Κρήτη 1942, Οι φωτογραφίες του Lidio Cipriani

"Στην παρούσα έκδοση περιλαμβάνονται 1689 φωτογραφίες, κυρίως προσωπογραφίες. Δεν είναι ένα τυπικό φωτογραφικό λεύκωμα, ούτε βεβαίως μια ανθρωπολογική κατάταξη. Το βιβλίο ακολουθεί πιστά τα βήματα του Cipriani, χωρίς να ενδιαφέρεται για την επιστημονική του άποψη. Η δύναμη των φωτογραφιών μας βοηθά ν’ ανιχνεύσουμε τη σκληρή καθημερινότητα των ανθρώπων μέσα από τις εκφράσεις τους και το βλέμμα τους. Αυτοί οι άνθρωποι υπήρξαν -κάποιοι ίσως ακόμα- κι εκείνη την εποχή ήταν δρώντες. Είναι η γενιά του πολέμου, οι άνθρωποι που ανέστησαν τους πατέρες μας και εμάς. Αυτό που για τον Cipriani ήταν έρευνα για εμάς είναι «ζώσα» Ιστορία.Ο ιταλός ανθρωπολόγος ήρθε στην Κρήτη αποφασισμένος ν’ αποδείξει πως οι Κρητικοί είναι Λίβυοι στην προέλευση τους κι έκανε τα πάντα για να τεκμηριώσει ένα συμπέρασμα που είχε προαποφασίσει. Αυτή η θέση εξυπηρετούσε την τότε ιταλική προπαγάνδα. Σε μια φρενήρη διαδρομή 60 ημερών επισκέφτηκε 117 τόπους. Άσχετα με την ακύρωση αυτής της θεωρίας από τις σχετικές έρευνες, το υλικό που περιλαμβάνεται στην έκδοση έχει αυτονόητη αξία και μια δύναμη που για εμάς, ακόμα σήμερα, είναι καταλυτική. Οι φωτογραφίες αυτές αποτελούν ιστορική κληρονομιά της Κρήτης, αλλά και επιστημονική παρακαταθήκη της Ιταλίας.

Ο Lidio Cipriani συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους ανθρωπολόγους του 20ου αιώνα, τουλάχιστον ως προς τις τεχνικές εργασίας που ανέπτυξε. Η οξύτατη ικανότητα προσαρμογής του δεν αφορούσε μόνο τις συνθήκες των τόπων και τις κλίσεις των πληθυσμών που στόχευε να μελετήσει, αλλά και την πολιτική πραγματικότητα και ηγεσία της εποχής του από την οποία εξαρτιόταν η ολοκλήρωση και οι δημοσιεύσεις των εργασιών του. Για τις σχέσεις του με τον φασισμό αποβλήθηκε από την επιστημονική κοινότητα, ωστόσο τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες να παρουσιαστεί και ν’ αποτιμηθεί το έργο του. Την έκδοση έχει επιμεληθεί εξαντλητικά ο Παύλος Κόρπης, ο οποίος συμβάλλει και με το κείμενο του "Ο Lidio Cipriani στην Κρήτη". Η ανεύρεση και αξιοποίηση του προσωπικού ημερολογίου εργασίας του Cipriani υπήρξε καθοριστική για την ταυτοποίηση τόπων και ανθρώπων. Ο επιμελητής εργάστηκε πάνω σε όλες τις διαθέσιμες πηγές και εκμαίευσε κάθε βοήθεια που μπορούσε να δοθεί. Έτσι το βιβλίο απόκτησε ένα χαρακτήρα μαρτυρίας, συνομιλεί με το σήμερα. Το βιβλίο προλογίζει ο Jacopo Moggi-Cecchi, καθηγητής Ανθρωπολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, ενώ με κείμενα τους συμμετέχουν ο Κωνσταντίνος Μαμαλάκης και ο Μιχάλης Παπαηλιάκης."