Κοιμήσου κι ίσως ονειρευτείς

Αρκετά φιλόδοξη η σκέψη της Κλεμάν να στήσει ένα μυθιστόρημα γύρω από την ερωτική σχέση Χάιντεγκερ - Αρεντ, δηλαδή ενός μέλους των Ναζί και μιας Εβραίας. Οπωσδήποτε όταν πρωταγωγνιστές ενός έργου είναι δυο από τους λαμπρότερους διανοητές του 20ου αιώνα το βιβλίο αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον. Η Κλεμάν αφήνει τη δημιουργική φαντασία της να "γεννήσει" ενδιαφέροντες μυθιστορηματικούς χαρακτήρες πατώντας επάνω σε συμβάντα της πολυτάραχης ζωής τους και εμηνεύοντας τα κατά το δοκούν σε ότι αφορά τις εσωτερικές ταλαντώσεις των ηρώων της, οι οποίοι δεν είναι μόνο οι δυο σπουδαίοι φιλόσοφοι αλλά και η γυναίκα του Χάιντεγκερ, η Έλφριντε. Έτσι, βλέπουμε ότι τα βασικά πρόσωπα που συμπλέκονται αξεδιάλυτα στο μυθιστόρημα να είναι όχι δύο (όπως είναι ο αρχικός τίτλος του έργου "Μάρτιν και Χάννα", ο δε ελληνικός θεωρώ ότι είναι πλήρως αποτυχημένος...) αλλά τρία, με τη σύζυγο του Χάιντεγκερ να καταλαμβάνει μεγάλο μέρος στην υπόθεση του έργου. Η Κλεμάν εκμεταλλεύεται την τελευταία επίσκεψη της Άρεντ στον άρρωστο Χάιντεγκερ, το 1975, λίγους μήνες πριν από το θάνατο και των δύο και με βάση το διάλογο και την αντιπαράθεση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε σύζυγο και ερωμένη χτίζει με την τεχνική των στιγμιότυπων και των αλλεπάλληλων φλασμπάκ στη ζωή των ηρώων όλο το μυθιστόρημά της. Φυσικά τα ιστορικά γεγονότα της ανόδου και της πτώσης του ναζισμού στην Ευρώπη αποτελούν το βασικό πλαίσιο αναφοράς του βιβλίου. Τέλος να προσθέσω ότι η γλώσσα της σ. είναι κομψή και η μετάφραση προσεγμένη. Το βιβλίο είναι ένα καθόλα αξιόλογο ανάγνωσμα.