Από τον 20ό στον 21ο αιώνα

Οι αναλύσεις αυτού του τόμου αποσκοπούν σε μια ριζική διαστολή μεταξύ ιδεολογίας και πραγματικότητας. Δεν ζητούν να προσεγγίσουν τις σημερινές πλανητικές εξελίξεις μέσα από τις δυτικές ιδεολογίες, αλλά αντίθετα να κατανοήσουν τις ιδεολογίες τούτες μέσα από την πλανητική συγκυρία και τις δυνάμεις που τη διαμορφώνουν.





Αν στις αρχές του 20ού αιώνα ο Βέρνερ Ζόμπαρτ, στο θεμελιώδες έργο του «Ο αστός», διέβλεπε ότι «ο καπιταλισμός μπήκε σε πορεία συνεχούς ανάπτυξης», λήγοντος του αιώνα ο Παναγιώτης Κονδύλης εξήγγειλε το ακριβώς αντίθετο. Σε μια σειρά κειμένων του, τα οποία ο ίδιος συγκέντρωσε σε έναν τόμο, επιχειρεί να διαγράψει τη δραματική μεταμόρφωση του πλανητικού τοπίου, στο πέρασμα προς τον 21ο αιώνα, μέσα από μια «ματιά ασκημένη στη θέαση της ιστορικότητας των φαινομένων». Ένα είναι βέβαιο, έγραφε ο Κονδύλης σε αυτό το βιβλίο που έμελλε να εκδοθεί μετά τον θάνατό του: «Η Ιστορία δεν τελείωσε, κανείς απ' όσους ζουν σήμερα δεν πρόκειται να πεθάνει γνωρίζοντας πώς θα τελειώσει. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιγράψουμε τις κινητήριες δυνάμεις της, μέσα στη δεδομένη βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη συγκυρία».

Τα κείμενα αυτού του τόμου, που έχουν δημοσιευτεί σε γερμανικά και ελληνικά έντυπα στη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων χρόνων, ενταγμένα πλέον σε ένα ενιαίο πλαίσιο από τον συγγραφέα τους, αποτελούν «επέκταση και εμβάθυνση σκέψεων διατυπωμένων στα έργα μου "Η παρακμή του αστικού πολιτισμού", "Πλανητική πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο", "Η ηδονή, η ισχύς, η ουτοπία" και "Θεωρία του πολέμου"», όπως σημειώνεται στον πρόλογο. Ο Παναγιώτης Κονδύλης, σε πείσμα της ιδεολογίας του «συστήματος», ανεπηρέαστος από τις κυρίαρχες δυτικές ιδεολογίες, αλλά εφοδιασμένος με τα εργαλεία που παρέχει η κλασική πολιτική, κοινωνιολογική και ιστορική ανάλυση από τον Θουκυδίδη ως σήμερα, καταλήγει σε μια ρηξικέλευθη ιστορική θεώρηση: Αν ο 20ός αιώνας σήμανε τη διάψευση της κομμουνιστικής ουτοπίας, ο 21ος θα χαρακτηριστεί από την κατάρρευση της φιλελεύθερης.