Οι ασίκηδες

Το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη επιχειρεί να προσεγγίσει τον κόσμο των ασίκηδων και να αποκαλύψει τα μυστικά του. Το πρώτο μέρος, με μορφή μελέτης, ανιχνεύει τις πηγές, την προέλευση, την ιστορία, τα μουσικά όργανα, τη θεματογραφία της ασίκικης μουσικής και ποίησης, ενώ το δεύτερο αποτελεί μια αντιπροσωπευτική ανθολογία του ποιητικού έργου των ασίκηδων από τον 13ο αιώνα μέχρι σήμερα.
Το έργο συνοδεύεται από πλούσιο εικονογραφικό και φωτογραφικό υλικό, βιογραφικά στοιχεία για τους ανθολογούμενους ασίκηδες, γλωσσάρι και βιβλιογραφία.


Οι ασίκηδες είναι οι περιπλανώμενοι λαϊκοί καλλιτέχνες της Ανατολίας, που εκπροσωπούν τη γνήσια λαϊκή μουσική και ποίηση του τουρκικού πολιτισμού. Καταγόμενοι από διάφορες φυλές και προερχόμενοι από τις φτωχότερες τάξεις του λαού διατηρούν πολλά στοιχεία της νομαδικής ζωής, της προϊσλαμικής σαμανιστικής θρησκείας, της μαγείας, της ελευθεριότητας και του πανανθρωπισμού και υμνούν τον έρωτα, τη φιλία, τη φύση, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ταπεινότητα, τον ηρωισμό κ.ά.

Με σύντροφο το σάζι περιοδεύουν στα χωριά και τις πόλεις παίζοντας και ερμηνεύοντας τραγούδια της λαϊκής παράδοσης ή αυτοσχεδιάζοντας καινούργια. Το τραγούδι του ασίκη, που σημαίνει εραστής, ερωτευμένος, παθιασμένος με τη ζωή, ξεκινάει από έναν απλό έρωτα και γίνεται έρωτας της ελεύθερης ζωής και της παγκοσμιότητας. Οι προομηρικοί ραψωδοί-αοιδοί, οι μεσαιωνικοί τροβαδούροι, οι πλάνητες τσιγγάνοι μελωδοί αλλά ακόμη και οι λυράρηδες της Κρήτης και κάποιοι αυθεντικοί ρεμπέτες, έχουν αρκετά συγγενή καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά με τους ασίκηδες. Όντας οι ασίκηδες τόσο ερωτικοί ποιητές όσο και εκφραστές της κοινωνικής διαμαρτυρίας, υφίστανται την πίεση της λόγιας και της θρησκευτικής λογοτεχνίας αλλά και τις πολλαπλές διώξεις του επίσημου κράτους, από την εμφάνισή τους μέχρι σήμερα.

Απόσπασμα:
Απόσπασμα

Από το τραγούδι

Πιρ Σουλτάν Αμπντάλ

- Πες μου, χρυσέ μου ταμπουρά,

γιατί αναστενάζεις;


- Το μέσα μου είν' σκαμμένο, το ντέρτι μου βαρύ.

Για τη δικιά σου την ψυχή αναστενάζω.

Κρέμασαν στο μανίκι μου τα τέλια

και χίλιες γλώσσες μέσα μου λαλούν·

έγινα ολόκληρος μια αηδονοφωλιά.

Για τη δικιά σου την ψυχή αναστενάζω.

Κρεμάσανε στο μπράτσο μου μπερντέδες

και πάνω τους αράξανε σεβντάδες χίλιοι δυο·

άλλος κοιμάται κι άλλος φτερουγίζει.

Για τη δικιά σου την ψυχή αναστενάζω.

Μου χτίσανε το στήθος με σανίδια,

χαϊδολογάν και παίζουν το κορμί μου,


τα σπλάχνα μου χτυπούν και με ματώνουν.

Για τη δικιά σου την ψυχή αναστενάζω.

- Έλα χρυσέ μου ταμπουρά,

στην αγκαλιά μου τώρα αποκοιμίσου.

Μου τσάκισες απόψε την καρδιά μου.

Για τη δικιά σου την ψυχή αναστενάζω.

Χρυσός ταμπουράς είναι τ' όνομά σου,

ο θρήνος σου στον ουρανό ανεβαίνει,

ο Πιρ Σουλτάν Αμπντάλ είν' ο αφέντης σου.

Για τη δικιά σου την ψυχή αναστενάζω.

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Η τέχνη των ασίκηδων. Συσχετίσεις


2. Προέλευση των ασίκηοων. Καταγωγή της τουρκικής λαϊκής λογοτεχνίας

3. Κατηγορίες λαϊκών ποιητών

1. Αιρετικοί λαϊκοί ποιητές και μυστικιστές

2. Ποιητές του χωριού

3. Ποιητές των κωμοπόλεων και των πόλεων ή ποιητές της επαρχίας

4. Λαϊκοί στρατιωτικοί ποιητές

( Γενίτσαροι ή πολεμικοί ποιητές )

5. Ποιητές της νομαδικής ζωής


4. Οι πηγές της λαϊκής ποίησης

1. Προφορικές πηγές

2. Γραπτές πηγές

5. Τα είδη της λαϊκής ποίησης

6. Κατηγορίες των λαϊκών ποιημάτων με βάση το περιεχόμενο

1. Γκιουζελλεμέ (Guzelleme)

2. Τασλαμά (Taslama)


3. Αγιτλάρ ( Agitlar )

4. Κοτσακλαμά (Kocaklama)

5. Ντεστάν (Destan)

6. Μουαμμά (Muamma)

7. Νασιχάτ (Nasihat)

7. Θέματα της λαϊκής ποίησης

8. Η μαθητεία του ασίκη


9. Τα καφενεία των ασίκηδων

10. Όργανα της τουρκικής μουσικής

1. Τα έγχορδα

2. Τα πνευστά

3. Τα κρουστά

11. Η ιστορία του σαζιού

12. Τα μέρη του σαζιού


13. Τύποι σαζιών

14. Η λαϊκή ποίηση στο στόμα του λαού

15. Οι τελευταίοι αυθεντικοί ασίκηδες και ή αντιμετώπισή τους

16. Έντεχνο και πολιτικό λαϊκό τραγούδι. Σύγχρονοι λαϊκοί καλλιτέχνες

17. Ο ασίκης στην ελληνική και στήν τουρκική γλώσσα

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ 13ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ


Ασίκ Πασά, Γιουνούς Εμρέ, Χατζή Μπαϊράμ Βελή, Μπαλίμ Σουλτάν, Εσρέφογλου Ρουμί, Ιμπραήμ Τεννουρί, Καϊγκουσουζ Αμπντάλ, Ασίκ Γκαρίπ, Ασίκ Κερέμ, Καζάκ Αμπντάλ, Γενίτσερι Οζανί Κιόρογλου, Κουλ Χουσεΐν, Νιζάμογλου, Ουσουλί, Πιρ Σουλτάν Αμπντάλ, Ασίκ, Ασίκ Ομέρ, Καρατζάογλάν, Κιατιμπί, Κουλ Χιμμέτ, Κουλ Νεσιμί, Κούλογλου, Μισρί Νιγιαζί, Νταβούντογλου, Μπαλασάν, Καμπασακάλ Μεχμέτ, Λεβνί, Ασίκ Σιουλεϊμάν, Ασίκ Τζελαλί, Ασίκ Κεμαλί, Ασίκ Σενλίκ, Ντερτλί, Νταντάλογλου, Ρουχσατί, Ερζουρουμλού Εμράχ, Σερνταρί, Σεϊρανί, Μεσλεκί, Γιουσουφελιλί Χουζουρί, Ασίκ Βεϊσέλ, Ασίκ Ιζζέτ Οζκάν, Ασίκ Ταλιμπί, Ασίκ Μεβλιούτ Ιχσανί, Ασίκ Νεσιμί Τσιμέν, Ασίκ Σελμανί, Ασίκ Αντίλ Αλή Αταλάν, Χιουνταΐ, Ασίκ Φικρέτ Ουνάλ, Ταμσαβαρλί Γκαρί Ασίκ Χασάν, Ασίκ Χιουσεΐν Τσιρακμάν, Μαχτζουμπί

ΑΝΩΝΥΜΗ ΛΑΪΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

1. Τιουρκιού

2. Ερωτικά τιουρκιού

3. Αφηγηματικά τιουρκιού

4. Αγιτλάρ — Θρηνητικά τραγούδια


5. Τιουρκιού τής φυλακής

6. Μανί

7. Μανί μέ λογοπαίγνια ή διφορούμενα

8. Αντικριστά τιουρκιού

9. Τραγούδια της κούνιας και νανουρίσματα

10. Τιουρκιού των σιναφιών

ΠΑΡΑΜΥΘΟΤΡΑΓΟΥΔΑ

1. Το παραμυθοτράγουδο του Κιόρογλου

2. Το παραμυθοτράγουδο του Ασίκ Γκαρίπ

3. Η ιστορία του Ντουχά Κοτζάογλου Ντελή Ντουμρούλ

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ


ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ