Χρονολόγιο ιστορίας της εκπαίδευσης

Το παρόν Χρονολόγιο Ιστορίας της Εκπαίδευσης αποτελεί έναν «άτλαντα», μια επιτομή ιστορικο-κοινωνικών γεγονότων - διαστάσεων της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση αποτελεί το βασικό εργαλείο κοινωνικής συντήρησης, αναπαραγωγής αλλά και καινοτομίας. Για όλους τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση της εκπαίδευσης (θεσμούς, φορείς και πρόσωπα), η ενασχόληση με τις ιστορικο-κοινωνικές της καταβολές και διαστάσεις δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για μια, κατά το δυνατό, αντικειμενική αντίληψη του πλαισίου της και των δυνατοτήτων της. Σημαντικά, αλλά και τυχαία, ιστορικά γεγονότα, κοινωνικές αλλαγές, θεσμικοί μετασχηματισμοί, οικονομικές μεταρρυθμίσεις και καινοτομίες, μεγάλα πολιτιστικά επιτεύγματα και ανατρεπτικές προσωπικότητες καθορίζουν τα χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού συστήματος κάθε εποχής. Ο παρών «άτλαντας» επιχειρεί με βάση τα ανωτέρω μία χρονολογική και θεματική συστηματοποίηση βασικών παραμέτρων της εκπαίδευσης, θέτοντας ως, φιλόδοξο ομολογουμένως, στόχο τον ιστορικό-κοινωνικό προσανατολισμό νέων ερευνητών αλλά και εκπαιδευτικών της δράσης. Με την επιτομή αυτή της Ιστορίας της Εκπαίδευσης δεν επιδιώκουμε βεβαίως την απομνημόνευση στοιχείων αδρανούς γνώσης, αλλά την παροχή ερεθισμάτων για μια σε βάθος ενασχόληση με το θεσμό της εκπαίδευσης. Μόνο έτσι διαμορφώνεται μια κατά το δυνατό αντικειμενική και πλήρης εικόνα για τα σύγχρονα εκπαιδευτικά τεκταινόμενα και καθίσταται δυνατό ένα μελλοντικό σχέδιο εκπαιδευτικής παρέμβασης με αξίωση για συμβατότητα με τις νέες κοινωνικό-πολιτικές απαιτήσεις και με τις οικονομικές και προσωπικές προκλήσεις. Στον αναγνώστη καθίσταται σαφές ότι λόγω του πλήθους των ιστορικών δεδομένων επιβλήθηκε μια επιλογή και μια συντομία που αδιαμφισβήτητα αδικεί το ιστορικό υλικό, τα γεγονότα και τους συντελεστές. Αυτός ο περιορισμός είναι σύμφωνος αυτής της προσπάθειας και αποτελεί ερμηνευτική και κατανοητική προϋπόθεση – σύμβαση για την αποκωδικοποίηση του περιεχομένου και του ιστορικο-κοινωνικού νοήματος κάθε ενότητας.