Η αθέτηση της αμφοτεροβαρούς σύμβασης

Αντικείμενο του έργου είναι η αθέτηση από τον οφειλέτη της αμφοτεροβαρούς ανταλλακτικής σύμβασης και ειδικότερα της συνηθέστερης μορφής της, όπου μία χαρακτηριστική παροχή ανταλλάσσεται έναντι μίας χρηματικής παροχής. Εξαιρείται η σύμβαση εργασίας, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οποίας αλλά και η σημασία της για την επιβίωση ενός εκ των συμβαλλομένων απαιτούν ειδική προσέγγιση και δε θα μας απασχολήσει εδώ. Σκοπός του είναι η διερεύνηση του φαινομένου της αθέτησης της ανταλλακτικής σύμβασης και η διαμόρφωση του γενικού πλαισίου αντιμετώπισής της, των κανόνων, δηλαδή, που θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνονται στις ρυθμίσεις του γενικού ενοχικού δικαίου, αλλά και η ανάδειξη των προβλημάτων που ανακύπτουν από την αθέτηση της σύμβασης καθώς και η διατύπωση προτάσεων de lege ferenda και όχι η προσπάθεια ερμηνείας ή διάπλασης του υπάρχοντος νομικού πλαισίου, που ρυθμίζει την ανώμαλη εξέλιξη της ενοχής στον Αστικό Κώδικα. Η μελέτη του φαινομένου της αθέτησης της ανταλλακτικής σύμβασης επιχειρείται μέσω της δικαιοσύγκρισης και της οικονομικής προσέγγισης.

Στο δικαιοσυγκριτικό μέρος περιλαμβάνονται οι έννομες τάξεις των δεκαπέντε πρώτων κρατών-μελών της ΕΕ οργανωμένες κατά δικαιικές οικογένειες , το κοινοτικό δίκαιο και τα κείμενα του διεθνούς ομοιόμορφου δικαίου των CISG, PECL και PICC. Αναδεικνύονται επίσης, οι ιδιαιτερότητες του δικαίου των συμβάσεων κάθε έννομης τάξης, τα προβλήματα που αυτή αντιμετωπίζει ή -μερικές φορές εξίσου σημαντικό- τα προβλήματα που δεν την απασχολούν και φυσικά οι προτεινόμενες λύσεις.

Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται η οικονομική προσέγγιση της αθέτησης της ανταλλακτικής σύμβασης. Σκοπός είναι η ανάδειξη της οικονομικής λειτουργίας της ανταλλακτικής σύμβασης και των οικονομικών συνεπειών της αθέτησής της. Η οικονομική προσέγγιση που προτείνεται στο παρόν βιβλίο επιχειρεί μία οριοθέτηση σε σχέση με το επιστημονικό αυτό ρεύμα μέσω του ελέγχου των βασικών παραδοχών του και της πρότασης εναλλακτικών προσεγγίσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην αξία τόσο της χαρακτηριστικής παροχής όσο και της χρηματικής παροχής για τα μέρη της σύμβασης και μάλιστα ανάλογα με την ιδιότητά τους ως νοικοκυριών ή επιχειρήσεων.

Στο τρίτο μέρος αξιοποιούνται τα συμπεράσματα και οι παρατηρήσεις της δικαιοσυγκριτικής και οικονομικής προσέγγισης ξεκινώντας από την εξέταση των προτεινόμενων έννομων βοηθημάτων για την αθέτηση της σύμβασης. Ειδικότερα εξετάζονται η αποκατάσταση του διαφέροντος εκπλήρωσης μέσω της αυτούσιας ή λογιστικής αποκατάστασης, η αξίωση για απόδοση του περιελθόντος και φυσικά η υπαναχώρηση. Στην τελευταία παράγραφο συγκεντρώνονται οι τελικές προτάσεις de lege ferenda για τη συνολική αντιμετώπιση της αθέτησης της ανταλλακτικής σύμβασης, ενώ τα πορίσματα της έρευνας αξιοποιούνται, όπου αυτό είναι δυνατό, και για την ερμηνεία και εφαρμογή του ισχύοντος δικαίου.

Στόχος του έργου είναι να συμβάλει στη συζήτηση γύρω από την ανάγκη μεταρρύθμισης των κανόνων του γενικού ενοχικού δικαίου για την αθέτηση της σύμβασης, εισφέροντας νέους προβληματισμούς και αναδεικνύοντας τα ζητήματα που απορρέουν από τα συγκρουόμενα συμφέροντα των μερών, αλλά και να υπογραμμίσει την αξία της διεπιστημονικής προσέγγισης για τη μελέτη των κοινών ζητημάτων που μας απασχολούν.