Το ανύπαρκτο ζήτημα

Η μελέτη του Κωνσταντίνου Κατσάνου αποκωδικοποιεί τους δαιδαλώδεις μηχανισμούς και τις κρίσιμες παραμέτρους των ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων της περιόδου 1950-1967.

Άξονα των σχέσεων αυτών αποτέλεσε το Μακεδονικό Ζήτημα, που με τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου και την αποχώρηση από την Ελλάδα Σλαβο-μακεδόνων ανταρτών αλλά και αμάχων και την εγκατάστασή τους κυρίως στη Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας εισήλθε σε μια ταραγμένη περίοδο.

Τα τελευταία χρόνια, η γραφειοκρατική διαδικασία πρόσβασης στα δημόσια αρχεία έγινε ευχερέστερη με αποτέλεσμα οι διαβαλκανικές σχέσεις να μελετώνται υπό νέο πρίσμα. Ο συγγραφέας αξιοποιεί ένα σημαντικό όγκο αρχειακού υλικού από τα Υπουργεία Εξωτερικών αλλά και επιμέρους αρχειακά διαθέσιμα του τύπου και των δύο χωρών.

Με βάση αυτά τα στοιχεία καταρρίπτονται ορισμένοι μύθοι που εδραιώθηκαν στη συνείδηση του μέσου πολίτη, με κορυφαίο εκείνον που ήθελε την εκάστοτη ελληνική πολιτική και διπλωματική ηγεσία να αδιαφορεί, συμβάλλοντας έτσι στη θεωρία περί «ανύπαρκτου Μακεδονικού». Αρκετές παραδεδομένες αντιλήψεις επαναξιολογούνται και αναθεωρούνται συμβάλλοντας έτσι στη ψύχραιμη αποτίμηση προσώπων και γεγονότων συναισθηματικά φορτισμένων, συχνά αμφιλεγόμενων.

Όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης, «ο νηφάλιος στοχασμός, η διεισδυτική ματιά και ο εύληπτος λόγος αποτελούν αρετές της μελέτης που διευκολύνουν τον αναγνώστη να αντιληφθεί σαφέστερα και σε βάθος το εύρος, τις αγκυλώσεις και τηδυναμική στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Γιουγκοσλαβίας.».



Ο Κωνσταντίνος Κατσάνος είναι πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής Βελιγραδίου. Είναι κάτοχος διπλώματος μεταπτυχιακών σπουδών και Διδάκτορας Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στις ελληνοσερβικές/γιουγκοσλαβικές σχέσεις και το Μακεδονικό Ζήτημα. Είναι επιμελητής των εκδόσεων Το Μακεδονικό και η Γιουγκοσλαβία. Πλήρη τα απόρρητα γιουγκοσλαβικά έγγραφα 1950-1967, Θεσσαλονίκη 2009 και Το Μακεδονικό στις σχέσεις Ελλάδος - Γιουγκοσλαβίας. Απόρρητα έγγραφα 1949-1967, Θεσσαλονίκη 2012.