Τρωικός πόλεμος και επικός κύκλος

Το μείζον ζήτημα το οποίο αντιμετωπίζει ο φιλόλογος, ο φοιτητής αλλά και ο απλός αναγνώστης είναι αν ο Τρωικός Πόλεμος έλαβε χώρα ως ιστορικό γεγονός ή σε ποιον βαθμό μπορεί να προσβλέπει κανείς με εμπιστοσύνη σε πρόσωπα και γεγονότα που έχουν παραδοθεί και συνδέονται με τη διεξαγωγή του. Το δίλημμα καθίσταται βασανιστικό όταν ερευνάται η ταυτότητα του ποιητή που στο υποσυνείδητο του αναγνώστη έχει ταυτισθεί με τον Όμηρο, οπότε υπεισέρχονται και εθνικές παράμετροι στην αποδοχή της ιστορικότητάς του, με αποτέλεσμα, όσοι αρνούνται τον πόλεμο ως γεγονός και τον ποιητή ως ιστορικό πρόσωπο, αποδεχόμενοι μόνο τη λογοτεχνική εκδοχή του, να κινδυνεύουν να διασυρθούν ως αμφισβητίες μιας ένδοξης προγονικής ιστορίας. Από αυτή την επιθυμία, δηλαδή να αποσαφηνίσω τα όρια της ιστορίας και της λογοτεχνίας, που εδώ διαπλέκονται δυσδιάκριτα, αφορμώμενος, σκέφθηκα να επανεξετάσω ψύχραιμα τις ιστορικές μαρτυρίες, κυρίως μετά τις ανασκαφές του Μ. Korfmann, και ιδίως τις χεττιτικές επιγραφές, για να δοθεί μια αξιόπιστη απάντηση στο δίλημμα. ερωτήματα ποιος, πότε, πού και γιατί επινόησε τον Τρωικό Πόλεμο, στην περίπτωση της μη ιστορικότητάς του. Παράλληλα, αναλύεται ο Επικός Κύκλος και στη συνέχεια η επική σύνθεση και τα δομικά της στοιχεία (εξάμετρο, σύνταξη, εκφραστικοί τρόποι, γραμματική), το ομηρικό ζήτημα, η επεξεργασία του κειμένου από τους Αλεξανδρινούς γραμματικούς, τα Σχόλια και τα χειρόγραφα. Καταβλήθηκε συνειδητή και επίμονη προσπάθεια να περιορισθούμε στα ουσιώδη, ώστε ο ενδιαφερόμενος να έχει στη διάθεσή του συνοπτικά και ταυτόχρονα λεπτομερειακά μια σαφή και σφαιρική εικόνα του ενδιαφέροντος αυτού κεφαλαίου της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Πρόθεσή μου, όμως, μετά από πολλά χρόνια πανεπιστημιακής διδασκαλίας, ήταν να δείξω με σαφήνεια όλες τις πτυχές του ζητήματος, απαντώντας στα ερωτήματα ποιος, πότε, πού και γιατί επινόησε τον Τρωικό Πόλεμο, στην περίπτωση της μη ιστορικότητάς του.