...ως όνομα ψιλόν

Η συγκρότηση και η λειτουργία του προσωπείου στα ποιήματα του Καβάφη συνιστά θεμελιακό μηχανισμό της ποιητικής του, ομόλογο με την εξέλιξή της. Συγχρόνως, επιβεβαιώνει την ανεξάντλητη δραματική φαντασία και τη γλωσσική οξύνοια του Καβάφη, ο οποίος είχε συλλάβει τις δυνατότητες που διανοίγονται για τον ποιητικό λόγο μέσω της υποκριτικής, πολύ πριν δημιουργηθεί από διάφορα θεωρητικά σχήματα η σχετική εργαλειοθήκη (όπως, π.χ., η επιτελεστικότητα του J. Austin, 1962 και η σκηνοθετική-οργανωτική λειτουργία του Gerard Genette, 1972/1983).

Η διασταύρωση της θεωρίας της ειρωνείας με το καβαφικό έργο μού αποκάλυψε το γεγονός ότι η σύνθετη και ενίοτε αινιγματική δραματική διάσταση της ποίησής του είναι ενδεχομένως το πιο κρίσιμο ζήτημα του καβαφικού εργαστηρίου. Συναρτημένη άμεσα με την καβαφική διαλεκτική, την πολυφωνία και την ενορχήστρωση διαφορετικών φωνών, η δραματικότητα υπηρετείται συστηματικά από το προσωπείο –βασικό μηχανισμό και της ειρωνείας– το οποίο αποβαίνει σταδιακά το κατεξοχήν συγγραφικό τέχνασμα του Καβάφη.

Η μελέτη της συγκρότησης και της λειτουργίας των προσωπείων στα αναγνωρισμένα ποιήματα του Αλεξανδρινού όχι μόνον αναδεικνύει την καβαφική πινακοθήκη και τη γενεαλογία της, αλλά και ερευνά πυρηνικά ζητήματα της ποιητικής και της κοσμοθεωρίας του.