Οι πραγματικοί ισχυρισμοί στην πολιτική δίκη

Το βιβλίο πραγματεύεται μια κεντρική «φιγούρα» της πολιτικής δίκης, τους πραγματικούς ισχυρισμούς. Όπως επισημαίνεται και στον Πρόλογο, οι πραγματικοί ισχυρισμοί αποτελούν την «πρώτη ύλη» της πολιτικής δίκης. Στο πρώτο κεφάλαιο, αντιμετωπίζεται κατά βάση η έννοια και η σημασία των πραγματικών ισχυρισμών. Εδώ αναλύεται το περιεχόμενο του συστήματος συζητήσεως και η σχέση του με τον αυτεπάγγελτο έλεγχο των πραγματικών ισχυρισμών. Με βάση πορίσματα από τον χώρο της Λογικής εξηγείται τι ακριβώς σημαίνει ο πραγματικός ισχυρισμός, όπως τον προβλέπουν οι διατάξεις του ΚΠολΔ, και επιχειρείται η διάκρισή του από τους νομικούς ισχυρισμούς και τα επιχειρήματα καθώς και η σχέση του από την άρνηση. Όλα αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία τόσο για τον αναιρετικό έλεγχο όσο και για την εν γένει δικονομική μεταχείριση των ισχυρισμών.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, τονίζεται η κατ’ εξοχήν αξία των ισχυρισμών. Η προβολή τους σκοπό έχει να εφαρμοσθούν κανόνες του ουσιαστικού ή του δικονομικού δικαίου, στους οποίους ο διάδικος στηρίζει το αίτημά του για παροχή δικαστικής προστασίας. Συζητείται εκτενώς εν προκειμένω η έννοια, η δομή και η δικονομική μεταχείριση των ενστάσεων, των γνήσιων και των λεγόμενων καταχρηστικών, και αναλύεται η κατ’ ένσταση άσκηση των διαπλαστικών δικαιωμάτων. Όλα αυτά συνδέονται στενά με την αμυντική δραστηριότητα των διαδίκων. Η γνωστή έννοια των μέσων επίθεσης και άμυνας τίθεται έτσι επί τάπητος και αναλύεται η ιδιαίτερης αξίας για το αναιρετικό δίκαιο διάκριση μεταξύ αυτοτελών και μη αυτοτελών ισχυρισμών. Τέλος, εξετάζονται οι δικονομικοί τρόποι, με τους οποίους είναι δυνατό να προβληθεί νομίμως ο πραγματικός ισχυρισμός.

Όλο το βιβλίο στηρίζεται σε ορισμένη θεωρητική αφετηρία τέμνοντας εκ νέου το πρόβλημα των θεμελίων και της λειτουργίας του πραγματικού ισχυρισμού, συγχρόνως αποβαίνει εξαιρετικά χρήσιμο και για όσους ασχολούνται με τη δικαστηριακή πράξη, ιδίως στο πλαίσιο του αναιρετικού ελέγχου.