Γυναίκες του 21

Η ιστορία της ελληνικής επανάστασης, έτσι όπως την έγραψαν οι ιστορικοί και οι απομνημονευματογράφοι της εποχής, «κατήντησε να μοιάζει με τις μονές του Αγίου Όρους όπου θηλυκό κανενός είδους δεν εισχωρεί». Οι ιστοριογράφοι του 19ου αιώνα, με την ανδροκρατική αντίληψη που τους χαρακτήριζε, δεν έκριναν άξιο της σοβαρότητάς τους ν' ασχοληθούν με τις γυναίκες. [...] δεν μπόρεσαν να συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι η γυναίκα, όσο κι αν ήταν σε υποδεέστερη θέση απ' τον άντρα, είχε το δικαίωμα στην τιμή και την ευγνωμοσύνη της πατρίδας, από τη στιγμή που αγωνίστηκε και δεινοπάθησε. Αποτέλεσμα αυτής της ανδροκρατικής αντίληψης ήταν να χαθούν πολύτιμες πληροφορίες για τη συμβολή της Ελληνίδας στον Αγώνα του '21.
Μια κόρη απλή που ανετράφη σ' ένα βράχο κι εμεγάλωσε στη θλίψη μη αναπνέουσα παρά τον πατριωτισμό, θα ακουσθή άραγε από ένα πλήθος γυναικών βυθισμένων στις απολαύσεις της ζωής, στην πολυτέλεια, στις χαρές της τέχνης και του πολιτισμού; [...] Πρέπει όμως να πω, αξιαγάπητες κυρίες, ότι τα ήθη σας καταστρέφουν μέσα σας τη δύναμη εκείνη που παρακινεί σε μεγάλες πράξεις. Δεν έχω καθόλου την ανόητη ματαιοδοξία του φύλου μου. [...] Λαχταρώ μια ημέρα μάχης, όπως εσείς λαχταράτε την ώρα ενός χορού (!). Το μόνο κοινό ανάμεσά μας είναι οι φυσικές εκείνες χάρες με τις οποίες μας επροίκισε ο ουρανός. Διαφέρουμε όμως ακόμη στον τρόπο της χρησιμοποιήσεώς τους. Εσείς τις χρησιμοποιείτε κατά τρόπο αντίθετο προς τον προορισμό τους και δεν είσαστε παρά παθητικά όντα μέσα στην κοινωνία (!). [...] Εσείς βλέπετε τους άντρες σαν θαυμαστές των θέλγητρων σας, ενώ εγώ τους βλέπω σαν στηρίγματα της χώρας μου. Τους δένετε στο άρμα σας για να τους θαμπώσετε με τη λάμψη (!) ενώ εγώ τους δένω στο άρμα μου για να τους κάνω να πετάξουν προς τη δόξα. Οι θαυμαστές μου γίνονται άντρες, ενώ οι δικοί σας μένουν σκλάβοι.
Μαντώ Μαυρογένους, Επιστολή προς τις Γαλλίδες.

Περιεχόμενα:

Πρόλογος
Ελένη Καντακουζηνή
Η Μαρούλα της Λήμνου
Η ηρωίδα της Χαλκίδας
Μαρία η Συγκλητική
ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ
Σούλι και Σουλιώτισσες
Μόσχω Λάμπρου Τζαβέλλα
Χάιδω Γιαννάκη Σέχου
Μαρία Μπότσαρη-Παλάσκα
Οι Σουλιώτισσες στη μάχη της Κιάφας
Ζάλογγο
Δέσπω Σέχου-Μπότση
Σέλτσο - Το τελευταίο μετερίζι
Δέσπω Φώτου Τζαβέλλα
Χρυσούλα, Βασιλική και Αικατερίνη Μ. Μπότσαρη
Αγγελική Κώτση Γεωργίτζα Σαφάκα
Φωτεινή Κολοκοτρώνη-Τζαβέλλα (1809-1890)
Χρυσή Ζίννη
Δέσπω Χρήστου Ανδρέου
Μαλάμω Σπαθόγιαννη
Δέσπω Λιακατά
Το ξεπούλημα της Πάργας
Το πάρσιμο της Πρέβεζας
Η κυρα-Φροσύνη
Τα παιδιά της κυρα-Φροσύνης
ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΙΣΣΕΣ - ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΤΙΣΣΕΣ
Η κόρη της Ρούμελης
Μεσολογγίτισσες
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
Η κυρα-Μανώλαινα του Μπινιάρη
Σοφία Σταύρου Βλάχου
Ασημίνα Λιδωρίκη-Γκούραινα
Η μάνα των αγωνιστών Λέκκα
Η Μαριώ του Καραϊσκάκη
ΜΩΡΑΪΤΙΣΣΕΣ
Πριν απ'το 1821
Ζαμπέτα Κωνστ. Κολοκοτρώνη
Αικατερίνη Θ. Κολοκοτρώνη-Καρούτσου
Στεκούλα Δημ. Πλαπούτα
Αδαμαντία Γρηγοριάδου-Παπαθεοδωροπούλου
Κωσταντίνα Ζαχαρία
Αργίτισσες
Σταυριάνα Σάββαινα
Οι δρεπανηφόρες του Δηρού
Η μάχη του Πολυαράβου - Αναϊπόνυφη
Ελένη Παπαγιαννάκου
Οι γυναίκες της Αγουλινίτσας
Αγγελίνα Νικήταινα
ΝΗΣΙΩΤΙΣΣΕΣ
Οι σφαγές της Χίου
Υμέναιος εν Άντρω
Η καταστροφή της Κάσου
Η Καταστροφή των Ψαρών
Δέσποινα Κανάρη
Γυναίκες της Εύβοιας
Άννα Τριτζοπούλου-Λαούπη
Δόμνα Βισβίζη
Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα
Μαντώ Μαυρογένους
Οι εκκλήσεις των Ελληνίδων προς τις γυναίκες της Ευρώπης και της Αμερικής
Η επιστολή προς την Τσαρίνα
Γυναίκες και Φιλική Εταιρία
Κυριακή Μιχ. Ναύτου
Μαριγώ Ζαραφοπούλα
Ρωξάνη Μιχ. Βόδα Σούτσου (1783-1868)
Ελισάβετ Κ. Υψηλάντη
Στόνα σύζ. Γεωργάκη Ολύμπιου
Ιωάννα Μεταξά
ΜΑΚΕΔΟΝΙΣΣΕΣ
Μακεδόνισσες
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Γυναίκες της Κρήτης
Μαρία Δασκαλογιάννη
Αντωνούσα η οπλαρχηγός
Αρκάδι - Χαρίκλεια Δασκαλάκη
Γενική Εφημερίς της Ελλάδος, 8 Μαΐου 1829
ΑΑΛΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΞΙΟΜΝΗΜΟΝΕΥΤΕΣ
Ακριβή Τσαρλαμπά και Ελένη Ανδρούτσου
Σωτηρία Βασιλείου Ζάππα
Η κυρα-Βασιλική
Ελένη Βάσσου Μαυροβουνιώτη
Στάμω Φωκά-Αλεξανδράτου
Η Πατρίς ευγνωμονούσα!
Η Αικατερίνη Ιω. Μακρυγιάννη εκλιπαρεί
Η χήρα Στουρνάρη ζητιανεύει
Η αρχόντισσα Αυγοπουλήτρα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ