Σχέδια και μνήμες

Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Μεγάρου Εϋνάρδου (1 Ιουνίου έως 30 Ιουλίου 2016). Ο Δημοσθένης Κοκκινίδης, ζωγράφος του χρώματος ή αλλιώς κολορίστας, όπως αισθάνεται ο ίδιος, πιστεύει ότι το σχέδιο είναι ο γεννήτορας της ζωγραφικής, πρωτογενές στοιχείο ικανό να μεταδώσει από μόνο του μια πληροφορία αισθητική, καλλιτεχνική. Ο Κοκκινίδης άρχισε να ζωγραφίζει από 10 χρονών, μαθητής ακόμη του δημοτικού, και συνέχισε βέβαια και στο γυμνάσιο, φτιάχνοντας σκίτσα των καθηγητών του που τα χάριζε όλα στους συμμαθητές του. Τα τελευταία χρόνια ο Κοκκινίδης έχει αφήσει στην άκρη τα πινέλα του. Η έρευνα ωστόσο σε κάθε γωνιά του εργαστηρίου του απέδωσε πλούσιους καρπούς: μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί και καταγραφεί περί τα 2.500 σχέδια. Εδώ παρουσιάζονται έργα των τελευταίων έξι δεκαετιών, επομένως σχέδια από όλες τις ζωγραφικές του ενότητες αλλά και από τα νεανικά του χρόνια, δηλαδή την περίοδο από το 1947, οπότε τελειώνει το γυμνάσιο, μέχρι το 1952, όταν εγκαταλείπει την ΑΣΟΕΕ και αποφασίζει οριστικά να γίνει ζωγράφος. Περιλαμβάνονται έτσι πολλά από τα σχέδια που είχε κάνει κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην ΑΣΚΤ, καθώς και αρκετά από όσα έκανε την περίοδο 1952-1958 στις εξορμήσεις του στην ύπαιθρο. Ακολουθούν τα σχέδια που έκανε αμέσως μετά την αποφοίτησή του από την ΑΣΚΤ, όταν ταξίδεψε στη Λέσβο το 1958 και στο Άγιον Όρος το 1959, μελετώντας πτυχές της λαϊκής και της βυζαντινής παράδοσης. Ήδη προς το τέλος των σπουδών του, το 1957-58, εμφανίζονται σχέδια που θα μεταπλαστούν στην πρώτη του ζωγραφική ενότητα τις «Συνοικίες», όπου απεικονίζονται από μνήμης οι προσφυγικές κατοικίες της προπολεμικής Δραπετσώνας, δηλαδή της γειτονιάς των παιδικών του χρόνων, καθώς και τα Σφαγεία της οδού Πειραιώς αλλά και οι παράγκες στις όχθες του Ιλισού, στο ύψος του Νέου Κόσμου. Ακολουθούν τα σχέδια μέχρι το 1967, εμπνευσμένα από μαύρες σελίδες της ιστορίας: τη δολοφονία του Λαμπράκη αλλά και του Κέννεντυ, τον «βρώμικο» πόλεμο του Βιετνάμ. Την περίοδο της δικτατορίας εντείνει την κοινωνική κριτική που ασκεί μέσω της ζωγραφικής του. Στα χρόνια της μεταπολίτευσης (1974-1981) τα έργα του απεικονίζουν τις αναταράξεις της εποχής. Ύστερα στρέφεται στην ποίηση της φύσης, τη θάλασσα, το τοπίο της Μήλου. Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1980 αρχίζει η εικονογράφηση της ομηρικής Οδύσσειας, που με διάφορες παραλλαγές θα τον απασχολήσει έως το 2010. Παράλληλα φιλοτεχνεί μια σειρά έργων που καταγράφουν τους προβληματισμούς και την ευαισθησία του για τα κοινωνικά και πολιτικά τεκταινόμενα. Την έρευνα στο εργαστήριο του Κοκκινίδη την πλαισιώνει η αφήγηση του ίδιου του καλλιτέχνη. Βλέποντας παλαιότερα έργα του ύστερα από χρόνια, ο Κοκκινίδης τα ανακαλύπτει εκ νέου και τα σχολιάζει, μιλά για τους δασκάλους του και τις πηγές έμπνευσής του, και η μνήμη του κυριολεκτικά κατακλύζεται από πρόσωπα και γεγονότα εκείνου του καιρού.