Η φιλοσοφία στη φύση

Η σιωπηλή υπόθεση για την φυσική καλωσύνη του ανθρώπου, που θα εκδηλωνόταν ευθύς ως θ' απαλλασσόταν από τα υλικά δεσμά που τον ακρωτηρίαζαν, υποτίμησε την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων παθών. Η ελλειπής αντίληψη των παθών και των παρορμήσεων που ενυπάρχουν στη φύση του ανθρώπου και στις συνθήκες της ύπαρξής του και αποτελούν την ισχυρότερη παρώθηση της ιστορικής εξέλιξης, είχε σαν αποτέλεσμα η επαρκής και πληθωρική διορατικότητα των οικονομικών θεωρήσεων να υποκύψει σε μια ρεαλιστική παρανόηση. Η υπεραπλοποιημένη ορθολογιστική εικόνα του ανθρώπου, δεν αναγνώρισε τις προ-λογικές δυνάμεις, που κάνουν τον άνθρωπο να φοβάται και σ' αυτές οφείλεται ο πόθος για την εξουσία και την αυτοκαταστροφή.
Το προ-λογικό έχει ανυπολόγιστα ενισχυθεί με τον ορθολογισμό της σύγχρονης ζωής, που υποτιμώντας κάθε τι μη ορθολογιστικό, απόθεσε τη λειτουργία του προλογικού στο ασυνείδητο. Κι όταν αυτή η λειτουργία βρίσκεται στο ασυνείδητο, δημιουργεί μια συνεχή καταστροφή, σαν μια ανίατη αρρώστια που δεν μπορεί να ξεριζωθεί η εστία της, γιατί είναι αόρατη. Άτομα και κοινωνίες εξαναγκάζονται να ζήσουν ανάλογα, αφιερώνοντας ακόμα και τα πιο ψηλά ιδανικά τους, τα ευγενέστερα πνευματικά τους χαρίσματα στην έκφραση της τρέλας, στην πιο τέλεια μορφή της. Στην πραγματικότητα έχουμε ένα επίχρισμα πολιτισμού πάνω από την τερατώδη πραγματικότητα. Έτσι η ορθολογιστική στάση του πολιτισμού μοιραία καταλήγει προς το αντίθετό της: την παράλογη καταστροφή του πολιτισμού.