Κονδυλοφόρος 17/2019

Το πρώτο κείμενο του τόμου, από τη Μαριλίζα Μητσού, είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Χριστόφορου Λιοντάκη, του σεμνού ποιητή, δοκιμιογράφου και μεταφραστή, που έφυγε τον περασμένο Ιούλιο.
Στο κύριο μέρος του περιοδικού, ο Peter Mackridge επιστρέφει στον Ανδρέα Κάλβο και συζητά ζητήματα της γλώσσας των Ωδών και των σχέσεών τους με άλλα παλαιότερα και σύγχρονά τους ποιητικά έργα.
Ο Αλέξης Πολίτης συγκεντρώνει και σχολιάζει εννέα έργα του ελληνικού ρομαντισμού που κυκλοφόρησαν στα 1850-1880 και αντλούν τη θεματική τους ύλη από την εποχή της Βενετοκρατίας στην Κρήτη.
Στον τόμο φιλοξενούνται δύο καβαφικού ενδιαφέροντος μελέτες. Η Diana Haas παρουσιάζει τέσσερα αυτοσχόλια του Καβάφη, στα ποιήματα «Η Συνοδεία του Διονύσου» και «Τυανεύς Γλύπτης», με πληροφορίες και σχολιασμό που φωτίζουν βήμα προς βήμα τη διαδικασία της ποιητικής σύνθεσης. Η Μάρθα Βασιλειάδη προτείνει μια ερμηνεία του ατελούς ποιήματος «Ο Επίσκοπος Πηγάσιος», η οποία δίνει μια νέα διάσταση στη συζήτηση για τη θέση του Ιουλιανού στην ποίηση του Αλεξανδρινού.
Δυο μελέτες έχουν ώς θέμα Έλληνες υπερρεαλιστές. Η Αλεξάνδρα Σαμουήλ αποκρυπτογραφεί μεθοδικά δύο ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, τα «Γυψ και φρουρά» και «Όσιρις», ανιχνεύοντας σε αυτά την ταχεία υλοποίηση της μπρετονικής «occultation» στη διπλή της σημασία, της απόκρυψης και της αποκρυφοποίησης. Η Άννα Κατσιγιάννη εξετάζει την εικόνα της Ρωσίας στον Ανδρέα Εμπειρίκο, εστιάζοντας στη θεωρία και στις τεχνικές του υπερρεαλιστικού και του σοβιετικού κινηματογράφου όπως αξιοποιούνται για την ανακατασκευή της μνήμης στο «Αμούρ-Αμούρ».
Στην κύρια ύλη του περιοδικού, τέλος, ο Χ.Λ. Καράογλου αναδημοσιεύει και σχολιάζει γράμματα πρωτεργατών του δημοτικισμού προς τον εκδότη της εφημερίδας Ακρόπολις Βλάση Γαβριηλίδη, ένθερμο υποστηρικτή της δημοτικής: δύο γράμματα του Ψυχάρη (του 1888) και τρία του Αλέξανδρου Πάλλη (του 1901). Και η Στεφανία Γεωργάκη δημοσιεύει με σχόλια δεκαπέντε γράμματα από την αλληλογραφία του δοκιμιογράφου Δημήτρη Νικολαρεΐζη προς (και από) τον Μηνά Δημάκη, τον Ανδρέα Καραντώνη, τον Άρη Δικταίο κ.ά.
Στις «Μονοκοντυλιές», η Diana Haas ελέγχει πρόσφατο δημοσίευμα για σοβαρά σφάλματα στη μεταγραφή και τον σχολιασμό αποσπάσματος αυτοσχολίου του Καβάφη στο αποκηρυγμένο ποίημα «Ωδή και Ελεγεία των Οδών».
Στο «Μελανοδοχείο» δημοσιεύονται δύο βιβλιοκρισίες: του Αλέξη Πολίτη για την έκδοση Πε?τρος Δ. Στεφανι?τσης, Απομνημονευ?ματα (1821-1839), επιμ. Τριαντα?φυλλος Ε. Σκλαβενι?της (Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, 2019), και του Χ.Λ. Καράογλου για την έκδοση Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ποιήματα και πεζά, επιμ. Δημήτρης Δημηρούλης (Gutenberg, 2017).
Στο τελευταίο μέρος του Κονδυλοφόρου δημοσιεύεται καταρτισμένο από τον Μιχ. Γ. Μπακογιάννη ένα συστηματικό ευρετήριο της μεταφρασμένης ξένης λογοτεχνίας στο περιοδικό Εστία (1876-1895), με δύο κύριους αλφαβητικούς πίνακες: των μεταφραζόμενων ξένων συγγραφέων και των μεταφραστών.


Ο Κονδυλοφόρος, ετήσια έκδοση νεότερης ελληνικής φιλολογίας, αποτελεί συνέχεια του περ. Μολυβδο-κονδυλο-πελεκητής (τ. 1-7, 1989-2000) που ίδρυσε ο Γ. Π. Σαββίδης, κυκλοφορεί από το 2002 και διευθύνεται από οκταμελή συντακτική επιτροπή. Στις σελίδες του δημοσιεύονται πρωτότυπα μελετήματα για θέματα της νεοελληνικής γραμματολογίας και της θεωρίας της λογοτεχνίας, φιλολογικά σημειώματα και ολιγοσέλιδες ανακοινώσεις (Μονοκοντυλιές), βιβλιοκρισίες (Μελανοδοχείο), ενίοτε και βοηθητικά φιλολογικά εργαλεία, όπως ειδικές βιβλιογραφίες ή ευρετήρια περιοδικών.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Νάσος Βαγενάς, Ναταλία Δεληγιαννάκη, Diana Haas, Χ. Λ. Καράογλου, Renata Lavagnini, Peter Mackridge, Μαριλίζα Μητσού, Αλέξης Πολίτης