Φαχισέ Τσίκα

Το αφήγημα Φαχισέ Τσίκα στηρίζεται στην προφορική μαρτυρία μιας ηλικιωμένης γυναίκας απ' την Κερασούντα του Πόντου, της Ευθαλίας, και παρακολουθεί την κατατρεγμένη ζωή της από τα συνταρακτικά πολεμικά γεγονότα στη Μαύρη Θάλασσα των αρχών του αιώνα μέχρι την κατάληξή της – έπειτα από πολλές περιπέτειες – στα μπορντέλα του Γαλατά στην Κωνσταντινούπολη. «Φαχισέ» στα τούρκικα σημαίνει πόρνη. «Τσίκα», δηλαδή κοπέλα, είναι το παρατσούκλι που έδωσε στην Ευθαλία ο Σπανιόλος αγαπημένος της.

"Από δίπλα μας καθούντανε μια γυναίκα πολύ άγρια. Τούρκισσα. Αυτή είχε δυο-τρία σπίτια, έβγαζε καλές παράδες. Ατές τη φωνάζανε. Ξέρεις τί θα πει Ατές; Ατές θα πει φωτιά. Τόσο φλόγα είχε μέσα της, τόσο καπάτσα μια γυναίκα ήτανε. Το μάτι της, όταν σε καρφώνει, σε σταυρώνει. Τελεύεις. Πας. Χάνεσαι.
Από κάτου μας μένανε δυο Ρωμιές. Τα λέγω και ντρέπουμαι. Αμά στην Πόλη έτσι ήτανε, η ζωή μας έτσι ήτανε. Προτού φύγουνε οι Ρωμιοί, προτού να τσαλαπατήσουνε το ελληνικό το στοιχείο, όλο το χρήμα, όλο το εμπόριο οι Ρωμιοί το είχανε στα χέρια τους. Εμείς δηλαδή. Κερδίζανε πολλά. Σ’ όλα τα επαγγέλματα οι δικοί μας ήταν πρώτοι, άφταστοι. Ο Τούρκος Ρωμιός δε γίνεται στο μυαλό. Και καμιά φορά μπερδευότανε ο Τούρκος σε μεγάλες δουλειές, που δεν τις ήξερε, τα ανακάτευε, τα χαλούσε. «Τσουτσού κομμένη, δουλειά μπερδεμένη», που λέμε εμείς εδώ στην Πόλη."