Δημοκρατία, ένα άγνωστο πολίτευμα

Ο πολιτισμός είναι έργο του ανθρώπου, του ανθρώπινου εγκεφάλου. Όσο περισσότεροι άνθρωποι, ανθρώπινοι εγκέφαλοι, συμμετέχουν στο έργο αυτό, τόσο ο πολιτισμός ανθεί περισσότερο. Για να γίνει όμως το συμμετοχικό πλήθος των ανθρώπινων εγκεφάλων μεγάλο, χρειάζεται κάποιο πολίτευμα που να δημιουργεί πολίτες. Δεν είναι τυχαίο που η λέξη "πολιτισμός" προϋποθέτει τη λέξη "πολίτης". Ο πολίτης όμως δεν είναι δημιούργημα παρά ενός και μόνου πολιτεύματος: της Δημοκρατίας.

Η Δημοκρατία στάθηκε το κύριο στοιχείο, η ειδοποιά διαφορά, που έκανε τον Ελληνικό Πολιτισμό μοναδικό. Η Δημοκρατία, αυτή μόνη, διαφοροποίησε τον Ελληνικό Πολιτισμό από όλους τους άλλους. Και ίσως μόνο το Ελληνικό Επίτευγμα μπορεί να χαρακτηρισθεί "πολιτισμός". Και η Δημοκρατία είναι η συνισταμένη τριών συνιστωσών: α) της έλλειψης ιερού βιβλίου, β) της έλλειψης αρχηγών και γ) της έλλειψης απαγορεύσεων (ταμπού). Τις συνιστώσες αυτές τις υλοποιούσαν 1) η ανάδειξη των αρχόντων τόσο στην Εκτελεστική όσο και στη Δικανική λειτουργία της εξουσίας με κλήρωση, 2) η ενιαύσια και μη επαναλήψιμη θητεία των αρχόντων, 3) η λογοδοσία των αξιωματούχων στο τέλος της θητείας τους και 4) ο οστρακισμός. Η εκλογή είναι για τους Αρχαίους Έλληνες ολιγαρχικός τρόπος ανάδειξης των αρχόντων και συνδέεται άρρηκτα με την Ολιγαρχία. Η Σπάρτη, αν και είχε πολλά άλλα δευτερεύοντα δημοκρατικά χαρακτηριστικά -κοινά άλλωστε σ' όλες τις Ελληνικές Πόλεις που μετείχαν στους Πανελλήνιους Αγώνες-θεωρείται από τον Αριστοτέλη Ολιγαρχία, ακριβώς επειδή χρησιμοποιούσε την εκλογή κι όχι την κλήρωση για την ανάδειξη των αρχόντων της.

Αυτές οι αλήθειες έχουν αγνοηθεί μέχρι σήμερα τόσο από τους επίδοξους αρχηγούς, που διακατέχονται από το σύνδρομο του Μεγαλέξανδρου, δηλαδή του σωτηρισμού, όσο και από τους ελληνιστές και αρχαιογνώστες, που σαν καλοί διανοούμενοι θα αρνούνταν να μπει το όνομά τους στην ίδια κληρωτίδα με το όνομα της τελευταίας καθαρίστριας και να έχουν της ίδιες πιθανότητες για ανάδειξη σε κάποιο αρχοντιλίκι.

Κι ας επισημανθεί από τώρα πως στην Αθήνα τα 99,87 % των αρχόντων ήταν κληρωτοί και μόνο 0,13% αιρετοί. Κι ακόμα. Όλοι οι σπουδαίοι Αθηναίοι αρχηγοί -με μοναδική εξαίρεση τον Περικλή, που απλώς τιμωρήθηκε με πρόστιμο- οστρακίστηκαν.