Η φιλοσοφική προβληματική του Δημητρίου Δανιήλ Φιλιππίδη

Ο ιερομόναχος Δημήτριος- Δανιήλ Φιλιππίδης αποτελεί υποδειγματική περίπτωση λογίου που υπερβαίνει τις συμβατικές δεσμεύσεις και τις σχηματικές απαγορεύσεις της εποχής του, υποδυόμενος στο σύνολο γνωσιακό ταξίδι. Διαφωτιστής ως το τέλος της ζωής του, δεν περιορίστηκε μόνο στο πλαίσιο των τυπικών αρχών του γαλλικού Διαφψτισμού,, αλλά το υπερέβη με την πρόσληψη και της γερμανικής παραμέτρου της Aufklarung. Χωρίς να απέχει από το εθνικό προσκλητήριο, δεν έγινε επαγγελματίας εθνοπατέρας, αλλά έδινε παγκοσμιότητα στους σκοπούς της γνώσης και της συγγραφής. Σκληρός κλιτής των θρησκευτικών και εκκλησιαστικών πραγμάτων, δεν υιοθέτησε το δίλημμα Διαφωτισμός ή Ορθοδοξία, αλλά ακολούθησε και πρόβαλε τον πρώτο χωρίς να απορρίψει τη δεύτερη. Μαθητής των αισθισιοκρατικών αρχών του Condillac, ανακάλυψε στη συνέχεια τη σπουδαιότητα της λοκιανής φιλοσοφίας και στο τέλος το βάθος της καντιανής κριτικής. Οι προβληματισμοί αυτοί τον οδήγησαν στο εγχείρημα της συγγραφής μιας γενικής φιλοσοφικής σύνθεσης, που έμεινε όμως ανολοκλήρωτη. Δίνοντας αρχικά ένα θαυμάσιο συγγραφικό δείγμα της φυσικής γλώσσας, επεχείρησε κατόπιν τη γενική γλωσσική κωδικοποίηση, που, κατά τη γνώμη του, θα μπορούσε να ισχύσει ως σταθερός κανόνας για τη λεγόμενη φιλοσοφική γλώσσα. Καταδίκασε με αυστηρότητα το σχολαστικισμό και την αυθεντία, αλλά παράλληλα δεν παρέλειψε να επανατονίσει τη φιλοσοφική μεγαλοφυία του Αριστοτέλη, τον οποίο αποκαλεί "καύχημα της Ελλάδος".