Χειμωνανθοί

Θα έλεγα ότι η επιθυμία να γράψω και να δω κάτι δικό μου τυπωμένο ξύπνησε μέσα μου πολύ παλιά, από τότε που άρχισα να διαβάζω το εξαίρετο εβδομαδιαίο εγκυκλοπαιδικό περιοδικό «Ήλιος», να γράφω και να εκφωνώ κάποιες θρησκευτικές ομιλίες στην Ιερατική Σχολή Κορίνθου (1938-1940) και λόγους στην Κατοχή. Την άνοιξη του 1954 (2-4-54), έγραψα ένα υποφερτό γράμμα για τις «αταίριαστες» εκπομπές του ραδιοσταθμού Αθηνών που έστειλα στον Παντελεήμονα Φωστίνη, Μητροπολίτη Χίου, και εκείνος το δημοσίευσε με άρθρο του στην «Ακρόπολι» και αργότερα το έβαλε στο βιβλίο του «Πόθοι, ελπίδες, απογοητεύσεις».

Πρώτη δική μου δημοσίευση ήταν μια επιστολή για το μολυσμένο από τύφο (1952-53) νερό του χωριού μου, του Προαστίου, με τον τίτλο «Μία επικίνδυνος μολυσματική πηγή» (που δεν της έδωσα εγώ αυτό τον τίτλο) στις εφημερίδες «Θάρρος» και «Σημαία» της Καλαμάτας της 16-1-53. Ακολούθησε το «Σαν χρονογράφημα - Διαπιστώσεις» στην «Σημαία» της 6-3-60, που μπορεί να θεωρηθή το πρώτο μου πεζογράφημα, το ποίημα «Το κυπαρισσάκι» στην ίδια εφημερίδα της 23-10-60 και το ποίημα «Καστράκι Λεύκτρου» στην «Καινούρια Εποχή» του εκδοτικού οίκου «Δίφρου» του Ι. Γουδέλη το φθινόπωρο του 1960. Αργότερα (1961) στα «Μεσσηνιακά Χρονικά» είδε το φως το πρώτο μου πεζό λογοτέχνημα «Ο πλουτοδότης άγιος», η μελέτη «Ες Λεύκτρον» (1962), ένα άρθρο μου για την Μαρία Πολυδούρη στα Ανθεστήρια Καλαμάτας του 1964 και μερικά ποιήματα, Έκτοτε εργασίες μου δημοσιεύθηκαν σποραδικά στο περιοδικό της Νομαρχίας Μεσσηνίας "Αριστομένης», σε καλαματιανές, χιακές και λίγες αθηναϊκές εφημερίδες.

Παιδί αγροτικής οικογενείας, είχα την τύχη, ως ο μικρότερος, να με προωθήσουν οι γονείς στα «γράμματα» ώστε να αγαπήσω την λογοτεχνία και να γράψω και εγώ ο ίδιος. Τα περισσότερα από όσα έγραψα έχουν ως θέμα την ιδιαίτερη πατρίδα μου, το Προάστιο της Έξω Μάνης. Θέλησα και εγώ κάτι να πω από όσα αισθανόμουν για το τοπίο και την ιστορία της Μάνης, με συγκινούσαν ανέκαθεν βαθύτατα και που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την παιδική μου ηλικία. Έκτοτε πολλά άλλαξαν... Σήμερα έχουν χτισθή σπίτια μέχρι και στην κορυφή του Ρητού, του αγαπημένου μου λόφου, εκεί όπου άλλοτε επικρατούσε θεϊκή γαλήνη και από όπου τόσο ωραία φαίνεται το χωριό μου...

Ο αναγνώστης θα προσέξη ότι τα περισσότερα κείμενα γράφτηκαν κατά τα έτη 1957-1966. Στο γεγονός αυτό οφείλεται εν μέρει και η ανομοιομορφία στην γλώσσα: άλλα κείμενα είναι γραμμένα στην αρχαΐζουσα, άλλα στην καθαρεύουσα και άλλα στην δημοτική. Κατά την πορεία της έκδοσης του βιβλίου θεωρήθηκε ότι είναι καλύτερο να παραμείνουν στην γλώσσα και στο τονικό σύστημα στα οποία εγράφησαν, έστω και αν η ανομοιομορφία της γλώσσας και το πολυτονικό σύστημα ξενίζουν τον σημερινό αναγνώστη.
Υπενθυμίζεται ότι και οι τρεις μορφές της γλώσσας ανέφερα ανωτέρω εχρησιμοποιούντο παραλλήλως από τους συγγραφείς για διαφορετικούς σκοπούς. Έτσι η αρχαΐζουσα της ενότητος του Λεύκτρου φαίνεται να ταιριάζη απόλυτα στα κείμενα λόγω του θέματος της εργασίας, ενώ η καθαρεύουσα και η δημοτική ταιριάζουν καλύτερα σε άλλα κείμενα του βιβλίου.

Όλες οι φωτογραφίες (χρονολογημένες για την διευκόλυνση του αναγνώστη), τα σκίτσα και τα σχεδιαγράμματα του βιβλίου είναι δικά μου. Φωτογραφίες χρειάζονταν ίσως περισσότερες, (με εξαίρεση την ενότητα «Ες Λεύκτρον») λίγες έβαλα, «τις πιο αναντικατάστατες», γιατί θεώρησα ότι τις περισσότερες φορές ζημιώνουν, δεσμεύοντας την άμεση αντίληψη του αναγνώστη.

Δυστυχώς μέχρι τώρα μόνο ένα μικρό μέρος των εργασιών μου κατάφερα να δημοσιεύσω, Δύσκολοι καιροί δεν μου επέτρεψαν να συγκεντρώσω και να βάλω σε τάξη όλα όσα είχα γράψει. Μόvo τώρα, στην δύση της ζωής μου, και με την βοήθεια των δύο παιδιών μου, Παναγιώτας και Δημητρίου, του γαμπρού μου, Όθωνα, και της εγγονής μου, Μαργαρίτας, κατάφερα να ταξινομήσω γραπτά μου και να εκδώσω αυτούς τους «Χειμωνανθούς» σαν μια φωνή, σαν μια εξέλιξη, σαν ανάγκη... Θέλω να τους ευχαριστήσω όλους καθώς και τον νέο Μανιάτη εκδότη Γιώργο Π. Δημακόγιαννη, ο οποίος με τον εκδοτικό του οίκο «Αδούλωτη Μάνη» υποστηρίζει με ενθουσιασμό τέτοιες εκδόσεις.

Παναγιώτης Δ. Κομπιλήρης

Αθήνα, Μάρτιος 2010