.10 Διακριτός μετασχηματισμός Fourier (DFT) 86
3.11 Ταχύς μετασχηματισμός Fourier (FFT) 86
3.12 Χώρος-k και μήτρα δεδομένων 87
Κεφάλαιο 4
ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ - ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ
4.1 Γενικά 100
4.2 Ανάκτηση κορεσμού (SR) 103
4.3 Ανάκτηση αναστροφής (inversion recovery-ΙΡν) 105
4.3.1 Ακολουθία FLAIR (Fluid Attenuated Inversion Recovery) 106
4.3.2 Ακολουθία STIR (short tau inversion recovery) 106
4.4 Ηχώ σπίν (spin echo-SE) 107
4.5 Αλληλουχίες βαθμίδων-Ηχώ βαθμίδας (ΘΡΕ)-Ηχώ πεδίου (FE) 111
4.6 Τεχνικές ταχείας απεικόνισης 113
4.6.1 Ταχεία ηχώ-σπιν (fast spin echo-FSE / turbo spin echo-TSE) 114
4.6.2 Ακολουθία ταχείας ηχούς πεδίου (fast field echo-FFE) 114
4.6.3 Ακολουθία ισορροπημένης ταχείας ηχούς πεδίου (Balanced Fast field echo-BFFE) 115
4.6.4 Τεχνική υπερταχείας ηχούς πεδίου (Turbo Field Echo) 116
4.7 Αλληλουχίες επίπεδης ηχούς / EPI (echo-planar imaging) 117
4.8 Απεικόνιση πολλαπλών τομών και πολλαπλής ηχούς 119
4.9 Χρονικά διαγράμματα 120
Κεφάλαιο 5
ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ
5.1 Εισαγωγικά 134
5.2 Φαινόμενα ροής στο μαγνητικό συντονισμό 134
5.3 Εφαρμογές και ακολουθίες της μαγνητικής αγγειογραφίας 127
5.3.1 Αγγειογραφία «χρόνου πτήσης» (Time Of Flight MPA) 128
5.3.2 Μαγνητική αγγειογραφία αντίθεσης φάσης (Phase Contrast Angiography-PCA) 129
5.4 Απεικόνιση τριών διαστάσεων 130
5.5 Απεικόνιση χημικής μετατόπισης πρωτονίων (Proton chemical shift imaging) 131
5.6 Λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού - Γενικά 131
5.6.1 Κλινικές εφαρμογές 132
5.6.2 Λειτουργία της τεχνικής - Πειραματική διαδικασία 133
5.7 Μεταφορά μαγνήτισης 133
5.8 Δυναμική απεικόνιση (Dynamic Imaging) 135
5.9 Απεικόνιση αιμάτωσης (Perfusion weighted imaging -PWI) 136
5.10 Απεικόνιση διάχυσης (DWI) Απεικόνιση τανυστή διάχυσης (DTI) - Γενικά 138
5.10.1 Κίνηση Brown 139
5.10.2 Απεικόνιση διάχυσης (Diffusion MRI) 139
5.10.3 Ανισοτροπία διάχυσης 139
5.10.4 Το μοντέλο του τανυστή διάχυσης (diffusion tensor model) 140
5.10.5 Απεικόνιση τανυστή διάχυσης (Diffusion tensor imaging) 140
5.10.6 Φαινομενικός συντελεστής διάχυσης apparent diffusion coefficient (ADC) [m2/h] 141
5.10.7 Ιχνηλάτιση (fiber tracking) 141
5.10.8 Λειτουργία της τεχνικής 142
5.11 Προβολές μέγιστης έντασης (Maximum Intensity Projection - MIP) 143
5.12 Ανακατασκευή πολλαπλών επιπέδων (Multi-Planar Reconstruction-MPR) 144
5.13 Τεχνικές παράλληλης απεικόνισης (Parallel imaging techniques) 145
5.14 Τεχνική CINE 148
5.15 Καρδιακή σήμανση (cardiac tagging, SPAMM, rest grid) 148
Κεφάλαιο 6
ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
6.1 Γενικά 156
6.2 Μηχανισμοί υπεύθυνοι για την δημιουργία ενδογενών μαγνητικών πεδίων 156
6.2.1 Διαμαγνητική προάσπιση (Diamagnetic shielding) 156
6.2.2 Ενδομοριακή προάσπιση 157
6.2.3 Παραμαγνητικά φαινόμενα 158
6.2.4 Δεσμοί υδρογόνου 158
6.2.5 Χημική ανισοτροπία 158
6.2.6 Μαγνητική ανισοτροπία 158
6.2.7 Παραμαγνητική προάσπιση 159
6.2.8 Χημικό περιβάλλον 159
6.2.9 Διαμοριακά φαινόμενα 159
6.3 Χημική μετάθεση (Chemical shift) 159
6.4 Φαινόμενα που επηρεάζουν την μορφή των φασματικών κορυφών 161
6.4.1 Η κλιμακούμενη (βαθμωτή) σύζευξη (scalar coupling - J coupling) 161
6.4.2 Η χημική ανταλλαγή (chemical exchange) 163
6.4.3 Το πυρηνικό φαινόμενο ή η πυρηνική ενίσχυση Overhauser 164
6.5 Η μορφή και τα χαρακτηριστικά των φασμάτων 165
6.6 Πυρήνες εκτός των πρωτονίων που χρησιμοποιούνται για λήψη φασμάτων NMP 166
6.6.1 Φώσφορος 167
6.6.2 Άνθρακας 168
6.7 Βιολογικές-Ιατρικές εφαρμογές της φασματοσκοπίας Μαγνητικού Συντονισμού 169
6.8 Πώς επιτυγχάνεται η επιλογή του όγκου ενδιαφέροντος (VOI selection); 173
6.8.1 Aκολουθία PRESS (Point Resolved Spectroscopy) 173
6.8.2 Μειονεκτήματα της τεχνικής PRESS 175
6.8.3 STEAM (stimulated echo acquisition mode) 175
6.8.4 ISIS (Image selected in vivo spectroscopy) 176
6.8.5 CSI (Chemical shift imaging) 177
6.9 Νεότερες τεχνικές φασματοσκοπικής απεικόνισης 178
6.10 Τεχνικές διέγερσης περιοχών με ακανόνιστο σχήμα 179
Κεφάλαιο 7
ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ
7.1 Γενικά - Συγκρότηση μαγνητικού τομογράφου 184
7.2 Βασικά χαρακτηριστικά μαγνητών 185
7.2.1 Ο ρόλος της έντασης του στατικού μαγνητικού πεδίου 186
7.2.2 Ομοιομορφία (ομοιογένεια) στατικού μαγνητικού πεδίου 187
7.3 Μαγνήτες αντιστάσεως 190
7.4 Υπεραγώγιμοι μαγνήτες 192
7.5 Μόνιμοι μαγνήτες 200
7.6 Συστήματα παραγωγής βαθμιδωτών πεδίου 202 7.6.1 Ρεύματα Eddy (Foucault) 206
7.7 Πηνία ραδιοσυχνότητας 206
7.7.1 Επιφανειακά πηνία 212
7.7.2 Το συνολικό σύστημα ραδιοσυχνότητας 214
7.7.2.1 To κύκλωμα του πομπού 215
7.7.2.2 Το κύκλωμα του δέκτη 217
7.7.2.3 Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά των πηνίων ραδιοσυχνότητας 221
7.8 Ψηφιακό - υπολογιστικό τμήμα 222
7.8.1 Μετατροπείς αναλογικών σημάτων σε ψηφιακά (Analog -digital converters - ADC) 223
7.8.2 Ψηφιακή αναλογικοί μετατροπείς (Digital analog converters DCA) 225
7.8.3 Επεξεργαστές πινάκων (Array processors) 226
7.8.4 Σύστημα προβολής εικόνων (image display devices) 227
Κεφάλαιο 8
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΙΚΟΝΑΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
8.1 Εισαγωγή 234
8.2 Λόγος σήματος προς θόρυβο (signal to noise ratio-SNR) 234
8.3 Χωρική διακριτική ικανότητα (spatial resolution) 238
8.4 Αντίθεση αντικειμένου (subject contrast) ή αντίθεση ιστού (tissue contrast) 240
8.5 Αντίθεση εικόνας (image contrast) και λόγος αντίθεσης προς θόρυβο (CNR) 240
8.6 Ψευδενδείξεις 241
8.7 Συσχέτιση παραγόντων απεικόνισης και επιπτώσεις εξ'αιτίας των μεταβολών τους 242
Κεφάλαιο 9
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
9.1 Γενικά 246
9.2 Δονήσεις 252
9.3 Ακουστική-παραγωγή ηχητικού θορύβου 253
9.4 Σύστημα εξαερισμού δωματίου εξέτασης 254
9.5 Επιλογή του κατασκευαστή της εγκατάστασης 255
9.6 Προκαταρκτικός σχεδιασμός 255
9.7 Τελικός σχεδιασμός 255
9.8 Ολοκλήρωση της εγκατάστασης 256
9.9 Εγκατάσταση και βαθμονόμηση 259
9.10 Επίτευξη υπεραγωγιμότητας και σταθεροποίηση στατικού μαγνητικού πεδίου 260
9.11 Εκπαίδευση χειριστών και ιατρών 261
9.12 Διαδικασίες ελέγχου αποδοχής του εγκατεστημένου συστήματος μαγνητικής τομογραφίας 261
Κεφάλαιο 10
ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
10.1 Εισαγωγικά 266
10.2 Επιπτώσεις του στατικού μαγνητικού πεδίου 266
10.2.1 Φαινόμενα ελξης 267
10.2.2 Μαγνητική επιδεκτικότητα και προσανατολισμός εντός του μαγνητικού πεδίου 269
10.2.3 Επιδράσεις στην πήξη του αίματος 270
10.2.4 Επιδράσεις στην σύσταση των πρωτεϊνών και των λιπιδίων 270
10.2.5 Επιδράσεις στην όραση 271
10.2.6 Επιδράσεις στα ερυθροκύτταρα 271
10.2.7 Επίδραση στην ανάπτυξη των εμβρύων και στο γενετικό υλικό 272
10.2.8 Συμπερασματικά 272
10.3 Επιπτώσεις των βαθμιδωτών πεδίων 273
10.3.1 Επίδραση ραδιοκυμάτων χαμηλής συχνότητας 273
10.3.2 Θερμικές επιδράσεις 273
10.3.3 Καρδιακή διέγερση 273
10.3.4 Νευρική - Οπτική διέγερση 274
10.3.5 Επίδραση στα έμβρυα 274
10.3.6 Άλλες επιδράσεις 274
10.3.7 Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή βαθμιδωτών πεδίων και
την ασφάλεια του εξεταζόμενου 274
10.4 Επιπτώσεις των παλμών RF 275
10.4.1 Επιδράσεις σε κυτταρικό επίπεδο 276
10.4.2 Θερμικές επιπτώσεις στον άνθρωπο 276
10.4.3 Καρδιακή και αναπνευστική διέγερση 276
10.4.4 Επίπτώσεις λανθασμένης εφαρμογής πηνίων RF 277
10.5 Αλλα προβλήματα 277
10.6 Σε ποιές περιπτώσεις δεν είναι ασφαλής η μαγνητική τομογραφία; 278
10.6.1 Κάψουλες ενδοσκόπησης τύπου Μ2Α 280
10.6.2 Εμφυτεύσιμη αντλία έγχυσης Isomed 280
10.6.3 Διαδερμικά επιθέματα 281
10.6.4 Ενδομήτριες συσκευές 281
10.6.5 Μαγνητική ενεργοποίηση εμφυτευμάτων 282
10.6.6 Ραδιενεργό εμφύτευμα Theraseed 284
10.6.7 Αντλία έγχυσης ινσουλίνης τύπου Cozmo 284
10.6.8 Αντισυλληπτικά διαφράγματα 284
10.6.9 Οδοντικά εμφυτεύματα 284
10.6.10 Αγγειακοί σφιγκτήρες καρωτηδικής αρτηρίας 285
10.6.11 Ράμματα 285
10.6.12 Κοσμήματα-σκουλαρίκια 285
10.6.13 Ακουστικά βαρυκοΐας 286
10.6.14 Εμφυτεύματα πέους 287
10.6.15 Μετεγχειρητικοί ασθενείς 287
00.p65 13 1 15/5/2007, 6:34 ίί
10.6.16 Προσωπικό σε μονάδες απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού σε κατάσταση
εγκυμοσύνης 288
10.6.17 Χειρουργικά εργαλεία και συσκευές 289
10.6.18 Φιάλες ιατρικών αερίων 290
10.6.19 Τατουάζ και μακιγιάζ 290
10.7 Ειδικός ρυθμός απορρόφησης (SAR-Specific absorption rate) 292
10.8 Συμπερασματικά 294
Κεφάλαιο 11
ΨΕΥΔΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
11.1 Εισαγωγικά 300
11.2 Ψευδενδείξεις λόγω κίνησης 300
11.2.1 Κινήσεις λόγω αναπνοής 302
11.2.2 Καρδιακή κίνηση 303
11.2.3 Παλμικές κινήσεις αρτηριών 304
11.3 Ψευδενδείξεις λόγω μαγνητικής επιδεκτικότητας 304
11.4 Ψευδενδείξεις χημικής μετατόπισης 306
11.5 Ψευδενδείξεις αναδίπλωσης (aliasing-wrap around artifact) 307
11.6 Ψευδενδείξεις μερικού όγκου 308
11.7 Ψευδενδείξεις κολόβωσης (Truncation artifacts ή Gibbs Ringing Artifacts) 310
11.8 Zebra stripes 311
11.9 Ψευδενδείξεις λόγω επικάλυψης τομής (Slice Overlap) 311
11.10 Ψευδενδείξεις υπερχείλισης ισχύος RF 312
11.11 Ψευδενδείξεις ροής και εισόδου τομής (Flow & Entry Slice artifacts) 312
11.12 Ψευδενδείξεις Zipper 312
11.13 Ψευδενδείξεις σκίασης 313
11.14 Σφάλματα εκτύπωσης, αποθήκευσης και ανάγνωσης δεδομένων 314
11.15 Ψευδενδείξεις λόγω κακής λειτουργίας πηνίων βαθμίδας (Gradient artifacts) 315
11.16 Ψευδενδείξεις τεταρτοκυκλικής ανίχνευσης φάσης RF 316
11.17 Ψευδενδείξεις λόγω ανομοιογενών παλμών RF 317
Κεφάλαιο 12
ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
12.1 Γενικά 322
12.2 Ποιοί έλεγχοι πραγματοποιούνται; 322
12.3 Ομοιώματα 324
12.4 Χημική σύσταση των ομοιομάτων 326
12.5 Προσδιορισμός συχνότητας συντονισμού 327
12.6 Ομοιογένεια εικόνας 329
12.7 Σηματοθορυβικός λόγος (SNR) 330
12.8 Γεωμετρική παραμόρφωση 332
12.9 Χαρακτηριστικά τομής (slice profile) 333
12.10 Πάχος τομής 334
12.11 Θέση τομής (slice position) 335
00.p65 14 1 15/5/2007, 6:34 ίί
12.12 Στρέβλωση τομής (slice warp) 336
12.13 Χωρική διακριτική ικανότητα (spatial resolution) 336
12.14 Αντίθεση εικόνας 338
12.15 Ακρίβεια και επαναληψιμότητα των μετρήσεων των χρόνων Τρ Τ2 339
12.16 Ψευδενδείξεις τεταρτοκυκλικής ανίχνευσης φάσης 339
12.17 Ψευδενδείξεις λόγω ύπαρξης συνεχούς ρεύματος στον δέκτη (DC-Offset) 340
12.18 Ψευδενδείξεις απεικόνισης 340
12.19 Μέγιστη φόρτιση πηνίων RF (maximum RF coil loading) 341
12.20 Επεμβατικοί έλεγχοι 342
Κεφάλαιο 13
ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ
13.1 Γενικά 346
13.2 Προετοιμασία του εξεταζόμενου 346
13.3 Καταγραφή δεδομένων του ασθενούς 347
13.4 Διερευνητική ακολουθία 348
13.5 Σχεδιασμός ακολουθιών απεικόνισης 348
13.6 Τύπος ακολουθίας απεικόνισης 349
13.7 Αριθμός μετρήσεων (measurements, NSA, number of excitation-NEX) 349
13.8 Επιλογή πηνίου (imaging coil selection) 349
13.9 Επιλογή καναλιού (coil channel selection) 349
13.10 Δειγματοληψία (Sampling rate) 350
13.11 Μετατροπή πεδίου εξομάλυνσης 350
13.12 Εξομάλυνση υψηλότερης τάξης (higher order shimming) 350
13.13 Χρονικές παράμετροι 350
13.13.1 Χρόνος επανάληψης (Repetition time-TR) 351
13.13.2 Χρόνος ηχούς (Echo time-ΤΕ) 351
13.14 Ρύθμιση της ενίσχυσης του δέκτη (gain optimization) 351
13.15 Μέγεθος μήτρας απεικόνισης (matrix size-scan resolution) 351
13.16 Χρονική διάρκεια της ακολουθίας (acquisition time) 351
13.17 Απεικονιστικό επίπεδο 352
13.18 Πεδίο θέασης (field of view-F.O.V.) 352
13.19 Χαρακτηριστικά τομών 352
13.20 Έκκεντρη τοποθέτηση (off centre positioning) 353
13.21 Επίδραση των παραμέτρων στην ποιότητα εικόνας 354
13.22 Παρακολούθηση της έκβασης της εξέτασης και προσαρμογή της παραμετροποίησης 356
Κεφάλαιο 14
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕ ΙΣΧΥΡΑ ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ
14.1 Γενικά 358
14.2 Τεχνικοί περιορισμοί 359
14.2.1 Στατικό μαγνητικό πεδίο 359
14.2.2 Παλμοί RF-πεδίο Β1 360
14.2.3 Αύξηση του SAR 361
14.2.4 Βαθμιδωτά πεδία 361
14.2.5 Ηχητικός θόρυβος 361
14.3 Αντίθεση εικόνας 362
14.4 Απεικόνιση μοριακής διάχυσης 365
14.5 Λειτουργική απεικόνιση 366
14.6 Αγγειογραφία μαγνητικού συντονισμού 367
14.7 Φασματοσκοπία και φασματοσκοπική απεικόνιση μαγνητικού 367
14.8 Απεικόνιση σώματος 369
14.9 Απεικόνιση μυοσκελετικού συστήματος (σπονδυλική στήλη) 370
14.10 Απεικόνιση μυοσκελετικού συστήματος (σύνδεσμοι) 371
14.11 Συμπερασματικά 372
Κεφάλαιο 15
ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ
15.1 Γενικά 378
15.2 Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται 378
15.3 Ιδιότητες σκιαγραφικών μέσων 380
15.4 Κλινικές εφαρμογές των σκιαγραφικών μέσων 382
15.5 Απεικόνιση καρκινικών όγκων 382
15.6 Απεικόνιση άλλων βλαβών 384
15.7 Σύγχρονες εφαρμογές 384
15.8 Σκιαγραφικά μέσα με καθοδηγούμενη δράση 384
15.9 Ειδικές περιπτώσεις 385
15.10 Παρενέργειες 386
ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΟΡΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ 391
Το βιβλίο αυτό λόγω του μεγάλου εύρους της θεματολογίας προσφέρεται για την ολοκληρωμένη εκπαίδευση και ενημέρωση επιστημόνων διαφόρων κλάδων που σχετίζονται με το αντικείμενο. Απευθύνεται σε ιατρούς, ακτινολόγους αλλά και άλλων ειδικοτήτων που ενδιαφέρονται για την ερμηνεία εικόνων μαγνητικής τομογραφίας. Επίσης απευθύνεται στους τεχνολόγους ακτινολόγους οι οποίοι ενδιαφέρονται να έχουν πλήρη γνώση των φυσικών αρχών, της λειτουργίας και των παραμέτρων της απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού καθώς από την εργασία τους εξαρτάται η ποιότητα της απεικόνισης. Τέλος αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε φυσικούς ιατρικής και μηχανικούς βιοϊατρικής τεχνολογίας (ιατρικών οργάνων) γιατί το περιεχόμενό του συνδέεται με έναν βασικό τομέα της επιστημονικής και επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
Το φαινόμενο του πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού δεν εφαρμόσθηκε αρχικά στην ιατρική απεικόνιση, παρά τις σημαντικές εφαρμογές του στη διερεύνηση των δομικών ιδιοτήτων της συμπυκνωμένης ύλης. Από τον Ivanov και τον Lauterbur έχουν περάσει μόλις μερικές δεκαετίες εξελίξεων στην απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού που όμως οδήγησαν στην αλματώδη βελτίωση των διαγνωστικών διαδικασιών και στην καλύτερη κατανόηση των λειτουργιών του ανθρωπίνου σώματος.
Οι επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις στους τομείς, που σχετίζονται με τη λειτουργία του μαγνητικού τομογράφου (υπεραγωγιμότητα και ισχυρά μαγνητικά πεδία, πηνία εκπομπής και λήψης, πηνία βαθμίδας (βαθμίδωσης), εξελιγμένα λογισμικά) καθώς και η μη επιβάρυνση του εξεταζόμενου με ιοντίζουσες ακτινοβολίες, έχουν οδηγήσει στην εφαρμογή πρωτοποριακών τεχνικών. Πλέον με την ανατομική απεικόνιση επιτυγχάνεται η λήψη εικόνων με χωρική διακριτική ικανότητα μέχρι και 150 μm (ακόμη και σε πραγματικό χρόνο). Η λειτουργική απεικόνιση προσφέρει τη δυνατότητα ανίχνευσης των περιοχών ενεργοποίησης του εγκεφάλου, μέθοδος που οδηγεί στη σταδιακή αποκωδικοποίηση των μυστικών της λειτουργίας του εγκεφάλου. Επιπλέον η τεχνική της μοριακής διάχυσης (DWI/DTI/DWIBS) βοηθά στην ολοκληρωμένη απεικόνιση πολλών ασθενειών, στη μελέτη της διασύνδεσης των ιστών (νευρικών και μυικών ινών) και στην εφαρμογή εξετάσεων ολόκληρου σώματος οι οποίες προσφέρουν εικόνες παρόμοιες με εκείνες του PET/CT αλλά με καλύτερα απεικονιστικά χαρακτηριστικά (SNR, διακριτική ικανότητα) και μικρότερο χρόνο εξέτασης. Οι εφαρμογές της μαγνητικής τομογραφίας στη μοριακή απεικόνιση προσφέρουν ιδιαίτερη ευελιξία, λόγω του πλήθους των μηχανισμών αντίθεσης, των νέων ασφαλών και γενετικά καθοδηγούμενων σκιαγραφικών καθώς και φασματοσκοπικών τεχνικών. Σημαντικές επίσης είναι και οι προοπτικές της εξέλιξης συνδυασμένων-υβριδικών συστημάτων τομογραφίας ποζιτρονίων-μαγνητικού συντονισμού (PET/MRI).
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ
1.1 Το άτομο 26
1.2 Ατομικές κινήσεις 26
1.3 Ο ρόλος του υδρογόνου στην πράξη 26
1.4 Κβαντικές παράμετροι 27
1.5 Συμπεριφορά των πρωτονίων σε εξωτερικό μαγνητικό πεδίο 30
1.6 Συχνότητα Larmor 34
Κεφάλαιο 2
ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (FID)
2.1 Συντονισμός 42
2.2 Πυρηνικός μαγνητικός συντονισμός (nuclear magnetic resonance - NMR) 42
2.3 Το φαινόμενο της μαγνητικής αποκατάστασης 47
2.4 Χρόνοι χαλάρωσης Τρ Τ2, Τ2* 48
2.5 Εξάρτηση των χρόνων Τρ Τ2 από το περιβάλλον 53
2.6 Πότε συμβαίνουν τα φαινόμενα που αντιστοιχούν στις χρονικές περιόδους Τ1 και Τ2; 54
2.7 Μηχανισμοί χαλάρωσης 54
2.8 Η φυσική άποψη του φαινομένου της μαγνητικής
αποκατάστασης - μηχανισμοί αλληλεπίδρασης 55
2.9 Η βιοχημική άποψη της μαγνητικής αποκατάστασης 56
2.10 Μαθηματική μοντελοποίηση 58
2.11 Ελεύθερη απόσβεση επαγωγής (FID) 60
Κεφάλαιο 3
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
3.1 Χωρικός προσδιορισμός των σημάτων μαγνητικού συντονισμού 70
3.2 Βαθμίδες μαγνητικού πεδίου 70
3.3 Χωρική καταγραφή 72
3.4 Επιλεκτική διέγερση 73
3.5 Παλμός στο χώρο των συχνοτήτων (φάσμα) 74
3.6 Μέθοδος ζευγματογραφίας-Καταγραφή συχνότητας 75
3.7 Καταγραφή (κωδικοποίηση) φάσης 77
3.8 Σχηματισμός εικόνας-Δυσδιάστατος μετασχηματισμός Fourier 78
3.9 Μετασχηματισμός Fourier 84
3.10 Διακριτός μετασχηματισμός Fourier (DFT) 86
3.11 Ταχύς μετασχηματισμός Fourier (FFT) 86
3.12 Χώρος-k και μήτρα δεδομένων 87
Κεφάλαιο 4
ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ - ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ
4.1 Γενικά 100
4.2 Ανάκτηση κορεσμού (SR) 103
4.3 Ανάκτηση αναστροφής (inversion recovery-ΙΡν) 105
4.3.1 Ακολουθία FLAIR (Fluid Attenuated Inversion Recovery) 106
4.3.2 Ακολουθία STIR (short tau inversion recovery) 106
4.4 Ηχώ σπίν (spin echo-SE) 107
4.5 Αλληλουχίες βαθμίδων-Ηχώ βαθμίδας (ΘΡΕ)-Ηχώ πεδίου (FE) 111
4.6 Τεχνικές ταχείας απεικόνισης 113
4.6.1 Ταχεία ηχώ-σπιν (fast spin echo-FSE / turbo spin echo-TSE) 114
4.6.2 Ακολουθία ταχείας ηχούς πεδίου (fast field echo-FFE) 114
4.6.3 Ακολουθία ισορροπημένης ταχείας ηχούς πεδίου (Balanced Fast field echo-BFFE) 115
4.6.4 Τεχνική υπερταχείας ηχούς πεδίου (Turbo Field Echo) 116
4.7 Αλληλουχίες επίπεδης ηχούς / EPI (echo-planar imaging) 117
4.8 Απεικόνιση πολλαπλών τομών και πολλαπλής ηχούς 119
4.9 Χρονικά διαγράμματα 120
Κεφάλαιο 5
ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ
5.1 Εισαγωγικά 134
5.2 Φαινόμενα ροής στο μαγνητικό συντονισμό 134
5.3 Εφαρμογές και ακολουθίες της μαγνητικής αγγειογραφίας 127
5.3.1 Αγγειογραφία «χρόνου πτήσης» (Time Of Flight MPA) 128
5.3.2 Μαγνητική αγγειογραφία αντίθεσης φάσης (Phase Contrast Angiography-PCA) 129
5.4 Απεικόνιση τριών διαστάσεων 130
5.5 Απεικόνιση χημικής μετατόπισης πρωτονίων (Proton chemical shift imaging) 131
5.6 Λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού - Γενικά 131
5.6.1 Κλινικές εφαρμογές 132
5.6.2 Λειτουργία της τεχνικής - Πειραματική διαδικασία 133
5.7 Μεταφορά μαγνήτισης 133
5.8 Δυναμική απεικόνιση (Dynamic Imaging) 135
5.9 Απεικόνιση αιμάτωσης (Perfusion weighted imaging -PWI) 136
5.10 Απεικόνιση διάχυσης (DWI) Απεικόνιση τανυστή διάχυσης (DTI) - Γενικά 138
5.10.1 Κίνηση Brown 139
5.10.2 Απεικόνιση διάχυσης (Diffusion MRI) 139
5.10.3 Ανισοτροπία διάχυσης 139
5.10.4 Το μοντέλο του τανυστή διάχυσης (diffusion tensor model) 140
5.10.5 Απεικόνιση τανυστή διάχυσης (Diffusion tensor imaging) 140
5.10.6 Φαινομενικός συντελεστής διάχυσης apparent diffusion coefficient (ADC) [m2/h] 141
5.10.7 Ιχνηλάτιση (fiber tracking) 141
5.10.8 Λειτουργία της τεχνικής 142
5.11 Προβολές μέγιστης έντασης (Maximum Intensity Projection - MIP) 143
5.12 Ανακατασκευή πολλαπλών επιπέδων (Multi-Planar Reconstruction-MPR) 144
5.13 Τεχνικές παράλληλης απεικόνισης (Parallel imaging techniques) 145
5.14 Τεχνική CINE 148
5.15 Καρδιακή σήμανση (cardiac tagging, SPAMM, rest grid) 148
Κεφάλαιο 6
ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ
6.1 Γενικά 156
6.2 Μηχανισμοί υπεύθυνοι για την δημιουργία ενδογενών μαγνητικών πεδίων 156
6.2.1 Διαμαγνητική προάσπιση (Diamagnetic shielding) 156
6.2.2 Ενδομοριακή προάσπιση 157
6.2.3 Παραμαγνητικά φαινόμενα 158
6.2.4 Δεσμοί υδρογόνου 158
6.2.5 Χημική ανισοτροπία 158
6.2.6 Μαγνητική ανισοτροπία 158
6.2.7 Παραμαγνητική προάσπιση 159
6.2.8 Χημικό περιβάλλον 159
6.2.9 Διαμοριακά φαινόμενα 159
6.3 Χημική μετάθεση (Chemical shift) 159
6.4 Φαινόμενα που επηρεάζουν την μορφή των φασματικών κορυφών 161
6.4.1 Η κλιμακούμενη (βαθμωτή) σύζευξη (scalar coupling - J coupling) 161
6.4.2 Η χημική ανταλλαγή (chemical exchange) 163
6.4.3 Το πυρηνικό φαινόμενο ή η πυρηνική ενίσχυση Overhauser 164
6.5 Η μορφή και τα χαρακτηριστικά των φασμάτων 165
6.6 Πυρήνες εκτός των πρωτονίων που χρησιμοποιούνται για λήψη φασμάτων NMP 166
6.6.1 Φώσφορος 167
6.6.2 Άνθρακας 168
6.7 Βιολογικές-Ιατρικές εφαρμογές της φασματοσκοπίας Μαγνητικού Συντονισμού 169
6.8 Πώς επιτυγχάνεται η επιλογή του όγκου ενδιαφέροντος (VOI selection); 173
6.8.1 Aκολουθία PRESS (Point Resolved Spectroscopy) 173
6.8.2 Μειονεκτήματα της τεχνικής PRESS 175
6.8.3 STEAM (stimulated echo acquisition mode) 175
6.8.4 ISIS (Image selected in vivo spectroscopy) 176
6.8.5 CSI (Chemical shift imaging) 177
6.9 Νεότερες τεχνικές φασματοσκοπικής απεικόνισης 178
6.10 Τεχνικές διέγερσης περιοχών με ακανόνιστο σχήμα 179
Κεφάλαιο 7
ΟΡΓΑΝΟΛΟΓΙΑ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥ
7.1 Γενικά - Συγκρότηση μαγνητικού τομογράφου 184
7.2 Βασικά χαρακτηριστικά μαγνητών 185
7.2.1 Ο ρόλος της έντασης του στατικού μαγνητικού πεδίου 186
7.2.2 Ομοιομορφία (ομοιογένεια) στατικού μαγνητικού πεδίου 187
7.3 Μαγνήτες αντιστάσεως 190
7.4 Υπεραγώγιμοι μαγνήτες 192
7.5 Μόνιμοι μαγνήτες 200
7.6 Συστήματα παραγωγής βαθμιδωτών πεδίου 202 7.6.1 Ρεύματα Eddy (Foucault) 206
7.7 Πηνία ραδιοσυχνότητας 206
7.7.1 Επιφανειακά πηνία 212
7.7.2 Το συνολικό σύστημα ραδιοσυχνότητας 214
7.7.2.1 To κύκλωμα του πομπού 215
7.7.2.2 Το κύκλωμα του δέκτη 217
7.7.2.3 Ηλεκτρικά χαρακτηριστικά των πηνίων ραδιοσυχνότητας 221
7.8 Ψηφιακό - υπολογιστικό τμήμα 222
7.8.1 Μετατροπείς αναλογικών σημάτων σε ψηφιακά (Analog -digital converters - ADC) 223
7.8.2 Ψηφιακή αναλογικοί μετατροπείς (Digital analog converters DCA) 225
7.8.3 Επεξεργαστές πινάκων (Array processors) 226
7.8.4 Σύστημα προβολής εικόνων (image display devices) 227
Κεφάλαιο 8
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΕΙΚΟΝΑΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
8.1 Εισαγωγή 234
8.2 Λόγος σήματος προς θόρυβο (signal to noise ratio-SNR) 234
8.3 Χωρική διακριτική ικανότητα (spatial resolution) 238
8.4 Αντίθεση αντικειμένου (subject contrast) ή αντίθεση ιστού (tissue contrast) 240
8.5 Αντίθεση εικόνας (image contrast) και λόγος αντίθεσης προς θόρυβο (CNR) 240
8.6 Ψευδενδείξεις 241
8.7 Συσχέτιση παραγόντων απεικόνισης και επιπτώσεις εξ'αιτίας των μεταβολών τους 242
Κεφάλαιο 9
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
9.1 Γενικά 246
9.2 Δονήσεις 252
9.3 Ακουστική-παραγωγή ηχητικού θορύβου 253
9.4 Σύστημα εξαερισμού δωματίου εξέτασης 254
9.5 Επιλογή του κατασκευαστή της εγκατάστασης 255
9.6 Προκαταρκτικός σχεδιασμός 255
9.7 Τελικός σχεδιασμός 255
9.8 Ολοκλήρωση της εγκατάστασης 256
9.9 Εγκατάσταση και βαθμονόμηση 259
9.10 Επίτευξη υπεραγωγιμότητας και σταθεροποίηση στατικού μαγνητικού πεδίου 260
9.11 Εκπαίδευση χειριστών και ιατρών 261
9.12 Διαδικασίες ελέγχου αποδοχής του εγκατεστημένου συστήματος μαγνητικής τομογραφίας 261
Κεφάλαιο 10
ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ
10.1 Εισαγωγικά 266
10.2 Επιπτώσεις του στατικού μαγνητικού πεδίου 266
10.2.1 Φαινόμενα ελξης 267
10.2.2 Μαγνητική επιδεκτικότητα και προσανατολισμός εντός του μαγνητικού πεδίου 269
10.2.3 Επιδράσεις στην πήξη του αίματος 270
10.2.4 Επιδράσεις στην σύσταση των πρωτεϊνών και των λιπιδίων 270
10.2.5 Επιδράσεις στην όραση 271
10.2.6 Επιδράσεις στα ερυθροκύτταρα 271
10.2.7 Επίδραση στην ανάπτυξη των εμβρύων και στο γενετικό υλικό 272
10.2.8 Συμπερασματικά 272
10.3 Επιπτώσεις των βαθμιδωτών πεδίων 273
10.3.1 Επίδραση ραδιοκυμάτων χαμηλής συχνότητας 273
10.3.2 Θερμικές επιδράσεις 273
10.3.3 Καρδιακή διέγερση 273
10.3.4 Νευρική - Οπτική διέγερση 274
10.3.5 Επίδραση στα έμβρυα 274
10.3.6 Άλλες επιδράσεις 274
10.3.7 Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή βαθμιδωτών πεδίων και
την ασφάλεια του εξεταζόμενου 274
10.4 Επιπτώσεις των παλμών RF 275
10.4.1 Επιδράσεις σε κυτταρικό επίπεδο 276
10.4.2 Θερμικές επιπτώσεις στον άνθρωπο 276
10.4.3 Καρδιακή και αναπνευστική διέγερση 276
10.4.4 Επίπτώσεις λανθασμένης εφαρμογής πηνίων RF 277
10.5 Αλλα προβλήματα 277
10.6 Σε ποιές περιπτώσεις δεν είναι ασφαλής η μαγνητική τομογραφία; 278
10.6.1 Κάψουλες ενδοσκόπησης τύπου Μ2Α 280
10.6.2 Εμφυτεύσιμη αντλία έγχυσης Isomed 280
10.6.3 Διαδερμικά επιθέματα 281
10.6.4 Ενδομήτριες συσκευές 281
10.6.5 Μαγνητική ενεργοποίηση εμφυτευμάτων 282
10.6.6 Ραδιενεργό εμφύτευμα Theraseed 284
10.6.7 Αντλία έγχυσης ινσουλίνης τύπου Cozmo 284
10.6.8 Αντισυλληπτικά διαφράγματα 284
10.6.9 Οδοντικά εμφυτεύματα 284
10.6.10 Αγγειακοί σφιγκτήρες καρωτηδικής αρτηρίας 285
10.6.11 Ράμματα 285
10.6.12 Κοσμήματα-σκουλαρίκια 285
10.6.13 Ακουστικά βαρυκοΐας 286
10.6.14 Εμφυτεύματα πέους 287
10.6.15 Μετεγχειρητικοί ασθενείς 287
00.p65 13 1 15/5/2007, 6:34 ίί
10.6.16 Προσωπικό σε μονάδες απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού σε κατάσταση
εγκυμοσύνης 288
10.6.17 Χειρουργικά εργαλεία και συσκευές 289
10.6.18 Φιάλες ιατρικών αερίων 290
10.6.19 Τατουάζ και μακιγιάζ 290
10.7 Ειδικός ρυθμός απορρόφησης (SAR-Specific absorption rate) 292
10.8 Συμπερασματικά 294
Κεφάλαιο 11
ΨΕΥΔΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
11.1 Εισαγωγικά 300
11.2 Ψευδενδείξεις λόγω κίνησης 300
11.2.1 Κινήσεις λόγω αναπνοής 302
11.2.2 Καρδιακή κίνηση 303
11.2.3 Παλμικές κινήσεις αρτηριών 304
11.3 Ψευδενδείξεις λόγω μαγνητικής επιδεκτικότητας 304
11.4 Ψευδενδείξεις χημικής μετατόπισης 306
11.5 Ψευδενδείξεις αναδίπλωσης (aliasing-wrap around artifact) 307
11.6 Ψευδενδείξεις μερικού όγκου 308
11.7 Ψευδενδείξεις κολόβωσης (Truncation artifacts ή Gibbs Ringing Artifacts) 310
11.8 Zebra stripes 311
11.9 Ψευδενδείξεις λόγω επικάλυψης τομής (Slice Overlap) 311
11.10 Ψευδενδείξεις υπερχείλισης ισχύος RF 312
11.11 Ψευδενδείξεις ροής και εισόδου τομής (Flow & Entry Slice artifacts) 312
11.12 Ψευδενδείξεις Zipper 312
11.13 Ψευδενδείξεις σκίασης 313
11.14 Σφάλματα εκτύπωσης, αποθήκευσης και ανάγνωσης δεδομένων 314
11.15 Ψευδενδείξεις λόγω κακής λειτουργίας πηνίων βαθμίδας (Gradient artifacts) 315
11.16 Ψευδενδείξεις τεταρτοκυκλικής ανίχνευσης φάσης RF 316
11.17 Ψευδενδείξεις λόγω ανομοιογενών παλμών RF 317
Κεφάλαιο 12
ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ
12.1 Γενικά 322
12.2 Ποιοί έλεγχοι πραγματοποιούνται; 322
12.3 Ομοιώματα 324
12.4 Χημική σύσταση των ομοιομάτων 326
12.5 Προσδιορισμός συχνότητας συντονισμού 327
12.6 Ομοιογένεια εικόνας 329
12.7 Σηματοθορυβικός λόγος (SNR) 330
12.8 Γεωμετρική παραμόρφωση 332
12.9 Χαρακτηριστικά τομής (slice profile) 333
12.10 Πάχος τομής 334
12.11 Θέση τομής (slice position) 335
00.p65 14 1 15/5/2007, 6:34 ίί
12.12 Στρέβλωση τομής (slice warp) 336
12.13 Χωρική διακριτική ικανότητα (spatial resolution) 336
12.14 Αντίθεση εικόνας 338
12.15 Ακρίβεια και επαναληψιμότητα των μετρήσεων των χρόνων Τρ Τ2 339
12.16 Ψευδενδείξεις τεταρτοκυκλικής ανίχνευσης φάσης 339
12.17 Ψευδενδείξεις λόγω ύπαρξης συνεχούς ρεύματος στον δέκτη (DC-Offset) 340
12.18 Ψευδενδείξεις απεικόνισης 340
12.19 Μέγιστη φόρτιση πηνίων RF (maximum RF coil loading) 341
12.20 Επεμβατικοί έλεγχοι 342
Κεφάλαιο 13
ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ
13.1 Γενικά 346
13.2 Προετοιμασία του εξεταζόμενου 346
13.3 Καταγραφή δεδομένων του ασθενούς 347
13.4 Διερευνητική ακολουθία 348
13.5 Σχεδιασμός ακολουθιών απεικόνισης 348
13.6 Τύπος ακολουθίας απεικόνισης 349
13.7 Αριθμός μετρήσεων (measurements, NSA, number of excitation-NEX) 349
13.8 Επιλογή πηνίου (imaging coil selection) 349
13.9 Επιλογή καναλιού (coil channel selection) 349
13.10 Δειγματοληψία (Sampling rate) 350
13.11 Μετατροπή πεδίου εξομάλυνσης 350
13.12 Εξομάλυνση υψηλότερης τάξης (higher order shimming) 350
13.13 Χρονικές παράμετροι 350
13.13.1 Χρόνος επανάληψης (Repetition time-TR) 351
13.13.2 Χρόνος ηχούς (Echo time-ΤΕ) 351
13.14 Ρύθμιση της ενίσχυσης του δέκτη (gain optimization) 351
13.15 Μέγεθος μήτρας απεικόνισης (matrix size-scan resolution) 351
13.16 Χρονική διάρκεια της ακολουθίας (acquisition time) 351
13.17 Απεικονιστικό επίπεδο 352
13.18 Πεδίο θέασης (field of view-F.O.V.) 352
13.19 Χαρακτηριστικά τομών 352
13.20 Έκκεντρη τοποθέτηση (off centre positioning) 353
13.21 Επίδραση των παραμέτρων στην ποιότητα εικόνας 354
13.22 Παρακολούθηση της έκβασης της εξέτασης και προσαρμογή της παραμετροποίησης 356
Κεφάλαιο 14
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕ ΙΣΧΥΡΑ ΜΑΓΝΗΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ
14.1 Γενικά 358
14.2 Τεχνικοί περιορισμοί 359
14.2.1 Στατικό μαγνητικό πεδίο 359
14.2.2 Παλμοί RF-πεδίο Β1 360
14.2.3 Αύξηση του SAR 361
14.2.4 Βαθμιδωτά πεδία 361
14.2.5 Ηχητικός θόρυβος 361
14.3 Αντίθεση εικόνας 362
14.4 Απεικόνιση μοριακής διάχυσης 365
14.5 Λειτουργική απεικόνιση 366
14.6 Αγγειογραφία μαγνητικού συντονισμού 367
14.7 Φασματοσκοπία και φασματοσκοπική απεικόνιση μαγνητικού 367
14.8 Απεικόνιση σώματος 369
14.9 Απεικόνιση μυοσκελετικού συστήματος (σπονδυλική στήλη) 370
14.10 Απεικόνιση μυοσκελετικού συστήματος (σύνδεσμοι) 371
14.11 Συμπερασματικά 372
Κεφάλαιο 15
ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ
15.1 Γενικά 378
15.2 Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται 378
15.3 Ιδιότητες σκιαγραφικών μέσων 380
15.4 Κλινικές εφαρμογές των σκιαγραφικών μέσων 382
15.5 Απεικόνιση καρκινικών όγκων 382
15.6 Απεικόνιση άλλων βλαβών 384
15.7 Σύγχρονες εφαρμογές 384
15.8 Σκιαγραφικά μέσα με καθοδηγούμενη δράση 384
15.9 Ειδικές περιπτώσεις 385
15.10 Παρενέργειες 386
ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΟΡΩΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ 391
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
