Σκέψεις και ψίθυροι

Συλλογή διηγημάτων της Κωνσταντίνας Καντζιού, μιας από τις τρεις νικήτριες του Διαγωνισμού Συγγραφής Διηγήματος 2013, των Εκδόσεων Πανέκτυπον.

Με ύφος λιτό και εξαιρετικά περιεκτικό, εμμένοντας στην ουσία χωρίς όμως να αποφεύγει και τη λεπτομέρεια όταν αυτή έχει ουσιαστικό λόγο ύπαρξης, ο λόγος της καθηλώνει τον αναγνώστη, δημιουργώντας εύλογες απορίες για τον τρόπο και το βάθος της σκέψης ενός δεκαεξάχρονου παιδιού που συμπλέκει αριστοτεχνικά τη ζωή με τον θάνατο, σε ένα ταξίδι αμφισβήτησης και επαναπροσδιορισμού του χαμένου νοήματος. Πρόκειται για τη μεγάλη ανακάλυψη του Διαγωνισμού μας, το "παιδί-θαύμα" όπως εύλογα θα την χαρακτηρίσει εκείνος που θα σκύψει επάνω στο έργο της.
Η πρώτη ιστορία είναι το ψυχογράφημα μίας απεγνωσμένης εφηβικής ψυχής. Η Ναταλία καταφεύγει στο όνειρο για να ξεφύγει από την πραγματικότητα. Ο ύπνος είναι για αυτή λυτρωτικός και πιο αληθινός από την ίδια την ζωή. Και κάπου εκεί που νομίζει πως έχει βρει έναν καινούριο στόχο έρχεται να της τα ανατρέψει όλα ένας μυστήριος νέος, ο Αμβρόσιος. Τι είναι η θύμηση; Τι η αγάπη; Τι ο θάνατος και οι αναμνήσεις; Μήπως όλα είναι παιχνίδια του μυαλού για να μας ταλανίζουν και να ξεχνούμε;
Η δεύτερη ιστορία κρατάει βαθιά μέσα της την αβεβαιότητα, ενώ η πρωταγωνίστριά της, η Έλλη, παλεύει με τη βαρύγδουπη μάστιγα των ναρκωτικών. Τα λάθος άτομα, η λάθος στιγμή, η λάθος επιλογή, ο εθισμός, ο ξεπεσμός και η απεχθής, πληγωμένη συνειδητοποίηση είναι χαρακτηριστικά των ψυχικών μεταπτώσεων που βιώνει η επίσης έφηβη Έλλη. Όταν η ίδια της η οικογένεια διαλύεται, γίνεται το δακτυλοδεικτούμενο αποπαίδι της κοινωνίας που στη δύσκολη περίοδο της εφηβείας, βρίσκεται μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο των ουσιών. Πως τελικά θα ξεφύγει; Και εν κατακλείδι ποιος εαυτός θα υπερισχύσει μέσα της; "Η τσιμεντένια ζούγκλα" της πόλης και της εσωτερίκευσης.
Η τρίτη και τελευταία ιστορία είναι μια φανταστική απόδοση της καταστροφής της Σμύρνης το 1922. Ένα μικρό, περίεργο κοριτσάκι, η Φαίδρα, προσπαθεί ενώ ζει στην Νέα Σμύρνη της Αθήνας να μεταφράσει τον βουβό θρήνο των δικών της για κάποια παλιά, μα όχι ξεχασμένη καταστροφή. Μέσα από πολλαπλές μεταβάσεις στο παρελθόν και το μέλλον, αξίζει να μείνουμε στη μεταφυσική εκμυστήρευση του μεγάλου μυστικού που τόσα χρόνια κρατούσε η μητέρα της κρυφό από αυτήν. Στο "όνειρο ιστορίας" εμφανίζεται ο μαρτυρικά αποθανών μητροπολίτης Σμύρνης, Χρυσόστομος. Στην αρχή ως ένας ταπεινός καλόγερος τη σεργιανά στο παρελθόν της εκλιπούσας γιαγιάς και της επιζήσασας μητέρας της και έπειτα ως τρανός μητροπολίτης βιώνει μπροστά στα μάτια της την ολοκληρωτική ταπείνωση.