Η εφεύρεση του Μορέλ

Με πρόλογο του Jorge Luis Borges και βιογραφικό σημείωμα για τον συγγραφέα



Ο J. L. Borges για τον A. B. Casares

[…] Ένα από τα κυριότερα γεγονότα της εποχής εκείνης -και της ζωής μου- ήταν η αρχή της φιλίας μου με τον Adolfo Bioy Casares. Συναντηθήκαμε το 1930 ή το 1931, όταν εκείνος ήταν περίπου δεκαεφτά χρονώ κι εγώ περασμένα τριάντα. Σ' αυτές τις περιπτώσεις πάντα υποτίθεται πως ο μεγαλύτερος είναι ο δάσκαλος και ο νεότερος ο μαθητής του. Στην αρχή μπορεί να ήταν έτσι, κάμποσα όμως χρόνια αργότερα, όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε μαζί, ουσιαστικά και κρυφά ουσιαστικός δάσκαλος ήταν ο Βioy. Μαζί δοκιμάσαμε πολλά διαφορετικά λογοτεχνικά τολμήματα. Συγκεντρώσαμε ανθολογίες της αργεντινής ποίησης, φανταστικά παραμύθια και αστυνομικές ιστορίες· γράψαμε άρθρα και προλόγους, γράψαμε σχόλια σε βιβλία του Sir Thomas Browne Graciαn· μεταφράσαμε διάφορα διηγήματα, όπως του Beerbohm, του Kipling, του Wells και του Λόρδου Dunsany· ιδρύσαμε ένα περιοδικό, το Destiempo, που έβγαλε τρία τεύχη· γράψαμε σενάρια που σταθερά απορρίπτονταν. Αντίθετα στην κλίση μου για το παθητικό, το αποφθεγματικό και το μπαρόκ, ο Bioy μ' έκανε να αισθανθώ πως η γαλήνη και η αυτοκυριαρχία είναι πολύ προτιμότερα. Αν μου επιτρέπεται μια συντριπτική δήλωση, ο Bioy με οδήγησε σταδιακά στον κλασικισμό.

Από το Αυτοβιογραφικό δοκίμιο

[…] Θεωρώ πως καμιά άλλη εποχή δεν κατέχει μυθιστορήματα τόσο αξιοθαύμαστης πλοκής όπως το Στρίψιμο της βίδας (του Henry James), η Δίκη (του Κafka), ο Ταξιδιώτης πάνω στη γη (του Julien Green) ή αυτό που κατάφερε στο Μπουένος Άιρες ο Adolfo Bioy Casares…
Ο Κασάρες ξεδιπλώνει μια Οδύσσεια θαυμάτων που δεν μοιάζει να επιδέχονται άλλο κλειδί απ' την παραίσθηση ή το σύμβολο, και τα αποκρυπτογραφεί πλήρως, με τη μεσολάβηση ενός και μόνο φανταστικού αλλά όχι υπερφυσικού αξιώματος. Έχω συζητήσει με το συγγραφέα τις λεπτομέρειες της πλοκής του, την έχω ξαναδιαβάσει. Δεν μου φαίνεται ανακρίβεια ή υπερβολή να τη χαρακτηρίσω τέλεια.

Από τον "Πρόλογο" στην Εφεύρεση του Μορέλ