Ο κατά φαντασία Χριστιανός κάτω από το φως της εικόνας του πατερικού ανθρώπου

"Πας ανήρ φαίνεται εαυτώ δίκαιος"

Ο σοφός Σολομών διατυπώνει, στο κείμενο των "Παροιμιών" του, την ιδέα ότι κάθε άνθρωπος θεωρεί τον εαυτό του δίκαιο, πιστό και ευαίσθητο διαχειριστή της δικαιοσύνης και της αλήθειας, στην προσωπική του ζωή. Αλλά επειδή η λέξη "δίκαιος", στο εννοιολογικό κλίμα της Παλαιάς Διαθήκης, σημαίνει τον δίκαιο άνθρωπο στα μάτια του Θεού, τον θεοσεβή, το νόημα της παροιμίας του Σολομώντος είναι θρησκευτικό, αφορά στον θρησκευτικό άνθρωπο και μάλιστα στον χριστιανό. Κάθε χριστιανός φαίνεται, "φαντάζει" στον εαυτό του θεοσεβής και άρα άξιος για τη βασιλεία του Θεού. Αλλά δεν είναι πάντοτε έτσι όπως αυτός νομίζει και όπως εκείνου του φαίνεται.

Ο απόλυτος τρόπος με τον οποίο διατυπώνεται η ιδέα του Σολομώντος υποδηλώνει ότι, στην περίπτωση του χριστιανού ανθρώπου, όλοι οι χριστιανοί είναι κατά φαντασία χριστιανοί. Αλλά φυσικά πρόκειται εδώ περί υπερβολής, επειδή δεν μπορεί όλοι οι χριστιανοί να είναι κατά φαντασία χριστιανοί.

Οπωσδήποτε όμως στην υπερβολή αυτή η αλήθεια δικαιούται το μεγαλύτερο ποσοστό, αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο ίδιος ο Κύριος παρουσίασε, σε κάποιες περιπτώσεις, εξαιρετική την περίπτωση κάποιος να είναι αυθεντικός και θεοφιλής χριστιανός.
[...]
(από τον πρόλογο του βιβλίου)