Γλώσσα και επικοινωνία στο παιδί

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ



ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ I

Εισαγωγή στη μελέτη της γλωσσικής και επικοινωνιακής ανάπτυξης του παιδιού: ιστορικές, θεωρητικές και μεθοδολογικές διαστάσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Ιστορική ανασκόπηση του κλάδου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Θεωρητικά ζητήματα της μάθησης της γλώσσας

ΜΕΡΟΣ II

Η κατάκτηση του γλωσσικού συστήματος: περιγραφή και ερμηνεία της ανάπτυξης της γλώσσας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Η κατάκτηση του φωνολογικού συστήματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

Η κατάκτηση της γραμματικής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ

Η κατάκτηση των σημασιολογικών γνώσεων

ΜΕΡΟΣ III

Η ανάπτυξη των επικοινωνιακών ικανοτήτων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ

Η ανάπτυξη πραγματολογικών, κειμενικών και κοινωνιογλωσσικών ικανοτήτων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ

Επικοινωνιακές ικανότητες και εκπαίδευση: γνωστικές και κοινωνικές διαστάσεις των χρήσεων του λόγου






Η μελέτη της ανάπτυξης της γλώσσας και της επικοινωνίας στο παιδί βρέθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στο επίκεντρο δυναμικών εξελίξεων. Άμεση απόρροια επαναστατικών προόδων στη γλωσσολογία, αναπτύχθηκε κυρίως στο πλαίσιο του διεπιστημονικού κλάδου της ψυχογλωσσολογίας και συνέπεσε με προόδους στη μελέτη της ψυχοβιολογικής ανάπτυξης του παιδιού καθώς και των γνωστικών φαινομένων.

Γνώρισε την άνθηση που χαρακτήρισε εν γένει τις γλωσσικές επιστήμες και που είχε αντίκτυπο στην ευρύτερη περιοχή των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών. Η ανάπτυξη της γλώσσας αποτελεί ζήτημα-κλειδί για τη μελέτη της ψυχικής, της γνωστικής και κοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού διότι η γλώσσα διαδραματίζει θεμελιακό ρόλο στη διαμόρφωση του ψυχισμού, της νοημοσύνης και της κοινωνικής ζωής. Επίσης μπορεί να συνεισφέρει καθοριστικά σε ζητήματα όπως η θεωρία της γλώσσας, της γνώσης, της μάθησης, της ψυχοβιολογικής ανάπτυξης. Από τη μελέτη αυτή προκύπτουν φυσικά και πρακτικές συνέπειες για χώρους όπως η εκπαίδευση και η λογοθεραπεία. Το βιβλίο εξετάζει κατ' αρχάς ιστορικές, μεθοδολογικές και θεωρητικές διαστάσεις της επιστημονικής αυτής περιοχής. Στέκεται στη συνέχεια στο τι γνωρίζουμε για την ανάπτυξη αφενός των γλωσσικών και αφετέρου των επικοινωνιακών ικανοτήτων στο παιδί. Εξετάζει, πιο συγκεκριμένα, τους επιμέρους τομείς της γλωσσικής ανάπτυξης, που είναι η κατάκτηση φωνολογικών, γραμματικών και σημασιολογικών γνώσεων. Εξετάζει ακόμη την ανάπτυξη των λεγόμενων πραγματολογικών, κειμενικών και κοινωνιογλωσσικών γνώσεων που καθιστούν δυνατή τη χρήση της γλώσσας στην επικοινωνία.