Η ιστορία ενός νησιού

Καταπράσινο, γεμάτο πεταλούδες σε χρώμα νεραντζί, κατάσπαρτο με αγριολούλουδα σε χρώμα νεραντζί, έτσι καθώς βάφονται όλα από τα ειρηνικά του δειλινά και τα φλογισμένα ξημερώματα. Και γύρω η θάλασσα.
Ένα νησί, Μικρό, πανέμορφο, που θρέφει στις εύφορες τις πλάτες του ανθρώπους ειρηνικούς, δουλευτάδες, ταγμένους να αγαπάνε τούτη τη φούχτα το χώμα και τα σμαραγδένια νερά που τα ορίζουν, που έχουνε τη χαρά να γεννιούνται, να ζουν, και να πεθαίνουν πάνω σ' αυτό που οι αιώνες τους όρισαν για πατρίδα. Έλληνες αδερφωμένοι με τους Τούρκους.
Και ο ξεριζωμός! Απρόσμενος, σκληρός, ανεξήγητος για τις χιλιάδες των Ελλήνων της Τουρκίας, που διώχνουν για την Ελλάδα, όσο και για τους Τούρκους της Ελλάδας, που υποχρεώνονται να φύγουν για την Τουρκία. Ανταλλαγή, πληθυσμών! Έτσι ονοματίζει το κρίμα η Συνθήκη της Λωζάνης.
Κι έρχεται ο Τούρκος Γιασάρ Κεμάλ, ο Κούρδος Γιασάρ, ο σύγχρονος ανθρωπιστής συγγραφέας, με το πετσί του αργασμένο από τα δεινά του πολέμου, να βάλει το παράπονό του, το βουβό λυγμό του, γι' αυτή την καταστροφή, στα χείλια ενός Τούρκου, του Τραμουντάνα Μουσά, κι ενός Έλληνα, του Βασίλη, που συναντιούνται στη «διατεταγμένη» ερημιά, με τα φαντάσματα του πολέμου, των γενεοκτονιών, να κατατρύχουνε τον πρώτο, και την αδικία του αναίτιου ξεριζωμού να φουσκώνει στο στήθος του άλλου, και υψώνουν την κραυγή της διαμαρτυρίας, την κοινή για κάθε ξεριζωμένο, για κάθε πρόσφυγα:
«Αυτός που 'φτιαξε τον πόλεμο, παράδεισο να μη δει!»