Η Διαθήκη μου

Ο Νικόλαος Κονεμένος (1832-1907) με το πρωτοπόρο έργο του έχει να προτείνει μόνο ριζικές λύσεις. Καθολικός νους, ακονιζόμενος από τα προσωπικά του βιώματα και την άρνηση της μεγαλοαστικής του καταγωγής, πάντα με οξυμμένη ευαισθησία και ρηξικέλευθο πνεύμα, αναθρεμμένος µε τον επτανησιακό ριζοσπαστισμό έγραψε για ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων. Υπήρξε και έμεινε γνωστός ως ο πρώτος δημοτικιστής, τρεις δεκαετίες πριν τον Ψυχάρη. Στο εκτεταμένο κείμενό του "Η διαθήκη μου" (1901) προσποιούμενος ότι κέρδισε 1.200.000 $ στο αμερικάνικο λαχείο, εξαπολύει μια ανελέητη σάτιρα σε πρόσωπα και καταστάσεις της εποχής του, και με την άνεση που του δίνει ο "αμύθητος" πλούτος του εξαγγέλλει ένα πρόγραμμα ριζικών αλλαγών για την Κερκυραϊκή κοινωνία όπου ζει, αλλά και για την υπόλοιπη χώρα. Στα κείμενά του "Η οικογένεια και "Η γυναίκα", γραμμένα κατά το 1880, γίνεται κήρυκας της ανάγκης να χειραφετηθεί η γυναίκα από την πατρικά και συζυγικά δεσμά, καταγγέλλοντας τον γάμο ως ένα θεσμό που αντίκειται στην ερωτική φύση του ανθρώπου. Οι επαναστατικές του ιδέες για την πολιτειακή οργάνωση και τους κοινωνικούς θεσμούς, την οικογένεια και τις σχέσεις των δύο φύλων, πάντα διατυπωμένες µε χιούμορ και ανθρωπιά, αντηχούν ακόμα και σήμερα σαν πραγματικές διανοητικές αστραπές πάνω στα σύγχρονα προβλήματα.