Παράδεισος και εξουσία

Πρόλογος: Νϊκος Κοτζιάς



Το λαμπρό δοκίμιο για την Αμερική και τον κόσμο, το οποίο προκάλεσε θύελλα στους διεθνείς κύκλους, γραμμένο από έναν εξέχοντα ειδήμονα σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, επεκτάθηκε τώρα σε μορφή βιβλίου. Ευρωπαίοι ηγέτες, που ενοχλούνται όλο και περισσότερο από την πολιτική και τις πράξεις των ΗΠΑ στο εξωτερικό, νιώθουν ότι οδηγούνται σ' αυτό που οι New York Times περιγράφουν ως "στιγμή της αλήθειας". Μετά από χρόνια αμοιβαίας πικρίας και εντάσεων, αναγνωρίζεται ξαφνικά ότι τα πραγματικά συμφέροντα της Αμερικής και των συμμάχων της αποκλίνουν απότομα και η ίδια η διατλαντική σχέση άλλαξε, πιθανόν ανεπανόρθωτα. Η Ευρώπη θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι υπεροπτικές, μονομερείς και άσκοπα φιλοπόλεμες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ότι η Ευρώπη είναι εξαντλημένη, μη σοβαρή και αδύναμη. Ο θυμός και η δυσπιστία και από τις δύο πλευρές μετατρέπονται σε έλλειψη κατανόησης.

Το προηγούμενο καλοκαίρι, στο Policy Review, o Ρόμπερτ Κέιγκαν διαπίστωνε με άμεσο και κατηγορηματικό τρόπο αυτό το αδιέξοδο, αφού είναι αδύνατον να υποχρεωθούν οι δυο πλευρές να δουν τον εαυτό τους μέσα από τα μάτια της άλλης. Ανατρέχοντας στην πολύ διαφορετική ιστορία της Ευρώπης και της Αμερικής μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, δείχνει καθαρά ότι για την Ευρώπη η ανάγκη να ξεφύγει από ένα αιματοβαμμένο παρελθόν οδήγησε σ' ένα νέο σύνολο διεθνικών πεποιθήσεων για τη δύναμη και την απειλή, ενώ η Αμερική εξελίχθηκε αναγκαστικά στον εγγυητή αυτού του "μεταμοντέρνου παράδεισου" χάρη στην ισχύ της και την παγκόσμια εμβέλειά της. Αυτή η αξιόλογη ανάλυση συζητείται από την Ουάσινγκτον μέχρι το Παρίσι και το Τόκιο. Είναι ουσιαστικό να τη διαβάσετε.