Αιγαίο: H μακροχρόνια διαμάχη και ο ρόλος των Αμερικάνων

Η διαμάχη για το Αιγαίο στην πραγματικότητα αρχίζει την πέμπτη δεκαετία του περασμένου αιώνα, όταν οι Ελληνοκύπριοι προσπάθησαν για πρώτη φορά να ενωθούν με τη μητέρα πατρίδα. Ήταν, όμως, μια προσπάθεια την οποία δεν ενέκρινε η ελλαδική πολιτική ηγεσία… Η αντίδραση της Βρετανίας, που ασφαλώς δεν επιθυμούσε μια τέτοια εξέλιξη, θα έφερνε σε σύγκρουση την Ελλάδα με την Αγγλία, και γενικότερα με τα συμφέροντα του δυτικού συνασπισμού. Παρά ταύτα, η ελληνική πολιτική ηγεσία πιεζόταν από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και την κοινή γνώμη να θέσει το θέμα στον ΟΗΕ. Αλλά ούτε και η προσπάθεια μέσω ΟΗΕ απέδωσε. Στο μεταξύ, η Βρετανία μεταβάλλει πολιτική και αρχίζει να επιδιώκει τη «λύση» του προβλήματος όχι πλέον μέσω του Διεθνούς Οργανισμού, αλλά με πολυμερείς διαβουλεύσεις στις οποίες θα συμμετείχε και η Τουρκία. Η Ελλάδα διαπράττει μέγα σφάλμα αποδεχόμενη τη συμμετοχή της Τουρκίας σε μια ελληνοβρετανική διαφορά, για τον πρόσθετο λόγο ότι η Άγκυρα με τη Συνθήκη της Λωζάννης είχε παραιτηθεί από κάθε δικαίωμα στη Μεγαλόνησο. Αποτέλεσμα των διεργασιών αυτών υπήρξαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, οι οποίες κατέληξαν στην αποδοχή από πλευράς μας ενός διχοτομικού Συντάγματος για την Κύπρο, που όμως δεν μπορούσε να λειτουργήσει. Η προσπάθεια του Μακαρίου το 1963 να τροποποιήσει το Σύνταγμα θεωρήθηκε από την Άγκυρα απόπειρα αναθεώρησης του status quo της Λωζάννης και οδήγησε στην πρώτη εδαφική διχοτόμηση της νήσου αλλά και στην επέκταση της διαμάχης στον ελλαδικό χώρο, και συγκεκριμένα στη Δωδεκάνησο. Έτσι ξεκίνησε η διαμάχη για το Αιγαίο… Η άθλια εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα κατέστησε δυνατή την ξενοκίνητη επιβολή μιας δικτατορίας ελεεινής μορφής, που είχε ως αποτέλεσμα την προσπάθεια εξόντωσης του Μακαρίου και τη διάσπαση του κυπριακού αγώνα. Συγχρόνως, παρείχε νομικό έρεισμα στους Τούρκους για να εισβάλουν στην Κύπρο και να υλοποιήσουν το περιβόητο Σχέδιο Άτσεσον. Σε αυτό συνέβαλαν με συγκεκριμένες ενέργειες και οι Αμερικανοί. Η απόσυρση των ελληνικών δυνάμεων από τη Συμμαχία και κατόπιν η προσπάθεια επανένταξής τους συνιστά ακόμα ένα τραγικό λάθος της ελληνικής πολιτικής. Το αποτέλεσμα, μετά από δέκα χρόνια αγώνα, είναι σήμερα το Αιγαίο, στα σχέδια του ΝΑΤΟ, να θεωρείται περιοχή με αδιευκρίνιστο καθεστώς επιχειρησιακού ελέγχου. Οι Τούρκοι πέτυχαν τελικά αυτό που επιδίωκαν, την ουσιαστική διχοτόμηση του Αιγαίου, που κατά πενήντα τοις εκατό είναι εθνικός μας χώρος. Στην εργασία του αυτή ο Πτέραρχος αναφέρεται στην τουρκική αποβατική επιχείρηση –με τη σημαντική συνδρομή των Αμερικανών– στην Κύπρο, στην κρίση του 1987, όταν ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου αντιμετώπισε με θαυμαστή πολιτική δεξιότητα την επιθετικότητα των Τούρκων, όπως και στην κρίση των Ιμίων, όπου δεκάδες σφάλματα τακτικής οδήγησαν σε αποτυχία της πολιτικής μας. Η τελική κρίση του Πτέραρχου είναι ότι απαιτείται αναθεώρηση της εθνικής μας πολιτικής, που πρέπει επιτέλους να απαλλαγεί από τα συμπλέγματα του παρελθόντος. Κατά τον Νίκο Κουρή, η Τουρκία είναι ένας γίγαντας με γυάλινα πόδια!

(Από τον εκδότη)