Ο βασιλεύς Όθων, το Οθώνειο Πανεπιστήμιο, και η Νομική του Σχολή

ΚΡΙΤΙΚΗ



Πολύ περισσότερα από μια «απλή αφήγηση της διαδρομής-ίδρυσης του πρώτου πνευματικού ιδρύματος των Βαλκανίων, του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Νομικής του Σχολής», όπως λίαν μετριοφρόνως χαρακτηρίζει το πόνημά του ο Καρακώστας, είναι το πολυτελές αυτό βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Σάκκουλα. Εκτός από τις εξαιρετικές λιθογραφίες γερμανών κυρίως καλλιτεχνών παρεπιδημούντων εκείνη την εποχή στη χώρα μας, το έργο προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα των πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών συνθηκών που επικρατούσαν στις αρχές της δεκαετίας του 1830 στην Ελλάδα, μετά το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, τον διακανονισμό των συνόρων και την έλευση του Οθωνα (13 Φεβρουαρίου 1832). Είχε προηγηθεί, τον Οκτώβριο του 1831, η φοβερή δολοφονία Καποδίστρια, που βάθυνε ακόμη περισσότερο τον διχασμό στους κόλπους του έθνους. Ετσι, ο νεαρός βαυαρός βασιλιάς είχε να επιτελέσει ένα έργο εξαιρετικά σύνθετο.

Ο Καρακώστας παρακολουθεί τους χειρισμούς του Οθωνα στο πολιτικό επίπεδο και περνάει στο κυρίως μέρος του πονήματός του εστιάζοντας στις διατάξεις του Βασιλικού Διατάγματος του 1837 για την ίδρυση του Οθώνειου Πανεπιστημίου (το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε «Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών»), στους ιδεολογικούς του προσανατολισμούς, στο κτίριο Κλεάνθη, στη διοίκηση, στους φοιτητές και στις φοιτήτριές του - η πρώτη από αυτές, η Ιωάννα Στεφανόπολι, έγινε δεκτή μόλις το 1890 έπειτα από σκληρούς αγώνες, γεγονός που χαιρετίστηκε από τον Τύπο της εποχής με μεγάλο ενθουσιασμό. Επίσης γίνεται ενδελεχής αναφορά στις φοιτητικές ταραχές που συνδέθηκαν με το ίδρυμα. Από τις πιο αξιοσημείωτες, που δείχνουν το κλίμα και την ψυχολογία του φοιτητικού κινήματος τότε ήταν εκείνη του 1843, όταν οι φοιτητές της Ιατρικής ξεσηκώθηκαν εναντίον του καθηγητή Δ. Μαυροκορδάτου, με αίτημα να υπαγορεύει τις παραδόσεις του ή να δίνει τα τετράδιά του προς αντιγραφή. H Σύγκλητος δεν έδειξε καμία κατανόηση και τιμώρησε του πρωταιτίους με οκταήμερη φυλάκιση! Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου ο Καρακώστας αναφέρεται στη Νομική Σχολή, στους καθηγητές της και στην αναπόφευκτη επίδραση της γερμανικής νομικής επιστήμης στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας των νέων ελλήνων νομικών.



ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

Το ΒΗΜΑ, 26/06/2005