Νόημα και μη νόημα της εξέγερσης

Στο βιβλίο της για τις δυνάμεις και τα όρια της ψυχανάλυσης, η Τζούλια Κρίστεβα επικεντρώνεται σε ένα άκρως ενδιαφέρον δίλημμα. Ο Φρόυντ και η ψυχανάλυση μας δίδαξαν ότι η εξέγερση είναι αυτή που εγγυάται την ανεξαρτησία μας και τις δημιουργικές ικανότητές μας. Παρόλα αυτά, στη σύγχρονη κουλτούρα της «διασκέδασης», μπορεί κανείς να μιλάει για εξέγερση; Είναι εφικτή η διαμόρφωση και η αποδοχή μιας αντικουλτούρας; Και για ποιον, και εναντίον ποίου και με ποια μορφή;

Η συγγραφέας, επίσης, ερμηνεύει τις προόδους και τα αδιέξοδα της κουλτούρας της εξέγερσης μέσα από την εμπειρία τριών συγγραφέων του εικοστού αιώνα: του υπαρξιστή Ζαν-Πωλ Σαρτρ, του υπερρεαλιστή Λουί Αραγκόν και του θεωρητικού Ρολάν Μπαρτ. Για την Κρίστεβα, οι εξεγέρσεις που στήριξαν αυτές οι προσωπικότητες –ειδικά οι πολιτικές και φαινομενικά δογματικές πολιτικές δεσμεύσεις του Αραγκόν και του Σαρτρ- προκαλούν στον αναγνώστη της μετα-ψυχροπολεμικής εποχής ανάμεικτα συναισθήματα, σαγήνης αλλά και απόρριψης. Αυτοί οι θεωρητικοί, κατά την Κρίστεβα, εμπλέκονται σε μια επανάσταση κόντρα στις γενικά αποδεκτές αντιλήψεις περί ταυτότητας – περί αναφοράς στον άλλον. Τοποθετεί, δε, τα επιτεύγματά τους στο πλαίσιο άλλων επαναστατικών κινημάτων στην τέχνη, τη λογοτεχνία και την πολιτική. Μας προσφέρει, τέλος, μια διαφωτιστική συζήτηση για το έργο του Φρόυντ που άνοιξε καινούργιους δρόμους στο θέμα της εξέγερσης, επικεντρώνοντας στη συμβολική λειτουργία της πατροκτονίας και συζητώντας το όραμα της γλώσσας (συχνά παραμελημένο) και υπογραμμίζοντας την περίπλοκη σχέση με την επαναστατική ορμή.