Η έννοια του αυτεξούσιου στον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό

«Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι;». Αυτός είναι ένας διαχρονικός προβληματισμός για όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως γλώσσας, θρησκείας και πολιτισμού. Στο ερώτημα αυτό προσφέρει ο Χριστιανισμός τις δικές του απαντήσεις, στηριζόμενος τόσο στη Βίβλο, όσο και στη φιλοσοφία.
Η παρούσα μελέτη παρουσιάζει με τρόπο συστηματικό τις θέσεις του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού (676-749) για την έννοια του αυτεξουσίου. Ειδικότερα επιχειρεί να απαντήσει σε ερωτήματα που σχετίζονται με την αυτεξουσιότητα του Θεού, του Χριστού, των
αγγέλων και των δαιμόνων, της κτίσης και των ζώων και κυρίως του ανθρώπου. Μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται οι απαντήσεις του Ιωάννη Δαμασκηνού στα ερωτήματα: «ποια είναι τα όρια και η σωστή χρήση του αυτεξουσίου, και ποιες οι συνέπειες;», «τι σημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι πλασμένος κατ’ ε?κόνα και καθ’ ?μοίωσιν Θεού;», «τι είναι η αμαρτία και τι η κόλαση;», «είναι ο Θεός τιμωρός;», «έχει εξουσία ο διάβολος πάνω στον άνθρωπο και την κτίση;», «ποια η διαφορά μεταξύ πρόγνωσης και προορισμού;», «που οφείλονται το κακό, η φθορά και ο θάνατος, και ποια η δυνατότητα υπέρβασής τους;».

Ο λόγος που επιλέχτηκε από τον συγγραφέα ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός είναι γιατί αποτελεί έναν από τους κορυφαίους ιστορικούς και συστηματικούς θεολόγους του δόγματος της Χριστιανικής Εκκλησίας, ο οποίος ουσιαστικά συνοψίζει με τρόπο δυναμικό την προγενέστερή του παράδοση και ως εκ τούτου δίνει με σαφή τρόπο μια ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης και διαμόρφωσης της χριστιανικής θεολογίας.