Τα δύο φορέματα

[...] Ολοκληρώνοντας τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου αυτού, παρέμενα με την εντύπωση ότι δεν είχε ολότελα γραφτεί. Επανερχόμενος δέκα οχτώ χρόνια μετά, καταλαβαίνω καλύτερα τι με ώθησε να επέμβω εκ νέου στην τρίτη έκδοση του, προσπαθώντας να καταδείξω τη βαθύτερη συνέπεια μιας διαδικασίας που διήρκεσε τριάντα περίπου χρόνια για να ολοκληρωθεί το σώμα της έκφρασης της.

Το αρχικό έναυσμα της όλης προσπάθειας ήταν η επίτευξη της ενότητας του διασπασμένου προσώπου και κατ' επέκταση του κατακερματισμένου κόσμου. Για τον λόγο αυτό κινήθηκα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός μύθου, όχι ως συνάντηση των φαντασιακών προεκτάσεων των διαφόρων προσώπων -ή προσωπείων- σε μια ίδια αναπαράσταση, αλλά μέσα από τα στοιχεία που γέννησε και γεννά ο τόπος, -στην συγκεκριμένη περίπτωση η Καστοριά-, όπου τα πρόσωπα θα εύρισκαν τη θέση τους, και θα μπορούσε να εξηγηθεί και να κατανοηθεί το είδος των δοκιμασιών τους, προκειμένου να προσεγγίσω το μυστήριο. Προς τούτο ανέτρεξα στα μνημεία της πύλης και στα γεωγραφικά, ιστορικά, λαογραφικά και άλλα δεδομένα της, στους θρύλους και τα παραμύθια, ώστε αναμοχλεύοντας το παρελθόν και τις καταθέσεις εκείνων που πέρασαν, να στερεώσω το παρόν που χανόταν μέσα από τα δάχτυλα μου.

Παράλληλα οι αναφορές στα Πατερικά κείμενα αποτέλεσαν τους οδοδείκτες μιας πορείας πνευματικής, ενός πνεύματος που διέπει τη γραφή ως λειτουργία στην οποία συμμετέχει ολόκληρος ο άνθρωπος, οδηγώντας στην ένωση του νου και της καρδιάς. Στους Πατέρες της Εκκλησίας υπάρχει η ολοκληρωτική χαλιναγώγηση της φαντασίας. Γι' αυτό τίθεται ως βάση η μετάνοια, η στροφή του νοός προς τον Θεό, και η νίκη επί των παθών, η απάθεια, και όχι η επιδίωξη μυστικών οραμάτων. Έτσι η πνευματική ζωή έχει πληρότητα, έχει θεμέλια γερά, και, κυρίως, απομακρύνεται από τον φόβο της παραπλάνησης. Άρκεϊ κανείς να εμμείνει με υπομονή στη συγκράτηση των παθών καί στην υποταγή της φαντασίας.