Κινηματογράφος

Η κοινωνιολογική έρευνα μέχρι τις ημέρες μας προσέγγισε τον κινηματογράφο κατά κύριο λόγο, για να μην πούμε αποκλειστικά, ως ΜΜΕ. Σπανιότατα τον αντιμετώπισε ως τέχνη, ενώ δεν τον μελέτησε καθόλου ως τέχνη και ΜΜΕ συγχρόνως και συνδυαστικά. Οι άλλες «θεωρίες» (αισθητική, ιστορία, ψυχανάλυση, φιλοσοφία) τον απομόνωσαν στο πεδίο της τέχνης. Με αγχώδη μαχητικότητα και σύνθετα μέσα ανάλυσης υπερασπίστηκαν κατά καιρούς αυτή την ιδιότητα του κινηματογράφου. Ποτέ όμως δεν επιχείρησαν να διεισδύσουν στον λαβύρινθο ενός μοντέρνου ΜΜΕ που κατακτούσε ραγδαία την υφήλιο.
Αντικείμενο αυτού του βιβλίου είναι η κοινωνιολογική προσέγγιση του κινηματογράφου ως ΜΜΕ, σε συνδυασμό και ουσιώδη σχέση με την ιδιότητά του ως τέχνης. Βασική του θέση αποτελεί ότι η πρώτη ιδιότητά του δεν διαμορφώθηκε ισόρροπα και ομότροπα με τη δεύτερη. Η πολύπλοκη και πλατιά οργάνωση των μονάδων παραγωγής ταινιών σε βιομηχανίες μεγάλων μεγεθών και η απίστευτα μεγάλη συγκέντρωση κεφαλαίου που αυτές επέφεραν βάρυναν περιοριστικά, ανασχετικά και πολλές φορές καταστροφικά πάνω στην καλλιτεχνική δημιουργία. Οι ταινίες τέχνης ήταν και είναι η εξαίρεση του κυρίαρχου κανόνα της βιομηχανικής παραγωγιμότητας.
Στο βιβλίο τούτο προσεγγίζονται, ερευνώνται και αναλύονται όλα τα παραπάνω θέματα. Δίχως να αγνοείται η κοινωνική σπουδαιότητα του κινηματογράφου ως ΜΜΕ, δίνεται ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι οι ταινίες τέχνης δεν έπαψαν να παράγονται και να επιβεβαιώνουν τη διττή φύση του.



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ι. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ
II. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
III. ΜΜΕ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ
Το μέσο
Η τέχνη
Η επικοινωνιακή λειτουργία της τέχνης

IV. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Ταινίες και φιλμ μαζί
Πολιτιστικές σπουδές
Πολιτική οικονομία
Το κοινό
Τεχνολογία
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦ.1: Η ΔΙΤΤΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Ι. Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΩΣ ΜΜΕ
Χαρακτηριστικά της μαζικής κοινωνίας
Χαρακτηριστικά των ΜΜΕ
Η μαζική κουλτούρα
Τα πρώτα βήματα του κινηματογράφου ως ΜΜΕ
II. Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΩΣ ΕΒΔΟΜΗ ΜΑΖΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
III. Η ΣΧΕΣΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ-ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
IV. Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦ.2: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Ι. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Η συγκέντρωση κεφαλαίου στον κινηματογράφο
Η συγκέντρωση κεφαλαίου στις ΗΠΑ
Η συγκέντρωση κεφαλαίου στην Ευρώπη
Η κάθετη ενοποίηση
Η διαφοροποίηση
Η συνεργία (synergy)
Η διεθνοποίηση
Η παγκοσμιοποίηση (globalization)
II. ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
Η γραφειοκρατία στα ΜΜΕ και τον κινηματογράφο
Η πυραμίδα των στούντιο
Οι εξεγερμένοι ή ανεξάρτητοι πλανήτες
III. ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
Μητρόπολη και περιφέρεια στον κινηματογράφο
Ο ιμπεριαλισμός των ΜΜΕ και του κινηματογράφου
Η "αντίσταση" στον ιμπεριαλισμό των ΜΜΕ και του κινηματογράφου
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦ.3 Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Ι. ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
II. Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Το αμερικανικό μοντέλο παραγωγής
Το ευρωπαϊκό μοντέλο παραγωγής
Η χρηματοδότηση
III. Η ΔΙΑΝΟΜΗ
Η διανομή στις ΗΠΑ
Η διανομή στην Ευρώπη
IV. Η ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ
Η εκμετάλλευση στις ΗΠΑ
Η εκμετάλλευση στην Ευρώπη
V. ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ
Εξαιρέσεις - Οι "τεχνικές βιομηχανίες"
VI. Η ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦ.4 Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΤΟΥ
Ι. ΟΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
II. ΤΟ ΚΟΙΝΟ: ΜΑΖΑ Ή ΑΤΟΜΑ;
III. Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
IV. ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Απομαζικοποίηση
Μείωση
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦ.5 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ι. Η ΚΑΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΙΛΜ. Ο ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ
Η κάμερα και το φιλμ
Ο ήχος
Το χρώμα
II. ΠΟΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΜΜΕ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ
III. ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΝΕΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
Η βιντεο-ηλεκτρονική
Μικρή παρένθεση για τη βιντεοτέχνη (videoart)
Η γραφική με υπολογιστή
Η λογική των εντολών
IV. Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Μια παρένθεση για την πλασματική πραγματικότητα και τον ολογραφικό κινηματογράφο
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΚΕΦ.6 Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
I. Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΩΣ ΜΜΕ ΚΑΙ ΩΣ ΤΕΧΝΗ
II. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
III. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
IV. Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Το κόστος παραγωγής και η χρηματοδότησή της
Η γραφειοκρατική οργάνωση της παραγωγής
V. Η ΔΙΑΝΟΜΗ
Η αμερικανική επιβολή
VI. ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
VII. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ (ΩΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ)
ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ / ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ
ΛΕΞΙΚΟ ΟΡΩΝ