Η νεότερη και σύγχρονη Μακεδονία ΙΙ

...Οι οποιεσδήποτε προοπτικές για τη χώρα μας (και για τη Μακεδονία ειδικότερα) συνδέονται, ούτως ή άλλως, με τις σχέσεις των βόρειων γειτόνων μας με τους Ευρωπαίους εταίρους. Μεσοπρόθεσμα η τάση των κληρονόμων της γιουγκοσλαβικής κληρονομιάς για ένταξη στην Κοινότητα θα διευκολύνει την παραπέρα διάσπασή τους, πολλαπλασιάζοντας ίσως και τις περιφερειακές εθνικιστικές τριβές. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, θα συντελέσει στο να ατονήσει ο αλλοτινός οξύς χαρακτήρας των ανταγωνισμών αυτών. Το ίδιο θα υποχωρήσουν αναπόφευκτα -μέσα σε έναν κόσμο ελεύθερης κυκλοφορίας και διακίνησης ανθρώπων, αγαθών και ιδεολογιών- και τα "εθνικά" ή κρατικά εκείνα μορφώματα (όπως αυτό των Σκοπίων), που δεν ήταν αποτέλεσμα μιας μακραίωνης ιστορικής ανέλιξης, αλλά κατασκευάσματα της μεταπολεμικής πολιτικής συγκυρίας. Η εθνική λοιπόν "επιβίωση" μέσα στην πολυ-πολιτισμική Ευρώπη θα είναι δυνατή αν: (α) στηρίζεται σε μακρόχρονη και, το σημαντικότερο, διαρκώς ανανεούμενη, ιστορική παράδοση, και (β) διαπλέκεται οργανικά και δυναμικά με την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξη της υπόλοιπης ευρωπαϊκής οικογένειας. Η "πρόκληση" αυτή δε στρέφεται βέβαια μόνο προς τους βόρειους γείτονές μας, αφορά και τον ελληνισμό, ιδιαίτερα της Μακεδονίας...