Αρχαιοελληνικές Τραγωδίες

Η ανεύρεση και κριτική έκδοση για πρώτη φορά (editio princeps) των δύο τραγωδιών του έως τώρα άγνωστου στα γράμματα Ζαχαρία Καραντινού, γραμμένες στα αρχαία ελληνικά στις αρχές του 18ου αιώνα (ο Άβελπιθανόν την τελευταία εικοσαετία του 17ου) έχει πολλαπλή σημασία για πολλούς τομείς του νεοελληνικού πολιτισμού, γιατί τα έργα αυτά είναι σε πολλά επίπεδα τελείως μοναδικά:

για την ελληνική λογοτεχνία του 18ου αιώνα, στο κεφάλαιο Λόγιοι της Τουρκοκρατίας·
αποτελούν σταθμό στον δρόμο της Ορθοδοξίας προς το θέατρο, που ξεκινά το 1692 με το σατιρικό «Το Αχούρι» το οποίο διαδραματίζεται επίσης στο Βουκουρέστι, αν και στην περίπτωση του Καραντινού οι δύο τραγωδίες του μιμούνται σε πολλά επίπεδα την αρχαία τραγωδία και η μία από τις δύο έχει και καθαρά ιστορικό θέμα·
το νεοελληνικό θρησκευτικό θέατρο αποκτά δύο νέα κείμενα βαρύνουσας σημασίας, όμως από διαφορετικό πνευματικό χώρο απ’ ό,τι το αιγαιοπελαγίτικο θρησκευτικό θέατρο της χρονικής περιόδου 1600-1750, επηρεασμένο από την ύπαρξη του ιησουιτικού θεάτρου και το δραματικό πρότυπο της τραγωδίας μαρτύρων·
συνιστούν σημαντικά τεκμήρια για τη γνώση των αρχαίων ελληνικών στα θρησκευτικά Ορθόδοξα σχολεία της εποχής·
και είναι εν τέλει μοναδικά, γιατί δεν μπορούν να ενταχθούν σε καμία από τις παραδοσιακές κατηγορίες της φιλολογικής και θεατρολογικής ενασχόλησης: Αρχαία ελληνικά δραματικά κείμενα, που μιμούνται την αττική τραγωδία, γραμμένα στις αρχές του 18ου αιώνα σε σχολικό και κληρικό περιβάλλον στο Βουκουρέστι ή την Κωνσταντινούπολη.
Είναι μοναδικές αποδείξεις της στάθμης των αρχαιοδιφικών γνώσεων και της γλωσσικής ικανότητας του κλήρου, καθώς και της πνευματικής ατμόσφαιρας στα ελληνικά θρησκευτικά σχολεία της Τουρκοκρατίας.

Εισαγωγή: Παπαθωμόπουλος, Μανόλης || Πολέμης, Ιωάννης || Πούχνερ, Βάλτερ || Σταμάτης, Δημήτριος
Σημειώσεις: Παπαθωμόπουλος, Μανόλης || Πολέμης, Ιωάννης || Πούχνερ, Βάλτερ || Σταμάτης, Δημήτριος