Η ανάπτυξη του λόγου και της επικοινωνίας στα κωφά και βαρήκοα παιδιά

Το πρόβλημα της απώλειας της ακοής στα παιδιά τόσο της προσχολικής όσο και της σχολικής ηλικίας δεν είναι σπάνιο και οι επιπτώσεις στη ψυχική και διανοητική εξέλιξή τους είναι εξαιρετικά σοβαρές. Επίσης, η βαρηκοΐα δημιουργεί πολύπλοκα εκπαιδευτικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Η αίσθηση της ακοής είναι το κλειδί, από το οποίο ξεκινώντας δομείται σιγά-σιγά η ομιλία. Ανάμεσα στην αίσθηση της ακοής και την ομιλία δημιουργείται ένας φυσιολογικός μηχανισμός αλληλεπίδρασης, που είναι βασικός για την απόκτηση της ομιλίας. Οποιαδήποτε διαταραχή στη σχέση αυτή πέρα από ένα ορισμένο όριο έχει καταλυτικές επιδράσεις στη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού.
Αναμφισβήτητα, η ανθρώπινη ομιλία και γλώσσα παίζουν καθοριστικό ρόλο τόσο στην επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων όσο και στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ τους. Έχει λεχθεί και είναι αληθινό ότι η κώφωση είναι μεγαλύτερη αναπηρία από την τύφλωση, όταν αναφερόμαστε σε παιδιά μικρής ηλικίας. Στις περιπτώσεις αυτές, τα προβλήματα της κώφωσης είναι πιο πολύπλοκα και περισσότερο σοβαρά από εκείνα της τύφλωσης.
Η κώφωση σημαίνει την απώλεια του πιο ζωντανού ερεθίσματος, του ήχου της ομιλίας, που ενεργοποιεί τη σκέψη μας και μας επιτρέπει να ζούμε μέσα στην πνευματική συντροφιά των ανθρώπων. Η απουσία της γλώσσας δυσχεραίνει την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα τη δημιουργία συναισθημάτων ανασφάλειας, αποξένωσης, δυσπιστίας και απογοήτευσης.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η θεραπεία του βαρήκοου παιδιού να αρχίσει κατά την περίοδο της φυσιολογικής ανάπτυξης της ομιλίας, πιο συγκεκριμένα μέσα στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής. Σύμφωνα με εμπεριστατωμένες έρευνες, έχει αποδειχθεί ότι, παρά την πρόοδο της ηλεκτρονικής ακουστικής τεχνολογίας, της ωτολογίας, της ακουολογίας, της φωνιατρικής, της λογοπεδίας, της γλωσσολογίας και της παιδαγωγικής, η παιδική βαρηκοΐα παραμένει σε παγκόσμιο επίπεδο ένα πολυδιάστατο και δυσεπίλυτο ιατρικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό πρόβλημα.
Αξίζει να αναφέρουμε πως οι διαστάσεις του προβλήματος διαφέρουν από χώρα σε χώρα, ανάλογα με το επίπεδο της υγειονομικής οργάνωσης, το εκπαιδευτικό σύστημα, την κοινωνική πολιτική και το πολιτιστικό επίπεδό της. Για την περίπτωση της παιδικής βαρηκοΐας, η μέριμνα της πολιτείας για τα βαρήκοα και κωφά παιδιά είναι ένας δείκτης που εκφράζει τόσο το πολιτιστικό επίπεδο όσο και την οργάνωση των κοινωνικών υπηρεσιών μιας χώρας.