Αιχμάλωτοι της ηγεσίας

Πρόλογος: Χαρίδημος Κ. Τσούκας

Όταν μιλάμε για ηγέτες -επιχειρηματικούς, πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες κ.λπ.- αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μάθουμε τα μυστικά της ηγεσίας, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ηγέτη και, κυρίως, τι κάνει κάποιον επιτυχημένο ηγέτη. Στο βιβλίο αυτό, ο καθηγητής του INSEAD Μάνφρεντ Κετς ντε Βρις, από τους πιο διακεκριμένους μελετητές του ηγετικού φαινομένου στον κόσμο, αντιστρέφει το ερώτημα και ρωτάει: «Γιατί αποτυγχάνουν οι ηγέτες;» Όντας ο ίδιος ψυχαναλυτής, αναζητά τα αίτια της αποτυχίας στο «εσωτερικό θέατρο» του ηγέτη - τον εσωτερικό, ψυχικό χώρο ο οποίος διαμορφώνεται από τις σχέσεις που συνάπτει το νεαρό άτομο με σημαντικούς άλλους ανθρώπους, ιδιαίτερα μέσα στην οικογένεια. Σε μεγάλο βαθμό, λέει, οι απαρχές της ηγετικής συμπεριφοράς πρέπει να αναζητηθούν σε πρώιμες εμπειρίες των ηγετών από την παιδική τους ηλικία. Με πληθώρα παραδειγμάτων, από τον Φορντ και τον Σιτροέν μέχρι τον Χίτλερ, ο συγγραφέας παρουσιάζει με εύληπτο, οικείο και τεκμηριωμένο τρόπο πώς οι ηγέτες συχνά παρασύρονται από έμμονες ιδέες, από φαντασιώσεις, αλλά κι από την «άρνηση του θανάτου», και οδηγούνται στην επιδίωξη μεγαλεπήβολων στόχων. Αναφερόμενος, για παράδειγμα, σε ηγέτες όπως ο Χέρμπερτ Χούβερ, πρώην αρχηγός του FBI, αποδεικνύει πως οι ηγέτες είναι επιρρεπείς σε φαντασιώσεις και στην υιοθέτηση συστημάτων αξιών που καταλήγουν να είναι υποκατάστατα της πραγματικότητας. Χαρακτηριστικό του αποτυχημένου ηγέτη είναι η αποκοπή του από την πραγματικότητα. Έννοια κλειδί για τον ντε Βρις είναι ο ναρκισσισμός. Διακρίνοντας διαφορετικούς τύπους ναρκισσισμού, αναφέρει ότι οι ηγέτες είναι αναπόφευκτα ναρκισσιστές. Απλώς, οι επιτυχημένοι ηγέτες διαθέτουν έναν υγιή ναρκισσισμό, έχοντας συγχρόνως επίγνωση των ορίων τους, έτσι ώστε να αποφεύγουν την «ύβριν». Το θαυμάσιο αυτό βιβλίο, γραμμένο από τον κορυφαίο ψυχαναλυτή και μελετητή της ηγεσίας στην Ευρώπη, θα σας προβληματίσει και θα σας προσφέρει τα εργαλεία για να καταλάβετε περισσότερο τους ηγέτες και τη συμπεριφορά τους.