Οι μητροπόλεις και η διασπορά των Βλάχων ΙΙ

Ο πρώτος αυτός τόμος, της τρίτομης ενότητας "ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΛΑΧΟΥΣ" δεν έχει για αντικείμενο την απώτερη καταγωγή των Βλάχων. Το ουσιαστικό αντικείμενο αυτής της εργασίας είναι η παρουσίαση των ίδιων των Βλάχων και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο "ποιοι είναι" οι Βλάχοι και όχι στο "τι είναι"! Η λεπτομερής εξέταση των εξόδων και της διασποράς τους αποσκοπεί σε μία εναλλακτική προσέγγιση της ίδιας τους της ταυτότητας. Η μελέτη των Βλάχων δεν είναι η μελέτη μίας απόλυτα διακριτής γλωσσικής ομάδας, που μετακινείται στο χώρο και το χρόνο, αλλά η ίδια η ιστορία του σταδιακού γλωσσικού εκλατινισμού και απολατινισμού των Νότιων Βαλκανίων με όλες τις κατά τόπους μεταλλάξεις της, σε στενή σχέση με την περιβαλλοντική προσαρμογή και την πολιτισμική διάκριση της εργασίας. Η καταγραφή της πολυκύμαντης διάστασης του συνόλου των βλάχικων μητροπολιτικών κέντρων αποσκοπεί στην παρουσίαση της ιδιαίτερα σημαντικής συμβολής και προσφοράς τους στη διαμόρφωση της ρωμιοσύνης και στη δημιουργία της νεοελληνικής πραγματικότητας και ταυτότητας. Στην ιστορία των Βλάχων οι πληθυσμιακές μετακινήσεις και η διασπορά αποτελούν σταθερά χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα, τόσο σημαντικά όσο ίσως και η λατινοφωνία τους. Η εξιστόρηση και η αποτύπωση της πυκνής βλάχικης διασποράς από το μητροπολιτικό τους χώρο στη ραχοκοκαλιά της Πίνδου, προς τον ορίζοντα των Βαλκανίων και ακόμη πιο πέρα καταδεικνύει το γεγονός πως η ίδια η Ελλάδα αποτελεί την αναμφισβήτηση "Μητρόπολη των Βλάχων".