Ιστορική προσέγγιση του θεσμού της Επισκοπικής Ακροάσεως

Ο πρωτοεκκλησιαστικός θεσμός της λεγομένης «Επισκοπικής Ακροάσεως», γνωστής εν συνεχεία ως «audientia episcopalis», ερείδεται σε βιβλικές υποδείξεις και ειδικότερα στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο (Ματθ. 18,15-17), καθώς και στην Α΄ προς Κορινθίους επιστολή του Παύλου (Α΄ Κορ. 6,1-8). Πρόκειται για δικαστική εξουσία του Επισκόπου, η οποία απέκτησε για πρώτη φορά νομική υπόσταση εκ μέρους της Ρωμαϊκής Πολιτείας με διατάγματα του Μ. Κωνσταντίνου.

Ο Μέγας Κωνσταντίνος με το διάταγμα CTh 1,27,1 του 318 μ. Χ., καθώς και με το διάταγμα Csirm1 του 333 μ. Χ., επέτρεψε σε όσους εκ των Ρωμαίων πολιτών, ανεξαρτήτως θρησκευτικής ομολογίας, είχαν εκκρεμή δικαστική υπόθεση ,να προσφύγουν, εφ΄ όσον το επιθυμούσαν, στους Επισκόπους αντί των τακτικών κοσμικών δικαστηρίων. Η απόφαση των Επισκόπων ήταν ιερή, δεσμευτική και ανέκκλητη και επικρατούσε ως αμέσως εκτελεστέα από το κράτος. Ο εν λόγω θεσμός εξακολούθησε να υφίσταται με τροποποιήσεις και επί των μεταγενεστέρων Αυτοκρατόρων.