Κοινωνική φροντίδα στην Ελλάδα

Aντικείμενο του βιβλίου είναι η εξέταση του ρόλου των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (Μ.Κ.Ο). στην παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας στην Ελλάδα, με την αξιοποίηση κάθε πρόσφορου μέσου και, κυρίως, με τη συστηματική άντληση όσο το δυνατόν περισσότερων πρωτογενών πληροφοριών από το σύνολο των οργανώσεων. Φράσεις όπως "εμείς δεν είμαστε μη κυβερνητική οργάνωση: εμείς δεν παίρνουμε δραχμή από το κράτος!" ή "σε χώρες του εξωτερικού οι μαθητές προσφέρουν υποχρεωτικά εθελοντική εργασία", διατυπωμένες κατ’ επανάληψη από άτομα που δραστηριοποιούνται στον χώρο της εθελοντικής παροχής κοινωνικής φροντίδας, σηματοδοτούν ένα γνωστικό κενό, μέρος του οποίου προσπαθεί να καλύψει η εργασία αυτή. Οι Μ.Κ.Ο. δεν μελετήθηκαν συστηματικά στη χώρα μας πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, ενώ ακόμη λιγότερα γνωρίζουμε για τις Μ.Κ.Ο. κοινωνικής φροντίδας, για τις οποίες μάλιστα δεν υπάρχουν ούτε βασικά αριθμητικά δεδομένα. Ταυτόχρονα, η παντελής έλλειψη θεωρητικών προσεγγίσεων αλλά και τεχνικών εργαλείων επέβαλλε τη μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας η οποία επικεντρώνεται σήμερα στα θέματα του ορισμού, της μεγέθυνσης και της λογοδοσίας των Μ.Κ.Ο., καθώς και των σχέσεων τους με το κράτος.

Στόχος του βιβλίου είναι η συστηματική διερεύνηση των ελληνικών μη κυβερνητικών οργανώσεων που εξειδικεύονται στην παροχή υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας (Μ.Κ.Φ.). Για την πληρέστερη ανάλυση του υπό μελέτη αντικειμένου κρίθηκε απαραίτητο να συνδεθεί η διερεύνηση των ελληνικών Μ.Κ.Φ. με δύο ακόμη βασικούς πυλώνες: τις μη κυβερνητικές οργανώσεις (γενικά) και την πολιτική κοινωνικής φροντίδας. Κάθε ένας από αυτούς τους πυλώνες αναλύεται σε δύο βασικά επίπεδα, το εθνικό και το διεθνές, καθώς και σε μια σειρά από δευτερεύουσες διαστάσεις, όπως για παράδειγμα τον ρόλο της θρησκείας, του εθελοντισμού και του θεσμικού πλαισίου. Το βιβλίο προσεγγίζει το θέμα από το γενικό προς το ειδικό. Το ειδικό βάρος της ανάλυσης αυξάνεται μέσω της προσθήκης της διαχρονικής και διακρατικής-συγκριτικής παραμέτρου, καθώς και επιμέρους μεταβλητών (εκκλησία, φύλο κλπ).

Το βιβλίο συνίσταται από δύο μέρη. Το πρώτο μέρος, το οποίο περιλαμβάνει τα Κεφάλαια 3, 4 και 5, πραγματεύεται ζητήματα ορισμών και διερευνά τον ρόλο των Μ.Κ.Ο. στο πλαίσιο των μεταβαλλόμενων λειτουργιών της κοινωνικής πολιτικής, από θεωρητική κυρίως άποψη. Στόχος της ανάλυσης που γίνεται στο πρώτο μέρος είναι η επισκόπηση των τάσεων εξέλιξης του υπό μελέτη φαινομένου σε ευρωπαϊκό (αλλά και παγκόσμιο) επίπεδο, καθώς και η κριτική παρουσίαση των διαφόρων προσεγγίσεων και ερμηνειών που έχουν διατυπωθεί για τον ρόλο, τη λειτουργία και τις τάσεις διεύρυνσης των Μ.Κ.Ο. Η ανάλυση αυτή βοηθά να αντλήσουμε εννοιολογικά/ερμηνευτικά εργαλεία (μέσα από μια συγκριτική προοπτική) για τη μελέτη των ελληνικών Μ.Κ.Ο στον χώρο της κοινωνικής φροντίδας, που αποτελούν το αντικείμενο του δεύτερου μέρους του βιβλίου (Κεφάλαια 6 έως 10).