Αναφορά στον Γκρέκο

Το βιβλίο "Αναφορά στον Γκρέκο" αποτελεί ένα έργο αυτοβιογραφικής μυθιστορίας, το οποίο εκδίδεται για πρώτη φορά, μετά τον θάνατο του κρητικού συγγραφέα, με ιδιαίτερη φροντίδα από την πιστή σύντροφο του λογοτέχνη, Ελένη Καζαντζάκη, και τον επιστήθιο φίλο του, Παντελή Πρεβελάκη. Η "Αναφορά στον Γκρέκο" αποτελεί ένα είδος πνευματικής αυτοβιογραφίας ή -όπως συχνά χαρακτηρίζεται από τον ίδιο τον Καζαντζάκη- μια "αναφορά" με τη στρατιωτική έννοια του όρου, σχετικά με τους στόχους και τις προσπάθειές του. Ο συγγραφέας αρχίζει τη διήγηση από τα παιδικά του χρόνια και οριοθετεί το τέλος της ιστορίας του τη στιγμή της ανάπτυξης της προσωπικής του μεγάλης Ιδέας που ονόμασε "Κρητική Ματιά" και τη σύλληψη της "Οδύσειας".
Ο ίδιος ο συγγραφέας σημειώνει στον Πρόλογο του έργου: "Η Αναφορά μου στον Γκρέκο δεν είναι αυτοβιογραφία? η ζωή μου η προσωπική για μένα μονάχα έχει κάποια, πολύ σχετική, αξία, για κανένα άλλον? η μόνη αξία που της αναγνωρίζω είναι ετούτη: ο αγώνας της ν' ανέβει από σκαλοπάτι σε σκαλοπάτι και να φτάσει όσο πιο αψηλά μπορούσαν να την πάνε η δύναμή της και το πείσμα -στην κορφή που αυθαίρετα ονομάτισα Κρητική Ματιά. Θα βρεις λοιπόν, αναγνώστη, στις σελίδες ετούτες την κόκκινη γραμμή, καμωμένη από στάλες αίμα μου, που σημαδεύει την πορεία μου ανάμεσα στους ανθρώπους, στα πάθη και στις ιδέες".

Η παρούσα έκδοση εντάσσεται στη Νέα Αναθεωρημένη Σύγχρονη Έκδοση των απάντων του Νίκου Καζαντζάκη, στην οποία γίνεται επανεπιμέλεια των έργων του κλασικού συγγραφέα. Το βιβλίο κυκλοφορεί με επιστημονική εισαγωγή της Μαρίνας Γρηγοροπούλου, ενώ στο Επίμετρο παρατίθενται ένα κείμενο του Πάτροκλου Σταύρου, καθώς και ένα σημείωμα επιμέλειας του Νίκου Μαθιουδάκη.