Βυζαντινά μνημεία και εικόνες στη Μονεμβασιά

Στην ανατολική Πελοπόννησο, στην επαρχία Επιδαύρου Λιμηράς του νομού Λακωνίας, βρίσκεται η ιστορική πόλη της Μονεμβασίας γνωστή στους Φράγκους ως Μαλβαζία. Η καστροπολιτεία ιδρύθηκε από Λάκωνες το δεύτερο μισό του 6ου μ.Χ. αιώνα και γρήγορα αναπτύχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου.

Κατά τη διάρκεια της βυζαντινής αυτοκρατορίας η Μονεμβασία ανεδείχθη σε συγκοινωνιακό και εμπορικό κόμβο και ειδικά την περίοδο των Παλαιολόγων (1261-1453) έφτασε στο απόγειο της δόξας της· γι’ αυτό και τιμήθηκε με πολλά χρυσόβουλλα, τα οποία της έδιναν σημαντικά προνόμια.

Χρυσόβουλλα εξέδωσαν οι Αυτοκράτορες Ανδρόνικος Β΄ (1282-1328) και Ανδρόνικος Γ΄ (1328-1341). Οι κάτοικοι της Μονεμβασίας διακρίθηκαν στο εμπόριο, τη ναυπηγική, τη βιοτεχνία, την καλλιέργεια αμπελιών και ελιών. Μάλιστα, η ικανότητα των Μονεμβασιωτών ναυτικών οδήγησε τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ (1261-1282) να επανδρώσει με αυτούς τον βυζαντινό στόλο.

Η πρόοδος και ευημερία της πόλης είχε ως αποτέλεσμα να χτιστούν στο κάστρο επιβλητικοί βυζαντινοί ναοί, στους οποίους εναποτέθηκαν μεγάλης αξίας εικόνες. Ακριβώς αυτό είναι το αντικείμενο της εργασίας μας, το οποίο θα προσπαθήσουμε και εμείς να αναδείξουμε. Ναοί οικοδομήθηκαν τόσο στην Επάνω όσο και στην Κάτω Πόλη μερικοί από τους οποίους μας διασώθηκαν έως σήμερα.

Μετά τη διάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας η πόλη παρέμεινε κάτω από Βενετική κατοχή μέχρι το 1540, οπότε και καταλείφθηκε από τους Τούρκους, στους οποίους παρέμεινε μέχρι την Ελληνική Επανάσταση του 1821 με ένα διάλειμμα είκοσι πέντε χρόνων, λόγω της Β΄ Βενετοκρατίας (1690-1715). Ωστόσο, οι αλλεπάλληλες κατοχές και λεηλασίες είχαν ως αποτέλεσμα να επέλθει η παρακμή της πόλης. Έτσι, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους η πόλη δεν μπόρεσε να ανακάμψει και ειδικά στις αρχές του 20ου αιώνα σχεδόν εγκαταλείφθηκε. Αργότερα όμως, από τα μέσα του 20ου αιώνα, η Μονεμβασία προσείλκυσε το ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα στη συνέχεια να εξελιχθεί σε τουριστικό θέρετρο.