Στην κορφή του κόσμου ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΩΝ ΠΑΓΩΝ




Ο Τζακ Φέρνες, παγκοσμίου φήμης ορειβάτης, επιχειρώντας να κατακτήσει μια από τις ψηλότερες κορυφές του Νεπάλ, πέφτει σε μιαν απόκρημνη χαράδρα. Εκεί, μέσα στο χιόνι, βρίσκει ένα τμήμα κρανίου, διατηρημένο σε άψογη κατάσταση, το οποίο και δίνει στη φίλη του καθηγήτρια παλαιοανθρωπολογίας, Στέλα Σουίφτ. Η Στέλα, εξετάζοντας το κρανίο, ανακαλύπτει ότι το κρανίο ανήκει σε ένα είδος ανθρωποειδούς, το οποίο πρέπει να έζησε στη γη εκατομμύρια χρόνια πριν.


Ο Τζακ και η Στέλα οργανώνουν μιαν αποστολή στα Ιμαλάια προκειμένου να ανακαλύψουν τι κρύβεται πίσω από το μυστήριο. Είναι δυνατόν να έχει επιβιώσει το γιέτι; Ποιο από τα μέλη της αποστολής παίζει διπλό παιχνίδι; Και ποια η σχέση του ανθρώπου των πάγων με τον χαμένο δορυφόρο των ΗΠΑ και τον επικείμενο πόλεμο Ινδίας-Πακιστάν;


Με φόντο τις απόκρημνες παγωμένες πλαγιές των Ιμαλαϊων και μέσα σε έναν καταιγισμό επιστημονικών ανακαλύψεων, περιπετειών, δολοφονιών και πολιτικών δολοπλοκιών, ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με πολύπλοκα ερωτήματα σχετικά με τις άγνωστες ρίζες του και συνειδητοποιεί την αδυναμία του μπροστά στο θαύμα της φύσης.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο Φίλιπ Κερ (Εδιμβούργο, 1956), νομικός και αρθρογράφος στις λογοτεχνικές σελίδες των «Sunday Times», είναι ένας από τους συγγραφείς που, όπως πολλοί συνάδελφοί του, διερευνά και εμπνέεται από τον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας. Γνωστός στους έλληνες αναγνώστες από τα θρίλερ Γκριντάιρον (εκδ. Ψυχογιός) και Το ψοφίμι (εκδ. Ολκός), εξέδωσε το 1996 το μυθιστόρημα Στην κορφή του κόσμου (αγγλικός τίτλος Esau) με χώρο δράσης τα Ιμαλάια. Αν στο πρώτο θρίλερ ο συγγραφέας εξερευνά τις σκοτεινές πλευρές της σύγχρονης τεχνολογίας, ιδιαίτερα των ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι οποίοι είναι ικανοί να παγιδεύσουν πλήθος ανθρώπους σε ένα «σκεπτόμενο» κτίριο, στην Κορφή του κόσμου, βασιζόμενος στην ανάλυση του DNA, υποστηρίζει ότι οι χιμπατζήδες, οι γορίλες και ο άνθρωπος ανήκουν στο ίδιο γένος, εξετάζει τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και προσπαθεί να ανακαλύψει τις άγνωστες ρίζες του.

Η ιστορία του αρχίζει με την ανεύρεση στις υψηλότερες οροσειρές του Νεπάλ ενός κρανίου από τον πεπειραμένο ορειβάτη Τζακ Φέρνες. Οταν αυτός το κάνει δώρο στη φίλη του Στέλα Σουίφτ, καθηγήτρια Παλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, η γυναίκα ενθουσιάζεται κι ετοιμάζουν αμέσως μια επιστημονική αποστολή με σκοπό να ψάξουν για παρόμοια ευρήματα, χρήσιμα στις έρευνές της. Στην αποστολή που χρηματοδοτείται από την εταιρεία National Geographic, η οποία εκδίδει το ομώνυμο περιοδικό, έχει παρεισφρήσει ένας πράκτορας της CIA, δίνοντας τη δυνατότητα στη γιγαντιαία αυτή οργάνωση να παρακολουθεί μέσω δορυφόρου από την έδρα της στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια την πορεία των ερευνών. Το αμερικανικό Πεντάγωνο, ανησυχώντας για τις κινήσεις των κινεζικών δυνάμεων που στρατοπεδεύουν στην περιοχή, ενδιαφέρεται επίσης για το ζήτημα λόγω των επαπειλουμένων εχθροπραξιών ανάμεσα στην Ινδία και στο Πακιστάν. Ως γνωστόν, οι δύο πατροπαράδοτοι εχθροί αγωνίζονται επί χρόνια για τον έλεγχο της ινδικής χερσονήσου, το Κασμίρ δε και το Παντζάμπ έχουν γίνει επανειλημμένα θέατρο συγκρούσεων. Οι χώρες αυτές διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια και δεν είναι διόλου απίθανο κάποιος από τους δύο αντιπάλους να επιχειρήσει να επιφέρει στον άλλο ένα προληπτικό πυρηνικό χτύπημα ώστε να κερδίσει τον ακήρυχτο πόλεμο.

Εκεί, στις χιονισμένες βουνοκορφές των Ιμαλαΐων, τη στέγη του κόσμου, κρύβονται πολλά μυστήρια, ζουν παράξενες φυλές ανθρώπων και αλλόκοτες φυλές αγρίων ζώων, πλάσματα επίφοβα, επικίνδυνα για όσους διαταράξουν τη γαλήνη και την ησυχία τους. Ο Τζακ και η Στέλα, συνεπικουρούμενοι από τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής, και βοηθούμενοι από τους ντόπιους οδηγούς που τους περνάνε μέσα από δύσβατα μονοπάτια, έρχονται σε επαφή με κάτι περίεργα ανθρωποειδή, τους χιονάνθρωπους, που ονομάζονται γιέτι. Ελπίζουν ότι απομονώνοντας το DNA, συνδέοντας τα γονίδια και αναλύοντας φασματοσκοπικά τα ευρήματά τους θα καταφέρουν να κάνουν τη ζωολογική ανακάλυψη του αιώνα. Αραγε οι προσπάθειές τους θα στεφθούν από επιτυχία;

Ο Φίλιπ Κερ με πυξίδα τη ρήση του Αλμπερτ Αϊνστάιν «το ομορφότερο πράγμα που μπορούμε να γευτούμε είναι το μυστήριο. Αυτό αποτελεί την πηγή κάθε αληθινής τέχνης και επιστήμης» έχει γράψει μια ιστορία με άγνωστα έμβια όντα, παράξενα φυσικά φαινόμενα, χιονοστιβάδες, ορειβασίες και αινίγματα. Το μυθιστόρημά του παραπέμπει στον θαυμαστό κόσμο του Εντγκαρ Αλαν Πόε, δημιουργό της Αφήγησης του Αρθουρ Γκόρντον Πιμ από το Ναντάκετ (1838), που εμφανίζει μια αλλόκοτη μορφή με δέρμα στο χρώμα του χιονιού στην Ανταρκτική, και σε εκείνον του Ιούλιου Βερν που έγραψε τη Σφίγγα των πάγων (1896), έργο βασισμένο στην Αφήγηση... ­ δύο συγγραφείς που σημάδεψαν την παγκόσμια λογοτεχνία ανοίγοντας δρόμους προς το συναρπαστικό είδος που επονομάστηκε επιστημονική φαντασία. Για να γράψει ο Κερ το Στην κορφή του κόσμου χρειάστηκε να ανατρέξει σε εγχειρίδια ανθρωπολογίας, ιστορίας, αρχαιολογίας, φυσικής, χημείας, ανατομίας, αστρονομίας, φιλοσοφίας κ.ά. ώστε να τεκμηριώσει τα γραπτά του. Οι αναφορές του στον Κοπέρνικο, στη Μαντάμ Κιουρί, στον σερ Εντμοντ Χίλαρι ­ τον κατακτητή του Εβερεστ ­, στον Νίτσε, στον Δαρβίνο, στον Καρλ Πόπερ και σε ένα πλήθος επιστημόνων και συγγραφέων δείχνουν ότι ήθελε να συνδέσει τις ανακαλύψεις με τον αφηγηματικό λόγο αλλά και να δείξει το εύρος των γνώσεών του.

Πρόθεση του συγγραφέα βεβαίως δεν είναι η μύηση στα μυστικά των ανακαλύψεων πάνω στη γενετική αλλά η ψυχαγωγία. Προφανώς λοιπόν σκόπευε να γράψει μια χορταστική περιπέτεια και όχι ένα αφηγηματικό κείμενο υψηλής λογοτεχνικότητας. Στόχος του ήταν το μεγάλο κοινό, που δεν ελκύεται από τις αισθητικές αναζητήσεις της γραφής, το κοινό που μέσα από τα βιβλία επιχειρεί να βρει διόδους διαφυγής από την πραγματικότητα. Η μετάφραση της Μαρίας-Ρόζας Τραϊκόγλου είναι εξαιρετική, όπως εξαιρετικό είναι και το κείμενο της Μαρίας και της Ελένης Παξινού που επέχει θέση προλόγου και κατατοπίζει επαρκώς τον αναγνώστη για τα ανώτερα και τα κατώτερα είδη της τέχνης του λόγου, την τεχνολογία και την ανθρωπολογία.



Φίλιππος Φιλίππου

ΤΟ ΒΗΜΑ, 07-11-1999