Οι εξουσίες του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου στην πολιτική δίκη

Στην ελληνική πολιτική δικονομία κυριαρχεί το συζητητικό σύστημα. Εντούτοις, παρατηρείται μια σειρά σημαντικών αποκλίσεων υπέρ της επεμβατικής ευχέρειας του δικαστή. Τα δικαιοπολιτικά ερείσματα, το εύρος, η lege lata, αλλά και η lege ferenda άσκηση των εξουσιών του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου εξετάζονται στην παρούσα μονογραφία.

Αρχικά, ερευνάται το κοινό υπόβαθρο όλων των εξουσιών: πού ερείδονται, ποιοι οι σκοποί τους και πότε ασκούνται. Στη συνέχεια, επιχειρείται η συστηματική ανάλυση των επιμέρους εξουσιών, όπως αυτές αναφύονται, αφενός στην πρωτοβάθμια δίκη της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας και αφετέρου σε εκείνη της εκούσιας δικαιοδοσίας. Ακολουθεί η εξέταση μιας ιδιαίτερης κατηγορίας εξουσιών, όσων συνέχονται με το νομικό και το νοητικό υλικό της δίκης. Τέλος, εξάγονται ορισμένα κοινά συμπεράσματα, με στόχο την αποτελεσματικότερη άσκηση των εξουσιών.

Μέσα από την αναγωγή σε επικαιροποιημένη νομολογία (άνω των 1.000 αποφάσεων δικαστηρίων της ουσίας και του Ακυρωτικού), την ανάδειξη ειδικών ζητημάτων των Ν 4842/2021 και 4335/2015 (όπως η απλή διάταξη επανάληψης της συζήτησης ή το προδικαστικό ερώτημα προς τον Άρειο Πάγο) και τις δικαιοσυγκριτικές αναφορές, το βιβλίο συνιστά ένα χρήσιμο εργαλείο για τον δικαστή, τον δικηγόρο, αλλά και οποιονδήποτε επιθυμεί να εμβαθύνει στο πεδίο της ex officio δράσης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου.