Η σπασμένη στάμνα

Η κωμωδία αυτή στηρίζεται, ενδεχομένως, σε κάποιο ιστορικό γεγονός, για το οποίο όμως δεν μπόρεσα να βρω πουθενά ακριβέστερες πληροφορίες. Την αφορμή μου έδωσε μια χαλκογραφία που είδα στην Ελβετία πριν από πολλά χρόνια. Παρίστανε πρώτα πρώτα ένα δικαστή, που καθόταν σοβαρός στην έδρα· μπροστά του, όρθια, μια γριά κρατούσε τη σπασμένη στάμνα κι έμοιαζε να δείχνει το άδικο που την είχε βρει· κατηγορούμενος ήταν ένα παλικάρι, χωρικός, που ο δικαστής τον κεραυνοβολούσε σαν να είχε ήδη πεισθεί για την ενοχή του, κι εκείνος υπερασπιζόταν τον εαυτό του, αλλά ασθενικά· μια κοπέλα, που ίσως είχε καταθέσει στη δίκη (γιατί, ποιος ξέρει πώς να έγινε το έγκλημα), στεκόταν ανάμεσα στη μάνα και το γαμπρό κι έπαιζε με την ποδιά της· ούτε άνθρωπος που έχει ψευδομαρτυρήσει δεν θα έδειχνε τέτοια συντριβή· και, τέλος, ο γραφέας του δικαστηρίου (που λίγο πριν είχε, ίσως, το βλέμμα του στραμμένο στην κοπέλα) λοξοκοιτούσε τώρα δύσπιστα το δικαστή, όπως ο Κρέων τον Οιδίποδα σε μια παρόμοια περίσταση (όταν τέθηκε το ερώτημα: ποιος σκότωσε τον Λάιο;). Από κάτω έλεγε: Η σπασμένη στάμνα. Το πρωτότυπο, εάν δεν απατώμαι, ήταν έργο μεγάλο Ολλανδού ζωγράφου.