ΣΕΤ Χαμένες πατρίδες / 1922 Η μαύρη βίβλος

ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ. "Πριν 500 χρόνια ο τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έπεφτε, πολεμώντας στην Πύλη του Ρωμανού ως βασιλιάς των Ελλήνων. Ο Μωάμεθ μπήκε στην Πόλη, πέρασε έφιππος στην Αγιά Σοφιά· κι άφησε το ίχνος των ματοβαμμένων χεριών του στις μαρμάρινες κολώνες της. Αλλ' η Βασιλεύουσα δεν έπεσε - το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας διατήρησε όλη τη λαμπρότητά του. Θέρμαινε τις ψυχές των σκλάβων πέντε ολόκληρους αιώνες. Και στα κρυφά σχολειά, αντί για προσευχές, οι ρασοφορεμένοι δάσκαλοι ψιθύριζαν: "Πάλι με χρόνια, με καιρούς, πάλι δικά μας θα 'ναι...". "Σήμερα το όνειρο έχει διαλυθεί· το λυχνάρι της ελπίδας έσβησε. Δε μένει παρά η μαρτυρική νοσταλγία για τις Χαμένες Πατρίδες. Και τ' άταφα οστά χιλιάδων ηρώων μας, που δεν πήραν εκδίκηση. Η Βασιλεύουσα δεν έπεσε το 1453· τον Σεπτέμβριο του 1922 πατήθηκε από τους Τούρκους. Πέθανε κι ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς".

1922 Η ΜΑΥΡΗ ΒΙΒΛΟΣ. "... Ονομάζομαι Σοφία Νικολάου. Είμαι από το Ιβρινδί της Μικράς Ασίας... Είχαμε καταφύγει με τον άνδρα μου και τον γιο μας Μανωλάκη, 8 ετών, στον μύλο του Γκιούν-Γκιορκές... Ξαφνικά, φάνηκαν να έρχονται Τούρκοι. Τριγύριζαν τον μύλο, βγάζοντας άγριες φωνές... Μετά έσπασαν την πόρτα του μύλου κι όρμησαν επάνω μας... Μπροστά στα μάτια του συγχωρημένου του άνδρα μου και του παιδιού μου με ατίμασαν πολλές φορές. 'Yστερα έσφαξαν το παιδί μου και κομμάτιασαν με τα μαχαίρια τους τον άνδρα μου. Του έβγαλαν τα εντόσθια και μου έδιναν να φάω το κρέας του. Μου φώναζαν πως, αν δεν έτρωγα από το κρέας του άνδρα μου, θα έσφαζαν κι εμένα. Εκείνη την ώρα ακούστηκαν πυροβολισμοί. Έριχναν οι ίδιοι οι Τούρκοι για να ειδοποιήσουν τους δικούς τους ότι έρχεται ο ελληνικός στρατός... Στο άκουσμά του έτρεξαν να φύγουν. Έτσι σώθηκα... Είδαν οι αξιωματικοί και στρατιώτες τα παθήματά μου, και με πήραν μαζί τους..."