Το κελί (CD-Audio)

Με δέκα τραγούδια, όπου το ένα συναγωνίζεται το άλλο, στο στίχο, στη μουσική και στην ερμηνεία, ο Θωμάς Κοροβίνης, γνωστός λογοτέχνης, διανοούμενος τραγουδοποιός, καταθέτει το ταξίδι του στους ανθρώπους και στη ζωή.

"Σα σπίρτο πάνω απ' τη βενζίνη", μια βουτιά στο βούρκο του βαθύτερου εαυτού μου, ένα τραγούδι που εξωτερικεύει σημεία ενδοσκόπησης και εξομολογείται τους σταθμούς στην τροχιά μιας ζωής που ισορροπεί στην κόψη του ξυραφιού ανάμεσα σε προσωπικές αγωνίες, καταδιώξεις, βασανιστικά παράπονα αλλά και αγώνες, τόλμη και περηφάνια. "Στα σκοτεινά" αλλά με σημαία την ανθρωπιά.
"Η μάνα φρόντιζε τον κήπο". Φίλοι, άνθρωποι του τραγουδιού, με παροτρύνουν: "Γράψε απλά, όπως η Ευτυχία, χωρίς ποιητικές προσμίξεις, μπορείς;". Απαντώ πως κατά το ήμισυ, ναι. Απλά γράφω, γιατί βίωσα βαθιά παιδιόθεν το λαϊκό τραγούδι, την αμεσότητα και τη μεστότητά του επιδιώκω, αλλά είχα την τύχη να θητεύσω και να ερωτευτώ εξίσου βαθιά τη νεοελληνική ποίηση. Ένα τραγούδι σαν αυτό, που στοιχίζεται ανάμεσα στο λαϊκό και το "λόγιο", γραμμένο για την απόλυτη σκέπη και την αγιάτρευτη νοσταλγία της μάνας, με εκφράζει απόλυτα. Ένα ποιητικό λαϊκό τραγούδι.
Πριν από δεκαπέντε χρόνια ευτύχησα να γνωριστώ και να αγαπηθούμε με τη Λιζέτα. Δεμένοι και λατρεμένοι αδιαλείπτως. Αυτό το εκμαυλιστικό ξωτικό, που στο λαρύγγι του η αδυναμία γίνεται ηδονικός λυγμός και η αγανάκτηση καημός προαιώνιος για την απώλεια της χαμένης αθωότητας. Το τραγούδι αυτό "Για το λυγμό σου", για σένα, που τραγουδάς σαν εξορισμένος άγγελος.
Πώς μπορεί να βιώνει κάποιος τον πρώιμο κι αθέλητο εξοστρακισμό του σαν πανηγύρι; Και πώς γίνεται μέσα από την ελάχιστη ρωγμή του σκοταδιού του να μεταμορφώνει τη σκλαβιά σε οίστρο ελευθερίας; Ένα απ' τα θαύματα που κατορθώνει η νιότη, όταν συντροφεύεται από γνήσιο πάθος για ζωή. "Έρημο πουλί της μαύρης νιότης μου". Ζεϊμπέκικο. Με την γλυκόπικρη γητειά της Λιζέτας.
Μοιάζει κάπως παράταιρο αλλά δεν είναι το "Από την Πάτρα στην Αθήνα", αφιέρωμα σ' ένα από τα πρόσωπα της νεώτερης λαϊκής μυθολογίας μας, την εμβληματική ερμηνεύτρια Πόλυ Πάνου. Ένα απλό περιγραφικό τραγούδι, ίσως όμως διδακτικό, αφού είναι σύνοψη του οδοιπορικού μιας απ' τις τελευταίες λαϊκές θεές, μιας ταλαντούχας και πεισματάρας παιδούλας, από την αυλή ενός Πατρινού φτωχικού στα επιφανή λαϊκά κέντρα και την κορυφή της δισκογραφίας, στο πλάι των μεγάλων συνθετών, χωρίς να υποστέλλει την σημαία του ήθους των παλαιών ημερών, που συνδιαμόρφωσε το καθαρό πρόσωπο της σπαραγμένης μας χώρας τις πρώτες δεκαετίες μετά τον πόλεμο. Για την φίλη μας την Πόλυ, την περήφανη που ήρθε στον κόσμο στις 28 Οκτωβρίου 1940.
"Τα τρελά σκυλιά της νύχτας". Για πραγματικά σκυλιά. Και για πραγματικούς ανθρώπους. Κλασικό ζεϊμπέκικο με θέμα την βάναυση νυχτερινή περιπέτεια εκείνων που τους κατατρέχουν ή τους παρατούν και τους απολησμονούν οι άλλοι αλλά και τους δαιμονίζουν τα ακόλαστα πάθη τους.
Το καθήκον για την παραπλάνηση, την παγίδευση και την ακόλουθη συντριβή, όχι μόνο του ανύποπτου αλλά ακόμη και του πολύπαθου απ' τον έρωτα ανθρώπου, έχει ανατεθεί στον "Δήμιο του έρωτα". Με συνεργούς την μαγγανεία της νύχτας και την παντοδυναμία της ομορφιάς δυναστεύει διαχρονικά την επικράτεια του έρωτα σέρνοντας πίσω του εκατόμβες εκούσιων και ακούσιων θυμάτων.
Πιθανόν ο βαθύτερος διώκτης της ανθρώπινης ευτυχίας να 'ναι "Ο τρόμος". Ο ύπουλος και ανομολόγητος εσωτερικός εχθρός, που, ίσως, ο μόνος τρόπος να πολεμηθεί είναι η αποδοχή του, η ανίχνευση των αιτίων και η αποκάλυψη των συμμάχων του. Ο τρόμος, που ροκανίζει τα σωθικά. Ερμηνεία, από μισή με την Μαρία Φωτίου, πιστή για χρόνια συνεργάτιδά μου, ερμηνεύτρια υψηλής ευαισθησίας, μοναδική και πολύπειρη.
"Οι νικητές", αφιερωμένο στη μνήμη του λεβέντη ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη. Τραγουδισμένο με τη συνοδεία χορωδίας, ερμηνεία μοιρασμένη με τον αισθαντικότατο μελωδό, αδερφό και συνοδοιπόρο, Δημήτρη Ζερβουδάκη, έναν απ' τους ελάχιστους συνειδητά εναπομείναντες δυναμικούς και παρεμβατικούς δημιουργούς στην ρημαγμένη Θεσσαλονίκη του σήμερα. Το τραγούδι αντιστρατεύεται την ιστορικά καθιερωμένη εκδοχή ότι οι φερόμενοι ως "νικητές", οι κατ' ουσίαν εξουσιαστές και καπηλευτές των ιδεών, των αξιών και των κοινωνικών αγώνων είναι οι κερδισμένοι, καθώς η ζωή δείχνει πως οι άλλοι, οι "ηττημένοι", δεν είναι οι χαμένοι, αλλά οι μόνοι που υπηρετούν την ουσία της, φυλάνε τις αξίες της, και σε κάποιους απ' αυτούς εναπόκειται η όποια ελπίδα ανατροπής των κατεστημένων.
"Το κελί" είναι το θολάμι του κυνηγημένου χταποδιού, το κρυφό δωμάτιο της τυραννισμένης ψυχής του ανθρώπου που πατάει με το ένα πόδι στον κόσμο και με τ' άλλο στον ιδιότυπο ασκητισμό του. Είναι ένας φαντασιακός χώρος καταφυγής ευαίσθητων και εύκολων θηραμάτων, αλλά και ατόμων που συνοικούν αναγκαστικά αλλά αφόρητα ιδίως στις σύγχρονες πόλεις και που δεν βολεύονται εύκολα στα νέα δεδομένα που έχουν επιβληθεί στις ανθρώπινες συναλλαγές. Είναι μια κραυγή "Το κελί" εκείνων των λίγων που εισπράττουν το ελάχιστο του πλεονάσματος έχοντας προσφέρει μέσα απ' το έλλειμμά τους τα πάντα. Και επιμένουν να μην προσκυνούν τον χασάπη.

Θωμάς Κοροβίνης