0
Your Καλαθι
Η αναγνώριση των εννόμων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων ιδίως υπό το πρίσμα των αντικε
Ιδίως υπό το πρίσμα των αντικειμενικών και των υποκειμενικών τους ορίων
Έκπτωση
10%
10%
Περιγραφή
Διεύθυνση Σειράς: Ορφανίδης Γ., Πανταζόπουλος Σ., Τσικρικάς Δ., Χριστακάκου-Φωτιάδη Κ.
H μονογραφία «Η αναγνώριση των εννόμων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων ιδίως υπό το πρίσμα των αντικειμενικών και υποκειμενικών τους ορίων» προτείνει την ερμηνεία των διατάξεων του Καν. 1215/2012 για την αναγνώριση των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων επί τη βάσει των πορισμάτων της συγκριτικής μελέτης του δεδικασμένου τεσσάρων εθνικών εννόμων τάξεων. Εξετάζει σε βάθος τα αίτια που διαμόρφωσαν εξελικτικά τον θεσμό του δεδικασμένου στην κάθε έννομη τάξη και διερευνά ζητήματα που ανακύπτουν από την αναγνώριση του αλλοδαπού δεδικασμένου στην ημεδαπή έννομη τάξη, αποτελώντας έτσι χρηστικό εργαλείο όχι μόνο για τον μελετητή, αλλά και για τον εφαρμοστή του ευρωπαϊκού δικονομικού δικαίου
ΠρόλογοςΣελ. IX
Ι. ΕισαγωγήΣελ. 1
ΙΙ. Μεθοδολογική προσέγγιση της έρευναςΣελ. 3
ΙΙΙ. Συγκριτική θεώρηση των κύριων εννόμων συνεπειών των αποφάσεων στο αγγλικό, το γαλλικό και το γερμανικό δίκαιο με βάση τα αντικειμενικά και υποκειμενικά τους όριαΣελ. 7
Α.Αγγλικό δίκαιο
1.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αγγλικής δίκηςΣελ. 7
2.Δεδικασμένο της αγγλικής δικαστικής απόφασης (estoppel by res judicata)Σελ. 14
2.1.Ιστορική εξέλιξη του δεδικασμένου (estoppel by record και estoppel by res judicata)Σελ. 14
2.2.Το δεδικασμένο των αγγλικών δικαστικών αποφάσεων –estoppel by res judicata– και η λειτουργία τουΣελ. 18
2.3.Οι αποφάσεις που αναπτύσσουν estoppel by res judicata και οι εξαιρέσεις τουςΣελ. 20
2.4.Αντικειμενικά όρια του estoppel by res judicataΣελ. 22
2.4.1.Cause of action estoppelΣελ. 23
2.4.2.Issue estoppelΣελ. 26
2.4.3. Abuse of processΣελ. 27
2.5.Υποκειμενικά όρια του estoppel by res judicataΣελ. 30
2.6.Ειδικότερες περιπτώσεις υποκειμενικά σύνθετων δικών και συμμετοχής τρίτων προσώπων στη δίκηΣελ. 33
2.6.1. Αντιπροσώπευση (Representatives)Σελ. 33
2.6.2.Ομαδική συνεκδίκαση (Group litigation)Σελ. 34
2.6.3.Συμμετοχή τρίτων προσώπων στη δίκη (με “additional claims” CPR Part 20 ή με “Ιntervention” CPR. 19.2.2)Σελ. 36
3.ΠαρατηρήσειςΣελ. 36
Περιεχόμενα
Β.Γαλλικό δίκαιο
1.Ιστορική εξέλιξη του δεδικασμένου στη γαλλική έννομη τάξη. Η επίδραση του φυσικού δικαίου στην πρόσληψη του ρωμαϊκού δικαίου και των θεσμών του, μεταξύ δε αυτών και του δεδικασμένου. Η εξέλιξη του θεσμού διαχρονικά με αφετηρία το κανονικό δίκαιο του μεσαίωνα μέχρι και την σύγχρονη ρύθμιση του θεσμούΣελ. 37
1.1.Η πρόσληψη του ρωμαϊκού δικαίου στη γαλλική έννομη τάξη. Η συναίρεση του μεσαιωνικού κανονικού δικαίου με το ρωμαϊκό δίκαιοΣελ. 37
1.2.Η εξέλιξη του θεσμού του δεδικασμένου στο πλαίσιο της συμπόρευσης κανονικού και ρωμαϊκού δικαίου και η σύγχρονη διαμόρφωσή τουΣελ. 38
2.Το δεδικασμένο των γαλλικών δικαστικών αποφάσεων (autorite de la chose jugee)Σελ. 41
2.1.Λειτουργία του γαλλικού δεδικασμένουΣελ. 41
2.2.Αποφάσεις που καταλαμβάνονται από το δεδικασμένοΣελ. 43
2.2.1.Οριστικές αποφάσεις (Jugements definitifs)Σελ. 43
2.2.2.Προσωρινές αποφάσεις (Jugements dits provisoires et Jugements par leur nature provisoire ou jugements avant-dire droit)Σελ. 44
2.2.3.Αποφάσεις εν μέρει οριστικές (Jugements mixtes)Σελ. 46
2.3.Τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου της απόφασηςΣελ. 46
2.3.1.Η προϋπόθεση της ταυτότητας του αιτήματος της αγωγής (la demande) και ο ρόλος των αιτιολογιών (motifs decisifs, motifs decisoires) στη διαμόρφωση και επέκταση των αντικειμενικών ορίωνΣελ. 47
2.3.2.Ο ρόλος των αιτιολογιών (motifs decisifs, motifs decisoires) της δικαστικής απόφασης για τον καθορισμό του εύρους των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένουΣελ. 49
2.3.3.Η cause juridique ως συστατικό στοιχείο του αντικειμένου της δίκης και η λειτουργία της ως στοιχείου αυτοδύναμου για τον προσδιορισμό του εύρους των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένουΣελ. 50
2.4.Υποκειμενικά όρια της autorite de la chose jugeeΣελ. 56
2.4.1.Διάδικοι και ειδικοί και καθολικοί διάδοχοιΣελ. 56
2.4.2.Η αντιταξιμότητα-opposabilite των οριστικών δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 58
2.4.3.Η αντιταξιμότητα-opposabilite των οριστικών δικαστικών αποφάσεων που εκδίδονται επί συλλογικής αγωγήςΣελ. 59
3. Τελικές ΠαρατηρήσειςΣελ. 60
3.1.Το δεδικασμένο ως θεσμός του γαλλικού δικονομικού δικαίουΣελ. 60
3.2.Η διευρυμένη αντίληψη των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένουΣελ. 61
Γ.Γερμανικό δίκαιο
1.Ιστορική εξέλιξη του γερμανικού δεδικασμένου. Ο θεσμός της ρωμαϊκής res judicata ως βάση του δεδικασμένου των αποφάσεων της γερμανικής διαγνωστικής δίκηςΣελ. 62
2.Αποφάσεις που αναπτύσσουν δεδικασμένοΣελ. 70
3.Η αρνητική και θετική λειτουργία του δεδικασμένουΣελ. 75
3.1.ΕισαγωγήΣελ. 75
3.2.Θετική λειτουργία του ουσιαστικού δεδικασμένουΣελ. 76
3.3.Αρνητική λειτουργία του ουσιαστικού δεδικασμένουΣελ. 77
4.Αντικειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 77
5.Η ενέργεια αποκλεισμού των ενστάσεων ως έκφανση της χρονικής διάστασης του ουσιαστικού δεδικασμένου και η σημασία της κατά την αναγκαστική εκτέλεσηΣελ. 83
6.Διαφορά μεταξύ της ένστασης συμψηφισμού της § 767 παρ. 2 ZPO και της απόφασης για συμψηφισμό της § 322 εδ. 2 ZPOΣελ. 88
7.Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 89
8.Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου. Η σχέση της αντιταξιμότητας (l’ opposabilite) των αποφάσεων του γαλλικού δικαίου με την τριτενέργεια και την διαπλαστική ενέργεια των αποφάσεωνΣελ. 94
Δ.Ελληνικό δίκαιο
1.Η ιστορική εξέλιξη του δεδικασμένου στο ελληνικό δικονομικό δίκαιο από την έκδοση του πρώτου κώδικα ελληνικής πολιτικής δικονομίας του 1835Σελ. 98
2.Αποφάσεις που παράγουν δεδικασμένοΣελ. 100
3.Λειτουργία του δεδικασμένου κατά τον ΚΠολΔΣελ. 103
4.Αντικειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 103
5.Χρονικά όρια του δεδικασμένου και η κάλυψη ενστάσεων του εναγομένου κατά το ά. 330 ΚΠολΔΣελ. 113
6.Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 117
ΙV. Συμπεράσματα της συγκριτικής μελέτης για το δεδικασμένο και τις επιμέρους ενέργειες που αναπτύσσουν οι αποφάσεις της διαγνωστικής δίκηςΣελ. 134
V. Κριτική θέση στη δέσμευση τρίτων από το δεδικασμένοΣελ. 142
VI. Παρατηρήσεις για τη σχέση του αντικειμένου δίκης με το αντικείμενο της απόφασης και το αντικείμενο του δεδικασμένου στις εθνικές έννομες τάξεις και στον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 146
1.Ομοιότητες και διαφορές της σύνδεσης του αντικειμένου της δίκης με το αντικείμενο του δεδικασμένου στο ελληνικό και στο αγγλικό δίκαιοΣελ. 146
2.Συσχέτιση αντικειμένου δίκης με τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου στο γερμανικό δίκαιοΣελ. 147
3.Συσχέτιση αντικειμένου δίκης με τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου στο γαλλικό δίκαιοΣελ. 148
VII. Η αναγνώριση των αποφάσεων κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 149
1.Το ισχύον σύστημα της ευρωπαϊκής δικονομικής ενοποίησης και η μεθοδολογική προσέγγιση της ερμηνείας του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) με την κατά το ΔΕΕ αυτόνομη ερμηνείαΣελ. 149
2.H αυτόνομη ερμηνεία των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001, καθώς και του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) και η ειδικότερη εφαρμογή στην αναγνώριση των αποφάσεωνΣελ. 151
3.Η έννοια της αναγνώρισης κατά την αυτόνομη ερμηνεία του ΔΕΕΣελ. 153
3.1.Η κρατούσα στο ευρωπαϊκό δικονομικό δίκαιο θεωρία της επέκτασης των εννόμων συνεπειών της αλλοδαπής δικαστικής απόφασης – WirkungserstreckungstheorieΣελ. 154
3.2.Η θεωρία της ισότιμης μεταχείρισης των εννόμων συνεπειών της αλλοδαπής απόφασης με την αντίστοιχου είδους απόφαση του κράτους αναγνώρισης – WirkungsgleichstellungstheorieΣελ. 156
3.3.Η θεωρία της σωρευτικής αναγνώρισης των εννόμων συνεπειών της αλλοδαπής απόφασης μέχρι τα όρια των εννόμων συνεπειών της ίδιας ή αντίστοιχης απόφασης του κράτους αναγνώρισης – KumulationstheorieΣελ. 157
4Ποιες δικαστικές αποφάσεις μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο αναγνώρισης και εκτέλεσης κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 159
4.1.Η απόφαση δεν απαιτείται να προέρχεται από το αρμόδιο δικαστήριο, εφόσον εμπίπτει στο καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 159
4.2.Η ειδικότερη περίπτωση της απόφασης που διατάσσει ασφαλιστικά μέτρα. Η διαφοροποίηση της ρύθμισης της αναγνώρισής τους κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001 σε σχέση με τον νεότερο Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 162
4.2.1.Αναγνώριση της απόφασης των ασφαλιστικών μέτρων σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001. Προγενέστερη ρύθμισηΣελ. 162
4.3.Αναγνώριση της απόφασης των ασφαλιστικών μέτρων σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 165
5.Ποιες από τις κύριες έννομες συνέπειες των αποφάσεων αναγνωρίζονταιΣελ. 166
5.1.Ο ρόλος του βαθμού της δικονομικής ωριμότητας των αποφάσεων στην αναγνώριση των αποφάσεωνΣελ. 166
5.2.Η αναγνώριση των εννόμων συνεπειών του δεδικασμένου, της ενέργειας αποκλεισμού των ενστάσεων και της διαπλαστικής ενέργειαςΣελ. 167
5.2.1.Η αναγνώριση του δεδικασμένου της απόφασηςΣελ. 168
5.2.2.Η αναγνώριση της ενέργειας αποκλεισμού των ενστάσεωνΣελ. 169
5.2.3.Η αναγνώριση της διαπλαστικής ενέργειαςΣελ. 169
5.3.Η εκτελεστότητα ως έννομη συνέπεια που εξακολουθεί και μετά την καθιέρωση της άμεσης εκτέλεσης με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) να μην καθίσταται αντικείμενο αναγνώρισηςΣελ. 170
6.Η λειτουργία της διασυνοριακής αναγνώρισης των αποφάσεων υπό το πρίσμα των προϋποθέσεων της άμεσης εκτέλεσης των αποφάσεων κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) και τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 805/2004Σελ. 171
7.Η αυτοδίκαιη αναγνώριση των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 174
8.Τα κωλύματα αναγνώρισης και εκτέλεσης κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001, καθώς και κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 174
8.1.Αντίθεση στη δημόσια τάξη του κράτους αναγνώρισηςΣελ. 176
8.1.1.Η έννοια της δημόσιας τάξης κατά τον Κανονισμό (EK) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 176
8.1.2.Παραδείγματα παραβίασης της δικονομικού και ουσιαστικού δικαίου δημόσιας τάξηςΣελ. 178
8.1.3.Οι περιορισμοί των θεμελιωδών δικαιωμάτωνΣελ. 179
8.1.4.Η περίπτωση των anti-suit injunctions, των αντιαγωγικών διαταγώνΣελ. 181
8.1.5.Έννοια της «πρόδηλης ή προφανούς παραβίασης της δημόσιας τάξης»Σελ. 182
8.1.6.Κριτική στη θεμελίωση της προσβολής της δημόσιας τάξης ως κωλύματος αναγνώρισης και εκτέλεσηςΣελ. 183
8.1.7.Η αντιμετώπιση της αντίθεσης στη δημόσια τάξη από το εθνικό δικονομικό δίκαιο των κρατών-μελώνΣελ. 185
8.1.8.Τελικές παρατηρήσειςΣελ. 186
8.2.Προσβολή του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης του εναγόμενου κατά την επίδοση του εισαγωγικού της δίκης δικογράφουΣελ. 188
8.2.1.Τελολογία του κωλύματος παραβίασης του δικαιώματος δικαστικής ακρόασηςΣελ. 188
8.2.2.Η προϋπόθεση της ερημοδικίας του εναγομένου λόγω μη επίδοσης του εισαγωγικού της δίκης δικογράφουΣελ. 189
8.2.3.Η διατήρηση της απαλοιφής του όρου για το «υποστατό και το έγκυρο» της επίδοσης της, όπως προβλεπόταν στη Σύμβαση των ΒρυξελλώνΣελ. 191
8.2.4.Η σημασία της επίδοσης, πραγματική, πλασματική επίδοσηΣελ. 192
8.2.5.Πρόσθετες προϋποθέσεις εφαρμογής του ά. 45.1β του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του ά. 34.2 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 195
8.3.Η αντιφατικότητα των αποφάσεωνΣελ. 197
8.3.1.Η αυτόνομη ερμηνεία της έννοιας της αντιφατικότητας κατά το ά. 45.1γ του Κανονισμoύ (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του ά. 34.3 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 197
8.3.2.Οι αποφάσεις που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του ά. 45.1γ του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του ά. 34.3 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 200
8.3.3.Κριτική αξιολόγηση της αυτόνομης ερμηνείας των στοιχείων της αντιφατικότηταςΣελ. 211
VIII. Η δογματική προσέγγιση της σχέσης της εκκρεμοδικίας και δεδικασμένου και η χρησιμότητα της ορθής οριοθέτησης της για την κατανόηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής εκκρεμοδικίας και του κωλύματος της αντιφατικότητας των αποφάσεωνΣελ. 215
IX. Η αποδοχή από το ΔΕΕ του δεδικασμένου ως θεσμού που εντάσσεται στον πυρήνα του κυρίαρχου εθνικού δικονομικού δικαίουΣελ. 227
X. Προβλήματα αναγνώρισης του δεδικασμένου των αποφάσεων των κρατών-μελών. Δυνατότητα εφαρμογής των επιμέρους κωλυμάτων αναγνώρισηςΣελ. 230
1.Η αντίθεση στη δημόσια τάξηΣελ. 232
1.1.ΕισαγωγήΣελ. 232
1.2.Το δεδικασμένο, θεσμός δημόσιας τάξης ως προς την τελολογία τουΣελ. 234
1.3.Το δεδικασμένο ως θεσμός της δημόσιας τάξης στο αγγλικό δίκαιοΣελ. 235
1.4.Το δεδικασμένο ως θεσμός της δημόσιας τάξης στο γαλλικό δίκαιοΣελ. 236
1.5.Το δεδικασμένο ως θεσμός της δημόσιας τάξης στο γερμανικό δίκαιοΣελ. 237
1.6.Το δεδικασμένο ως θεσμός δημόσιας τάξης στο ελληνικό δίκαιοΣελ. 239
2.Ενδεχόμενη προσβολή του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης και κατά αποτέλεσμα της δημόσιας τάξης λόγω διευρυμένων υποκειμενικών ορίων του ουσιαστικού δεδικασμένουΣελ. 242
3.Ενδεχόμενη προσβολή της δημόσιας τάξης του κράτους αναγνώρισης λόγω διευρυμένων αντικειμενικών και υποκειμενικών ορίων του δεδικασμένου της αλλοδαπής απόφασηςΣελ. 246
4.Η προσβολή του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης στο στάδιο έναρξης της δίκης κατά το ά. 45.1β του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) και η σημασία του για την άρνηση της αναγνώρισης του δεδικασμένου της απόφασηςΣελ. 249
5.Η αντιφατικότητα των αποφάσεων κατά το ά. 45.1γ του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 249
5.1.ΕισαγωγήΣελ. 249
5.2.Η έλλειψη ενός ευρωπαϊκού αντικειμένου δίκης και δη στενά ερμηνευμένουΣελ. 250
5.3.Αντικείμενο δίκης κατά την αυτόνομη ερμηνεία του ά. 21ΣυμβΒρυξ, καθώς και του α. 27 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001 και του 29 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) στην εκκρεμοδικία και το αντικείμενο της απόφασηςΣελ. 251
5.4.Κριτική στη θεωρία του πυρήναΣελ. 253
5.5.Συμπερασματικές ΠαρατηρήσειςΣελ. 258
6.Η προσπάθεια προσέγγισης του δεδικασμένου υπό το πρίσμα της απόφασης C-456/11 Gothaer/Samskip και των κανόνων του διεθνούς δικονομικού δικαίου-ALI/UnidroitΣελ. 261
6.1.Κριτική αποτίμηση της απόφασης C-456/11 Gothaer/Samskip της 15.11.2012 για το εύρος της δεσμευτικής ισχύος της απόφασης του δικαστηρίου που κρίνει ότι στερείται διεθνούς δικαιοδοσίας λόγω ύπαρξης ρήτρας παρέκτασηςΣελ. 261
6.2.Η ρύθμιση του δεδικασμένου στους ενοποιημένους κανόνες διασυνοριακής διαδικασίας στις εμπορικές διαφορές του ALI/UnidroitΣελ. 266
XI. Πρόταση αντιμετώπισης των προβλημάτων για την ουσιαστική διευκόλυνση της διασυνοριακής αναγνώρισης και εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 267
XII. Συμπεράσματα από την αυτόνομη ερμηνεία των κωλυμάτων αναγνώρισης και εκτέλεσης από το ΔΕΕΣελ. 271
1.Πρόταση για συσταλτική ερμηνεία των α. 45 και 29 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), εφόσον το ΔΕΕ προκρίνει την ενιαία ερμηνευτική τους αντιμετώπισηΣελ. 271
2.Η ανασφάλεια δικαίου λόγω της νομολογιακής διαμόρφωσης του δικονομικού δικαίουΣελ. 273
3.Το δεδικασμένο ως θεσμός της εθνικής εννόμου τάξεωςΣελ. 273
4.Η εφαρμογή της αρχής της επέκτασης των εννόμων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 274
5.Η δυσχερής εφαρμογή του κωλύματος της αντίθεσης στη δημόσια τάξη, καθώς και της προσβολής του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης. Ειδικότερα η περίπτωση των διευρυμένων υποκειμενικών ορίων του αλλοδαπού δεδικασμένουΣελ. 276
6.Η ανάγκη αυτόνομης ερμηνείας των όρων προσδιορισμού της αντιφατικότητας των αποφάσεων κατά την αναγνώριση του αλλοδαπού δεδικασμένουΣελ. 277
ΒιβλιογραφίαΣελ. 279
Aλφαβητικό ευρετήριοΣελ. 301
H μονογραφία «Η αναγνώριση των εννόμων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων ιδίως υπό το πρίσμα των αντικειμενικών και υποκειμενικών τους ορίων» προτείνει την ερμηνεία των διατάξεων του Καν. 1215/2012 για την αναγνώριση των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων επί τη βάσει των πορισμάτων της συγκριτικής μελέτης του δεδικασμένου τεσσάρων εθνικών εννόμων τάξεων. Εξετάζει σε βάθος τα αίτια που διαμόρφωσαν εξελικτικά τον θεσμό του δεδικασμένου στην κάθε έννομη τάξη και διερευνά ζητήματα που ανακύπτουν από την αναγνώριση του αλλοδαπού δεδικασμένου στην ημεδαπή έννομη τάξη, αποτελώντας έτσι χρηστικό εργαλείο όχι μόνο για τον μελετητή, αλλά και για τον εφαρμοστή του ευρωπαϊκού δικονομικού δικαίου
ΠρόλογοςΣελ. IX
Ι. ΕισαγωγήΣελ. 1
ΙΙ. Μεθοδολογική προσέγγιση της έρευναςΣελ. 3
ΙΙΙ. Συγκριτική θεώρηση των κύριων εννόμων συνεπειών των αποφάσεων στο αγγλικό, το γαλλικό και το γερμανικό δίκαιο με βάση τα αντικειμενικά και υποκειμενικά τους όριαΣελ. 7
Α.Αγγλικό δίκαιο
1.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αγγλικής δίκηςΣελ. 7
2.Δεδικασμένο της αγγλικής δικαστικής απόφασης (estoppel by res judicata)Σελ. 14
2.1.Ιστορική εξέλιξη του δεδικασμένου (estoppel by record και estoppel by res judicata)Σελ. 14
2.2.Το δεδικασμένο των αγγλικών δικαστικών αποφάσεων –estoppel by res judicata– και η λειτουργία τουΣελ. 18
2.3.Οι αποφάσεις που αναπτύσσουν estoppel by res judicata και οι εξαιρέσεις τουςΣελ. 20
2.4.Αντικειμενικά όρια του estoppel by res judicataΣελ. 22
2.4.1.Cause of action estoppelΣελ. 23
2.4.2.Issue estoppelΣελ. 26
2.4.3. Abuse of processΣελ. 27
2.5.Υποκειμενικά όρια του estoppel by res judicataΣελ. 30
2.6.Ειδικότερες περιπτώσεις υποκειμενικά σύνθετων δικών και συμμετοχής τρίτων προσώπων στη δίκηΣελ. 33
2.6.1. Αντιπροσώπευση (Representatives)Σελ. 33
2.6.2.Ομαδική συνεκδίκαση (Group litigation)Σελ. 34
2.6.3.Συμμετοχή τρίτων προσώπων στη δίκη (με “additional claims” CPR Part 20 ή με “Ιntervention” CPR. 19.2.2)Σελ. 36
3.ΠαρατηρήσειςΣελ. 36
Περιεχόμενα
Β.Γαλλικό δίκαιο
1.Ιστορική εξέλιξη του δεδικασμένου στη γαλλική έννομη τάξη. Η επίδραση του φυσικού δικαίου στην πρόσληψη του ρωμαϊκού δικαίου και των θεσμών του, μεταξύ δε αυτών και του δεδικασμένου. Η εξέλιξη του θεσμού διαχρονικά με αφετηρία το κανονικό δίκαιο του μεσαίωνα μέχρι και την σύγχρονη ρύθμιση του θεσμούΣελ. 37
1.1.Η πρόσληψη του ρωμαϊκού δικαίου στη γαλλική έννομη τάξη. Η συναίρεση του μεσαιωνικού κανονικού δικαίου με το ρωμαϊκό δίκαιοΣελ. 37
1.2.Η εξέλιξη του θεσμού του δεδικασμένου στο πλαίσιο της συμπόρευσης κανονικού και ρωμαϊκού δικαίου και η σύγχρονη διαμόρφωσή τουΣελ. 38
2.Το δεδικασμένο των γαλλικών δικαστικών αποφάσεων (autorite de la chose jugee)Σελ. 41
2.1.Λειτουργία του γαλλικού δεδικασμένουΣελ. 41
2.2.Αποφάσεις που καταλαμβάνονται από το δεδικασμένοΣελ. 43
2.2.1.Οριστικές αποφάσεις (Jugements definitifs)Σελ. 43
2.2.2.Προσωρινές αποφάσεις (Jugements dits provisoires et Jugements par leur nature provisoire ou jugements avant-dire droit)Σελ. 44
2.2.3.Αποφάσεις εν μέρει οριστικές (Jugements mixtes)Σελ. 46
2.3.Τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου της απόφασηςΣελ. 46
2.3.1.Η προϋπόθεση της ταυτότητας του αιτήματος της αγωγής (la demande) και ο ρόλος των αιτιολογιών (motifs decisifs, motifs decisoires) στη διαμόρφωση και επέκταση των αντικειμενικών ορίωνΣελ. 47
2.3.2.Ο ρόλος των αιτιολογιών (motifs decisifs, motifs decisoires) της δικαστικής απόφασης για τον καθορισμό του εύρους των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένουΣελ. 49
2.3.3.Η cause juridique ως συστατικό στοιχείο του αντικειμένου της δίκης και η λειτουργία της ως στοιχείου αυτοδύναμου για τον προσδιορισμό του εύρους των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένουΣελ. 50
2.4.Υποκειμενικά όρια της autorite de la chose jugeeΣελ. 56
2.4.1.Διάδικοι και ειδικοί και καθολικοί διάδοχοιΣελ. 56
2.4.2.Η αντιταξιμότητα-opposabilite των οριστικών δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 58
2.4.3.Η αντιταξιμότητα-opposabilite των οριστικών δικαστικών αποφάσεων που εκδίδονται επί συλλογικής αγωγήςΣελ. 59
3. Τελικές ΠαρατηρήσειςΣελ. 60
3.1.Το δεδικασμένο ως θεσμός του γαλλικού δικονομικού δικαίουΣελ. 60
3.2.Η διευρυμένη αντίληψη των αντικειμενικών ορίων του δεδικασμένουΣελ. 61
Γ.Γερμανικό δίκαιο
1.Ιστορική εξέλιξη του γερμανικού δεδικασμένου. Ο θεσμός της ρωμαϊκής res judicata ως βάση του δεδικασμένου των αποφάσεων της γερμανικής διαγνωστικής δίκηςΣελ. 62
2.Αποφάσεις που αναπτύσσουν δεδικασμένοΣελ. 70
3.Η αρνητική και θετική λειτουργία του δεδικασμένουΣελ. 75
3.1.ΕισαγωγήΣελ. 75
3.2.Θετική λειτουργία του ουσιαστικού δεδικασμένουΣελ. 76
3.3.Αρνητική λειτουργία του ουσιαστικού δεδικασμένουΣελ. 77
4.Αντικειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 77
5.Η ενέργεια αποκλεισμού των ενστάσεων ως έκφανση της χρονικής διάστασης του ουσιαστικού δεδικασμένου και η σημασία της κατά την αναγκαστική εκτέλεσηΣελ. 83
6.Διαφορά μεταξύ της ένστασης συμψηφισμού της § 767 παρ. 2 ZPO και της απόφασης για συμψηφισμό της § 322 εδ. 2 ZPOΣελ. 88
7.Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 89
8.Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένου. Η σχέση της αντιταξιμότητας (l’ opposabilite) των αποφάσεων του γαλλικού δικαίου με την τριτενέργεια και την διαπλαστική ενέργεια των αποφάσεωνΣελ. 94
Δ.Ελληνικό δίκαιο
1.Η ιστορική εξέλιξη του δεδικασμένου στο ελληνικό δικονομικό δίκαιο από την έκδοση του πρώτου κώδικα ελληνικής πολιτικής δικονομίας του 1835Σελ. 98
2.Αποφάσεις που παράγουν δεδικασμένοΣελ. 100
3.Λειτουργία του δεδικασμένου κατά τον ΚΠολΔΣελ. 103
4.Αντικειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 103
5.Χρονικά όρια του δεδικασμένου και η κάλυψη ενστάσεων του εναγομένου κατά το ά. 330 ΚΠολΔΣελ. 113
6.Υποκειμενικά όρια του δεδικασμένουΣελ. 117
ΙV. Συμπεράσματα της συγκριτικής μελέτης για το δεδικασμένο και τις επιμέρους ενέργειες που αναπτύσσουν οι αποφάσεις της διαγνωστικής δίκηςΣελ. 134
V. Κριτική θέση στη δέσμευση τρίτων από το δεδικασμένοΣελ. 142
VI. Παρατηρήσεις για τη σχέση του αντικειμένου δίκης με το αντικείμενο της απόφασης και το αντικείμενο του δεδικασμένου στις εθνικές έννομες τάξεις και στον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 146
1.Ομοιότητες και διαφορές της σύνδεσης του αντικειμένου της δίκης με το αντικείμενο του δεδικασμένου στο ελληνικό και στο αγγλικό δίκαιοΣελ. 146
2.Συσχέτιση αντικειμένου δίκης με τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου στο γερμανικό δίκαιοΣελ. 147
3.Συσχέτιση αντικειμένου δίκης με τα αντικειμενικά όρια του δεδικασμένου στο γαλλικό δίκαιοΣελ. 148
VII. Η αναγνώριση των αποφάσεων κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 149
1.Το ισχύον σύστημα της ευρωπαϊκής δικονομικής ενοποίησης και η μεθοδολογική προσέγγιση της ερμηνείας του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) με την κατά το ΔΕΕ αυτόνομη ερμηνείαΣελ. 149
2.H αυτόνομη ερμηνεία των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001, καθώς και του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) και η ειδικότερη εφαρμογή στην αναγνώριση των αποφάσεωνΣελ. 151
3.Η έννοια της αναγνώρισης κατά την αυτόνομη ερμηνεία του ΔΕΕΣελ. 153
3.1.Η κρατούσα στο ευρωπαϊκό δικονομικό δίκαιο θεωρία της επέκτασης των εννόμων συνεπειών της αλλοδαπής δικαστικής απόφασης – WirkungserstreckungstheorieΣελ. 154
3.2.Η θεωρία της ισότιμης μεταχείρισης των εννόμων συνεπειών της αλλοδαπής απόφασης με την αντίστοιχου είδους απόφαση του κράτους αναγνώρισης – WirkungsgleichstellungstheorieΣελ. 156
3.3.Η θεωρία της σωρευτικής αναγνώρισης των εννόμων συνεπειών της αλλοδαπής απόφασης μέχρι τα όρια των εννόμων συνεπειών της ίδιας ή αντίστοιχης απόφασης του κράτους αναγνώρισης – KumulationstheorieΣελ. 157
4Ποιες δικαστικές αποφάσεις μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο αναγνώρισης και εκτέλεσης κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 159
4.1.Η απόφαση δεν απαιτείται να προέρχεται από το αρμόδιο δικαστήριο, εφόσον εμπίπτει στο καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 159
4.2.Η ειδικότερη περίπτωση της απόφασης που διατάσσει ασφαλιστικά μέτρα. Η διαφοροποίηση της ρύθμισης της αναγνώρισής τους κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001 σε σχέση με τον νεότερο Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 162
4.2.1.Αναγνώριση της απόφασης των ασφαλιστικών μέτρων σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001. Προγενέστερη ρύθμισηΣελ. 162
4.3.Αναγνώριση της απόφασης των ασφαλιστικών μέτρων σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 165
5.Ποιες από τις κύριες έννομες συνέπειες των αποφάσεων αναγνωρίζονταιΣελ. 166
5.1.Ο ρόλος του βαθμού της δικονομικής ωριμότητας των αποφάσεων στην αναγνώριση των αποφάσεωνΣελ. 166
5.2.Η αναγνώριση των εννόμων συνεπειών του δεδικασμένου, της ενέργειας αποκλεισμού των ενστάσεων και της διαπλαστικής ενέργειαςΣελ. 167
5.2.1.Η αναγνώριση του δεδικασμένου της απόφασηςΣελ. 168
5.2.2.Η αναγνώριση της ενέργειας αποκλεισμού των ενστάσεωνΣελ. 169
5.2.3.Η αναγνώριση της διαπλαστικής ενέργειαςΣελ. 169
5.3.Η εκτελεστότητα ως έννομη συνέπεια που εξακολουθεί και μετά την καθιέρωση της άμεσης εκτέλεσης με τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) να μην καθίσταται αντικείμενο αναγνώρισηςΣελ. 170
6.Η λειτουργία της διασυνοριακής αναγνώρισης των αποφάσεων υπό το πρίσμα των προϋποθέσεων της άμεσης εκτέλεσης των αποφάσεων κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) και τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 805/2004Σελ. 171
7.Η αυτοδίκαιη αναγνώριση των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 174
8.Τα κωλύματα αναγνώρισης και εκτέλεσης κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 44/2001, καθώς και κατά τον Κανονισμό (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 174
8.1.Αντίθεση στη δημόσια τάξη του κράτους αναγνώρισηςΣελ. 176
8.1.1.Η έννοια της δημόσιας τάξης κατά τον Κανονισμό (EK) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 176
8.1.2.Παραδείγματα παραβίασης της δικονομικού και ουσιαστικού δικαίου δημόσιας τάξηςΣελ. 178
8.1.3.Οι περιορισμοί των θεμελιωδών δικαιωμάτωνΣελ. 179
8.1.4.Η περίπτωση των anti-suit injunctions, των αντιαγωγικών διαταγώνΣελ. 181
8.1.5.Έννοια της «πρόδηλης ή προφανούς παραβίασης της δημόσιας τάξης»Σελ. 182
8.1.6.Κριτική στη θεμελίωση της προσβολής της δημόσιας τάξης ως κωλύματος αναγνώρισης και εκτέλεσηςΣελ. 183
8.1.7.Η αντιμετώπιση της αντίθεσης στη δημόσια τάξη από το εθνικό δικονομικό δίκαιο των κρατών-μελώνΣελ. 185
8.1.8.Τελικές παρατηρήσειςΣελ. 186
8.2.Προσβολή του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης του εναγόμενου κατά την επίδοση του εισαγωγικού της δίκης δικογράφουΣελ. 188
8.2.1.Τελολογία του κωλύματος παραβίασης του δικαιώματος δικαστικής ακρόασηςΣελ. 188
8.2.2.Η προϋπόθεση της ερημοδικίας του εναγομένου λόγω μη επίδοσης του εισαγωγικού της δίκης δικογράφουΣελ. 189
8.2.3.Η διατήρηση της απαλοιφής του όρου για το «υποστατό και το έγκυρο» της επίδοσης της, όπως προβλεπόταν στη Σύμβαση των ΒρυξελλώνΣελ. 191
8.2.4.Η σημασία της επίδοσης, πραγματική, πλασματική επίδοσηΣελ. 192
8.2.5.Πρόσθετες προϋποθέσεις εφαρμογής του ά. 45.1β του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του ά. 34.2 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 195
8.3.Η αντιφατικότητα των αποφάσεωνΣελ. 197
8.3.1.Η αυτόνομη ερμηνεία της έννοιας της αντιφατικότητας κατά το ά. 45.1γ του Κανονισμoύ (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του ά. 34.3 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 197
8.3.2.Οι αποφάσεις που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του ά. 45.1γ του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), καθώς και του ά. 34.3 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001Σελ. 200
8.3.3.Κριτική αξιολόγηση της αυτόνομης ερμηνείας των στοιχείων της αντιφατικότηταςΣελ. 211
VIII. Η δογματική προσέγγιση της σχέσης της εκκρεμοδικίας και δεδικασμένου και η χρησιμότητα της ορθής οριοθέτησης της για την κατανόηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής εκκρεμοδικίας και του κωλύματος της αντιφατικότητας των αποφάσεωνΣελ. 215
IX. Η αποδοχή από το ΔΕΕ του δεδικασμένου ως θεσμού που εντάσσεται στον πυρήνα του κυρίαρχου εθνικού δικονομικού δικαίουΣελ. 227
X. Προβλήματα αναγνώρισης του δεδικασμένου των αποφάσεων των κρατών-μελών. Δυνατότητα εφαρμογής των επιμέρους κωλυμάτων αναγνώρισηςΣελ. 230
1.Η αντίθεση στη δημόσια τάξηΣελ. 232
1.1.ΕισαγωγήΣελ. 232
1.2.Το δεδικασμένο, θεσμός δημόσιας τάξης ως προς την τελολογία τουΣελ. 234
1.3.Το δεδικασμένο ως θεσμός της δημόσιας τάξης στο αγγλικό δίκαιοΣελ. 235
1.4.Το δεδικασμένο ως θεσμός της δημόσιας τάξης στο γαλλικό δίκαιοΣελ. 236
1.5.Το δεδικασμένο ως θεσμός της δημόσιας τάξης στο γερμανικό δίκαιοΣελ. 237
1.6.Το δεδικασμένο ως θεσμός δημόσιας τάξης στο ελληνικό δίκαιοΣελ. 239
2.Ενδεχόμενη προσβολή του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης και κατά αποτέλεσμα της δημόσιας τάξης λόγω διευρυμένων υποκειμενικών ορίων του ουσιαστικού δεδικασμένουΣελ. 242
3.Ενδεχόμενη προσβολή της δημόσιας τάξης του κράτους αναγνώρισης λόγω διευρυμένων αντικειμενικών και υποκειμενικών ορίων του δεδικασμένου της αλλοδαπής απόφασηςΣελ. 246
4.Η προσβολή του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης στο στάδιο έναρξης της δίκης κατά το ά. 45.1β του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) και η σημασία του για την άρνηση της αναγνώρισης του δεδικασμένου της απόφασηςΣελ. 249
5.Η αντιφατικότητα των αποφάσεων κατά το ά. 45.1γ του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα)Σελ. 249
5.1.ΕισαγωγήΣελ. 249
5.2.Η έλλειψη ενός ευρωπαϊκού αντικειμένου δίκης και δη στενά ερμηνευμένουΣελ. 250
5.3.Αντικείμενο δίκης κατά την αυτόνομη ερμηνεία του ά. 21ΣυμβΒρυξ, καθώς και του α. 27 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 44/2001 και του 29 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα) στην εκκρεμοδικία και το αντικείμενο της απόφασηςΣελ. 251
5.4.Κριτική στη θεωρία του πυρήναΣελ. 253
5.5.Συμπερασματικές ΠαρατηρήσειςΣελ. 258
6.Η προσπάθεια προσέγγισης του δεδικασμένου υπό το πρίσμα της απόφασης C-456/11 Gothaer/Samskip και των κανόνων του διεθνούς δικονομικού δικαίου-ALI/UnidroitΣελ. 261
6.1.Κριτική αποτίμηση της απόφασης C-456/11 Gothaer/Samskip της 15.11.2012 για το εύρος της δεσμευτικής ισχύος της απόφασης του δικαστηρίου που κρίνει ότι στερείται διεθνούς δικαιοδοσίας λόγω ύπαρξης ρήτρας παρέκτασηςΣελ. 261
6.2.Η ρύθμιση του δεδικασμένου στους ενοποιημένους κανόνες διασυνοριακής διαδικασίας στις εμπορικές διαφορές του ALI/UnidroitΣελ. 266
XI. Πρόταση αντιμετώπισης των προβλημάτων για την ουσιαστική διευκόλυνση της διασυνοριακής αναγνώρισης και εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 267
XII. Συμπεράσματα από την αυτόνομη ερμηνεία των κωλυμάτων αναγνώρισης και εκτέλεσης από το ΔΕΕΣελ. 271
1.Πρόταση για συσταλτική ερμηνεία των α. 45 και 29 του Κανονισμού (ΕΚ) αρ. 1215/2012 (ΚανΒρυξΙα), εφόσον το ΔΕΕ προκρίνει την ενιαία ερμηνευτική τους αντιμετώπισηΣελ. 271
2.Η ανασφάλεια δικαίου λόγω της νομολογιακής διαμόρφωσης του δικονομικού δικαίουΣελ. 273
3.Το δεδικασμένο ως θεσμός της εθνικής εννόμου τάξεωςΣελ. 273
4.Η εφαρμογή της αρχής της επέκτασης των εννόμων συνεπειών των αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεωνΣελ. 274
5.Η δυσχερής εφαρμογή του κωλύματος της αντίθεσης στη δημόσια τάξη, καθώς και της προσβολής του δικαιώματος δικαστικής ακρόασης. Ειδικότερα η περίπτωση των διευρυμένων υποκειμενικών ορίων του αλλοδαπού δεδικασμένουΣελ. 276
6.Η ανάγκη αυτόνομης ερμηνείας των όρων προσδιορισμού της αντιφατικότητας των αποφάσεων κατά την αναγνώριση του αλλοδαπού δεδικασμένουΣελ. 277
ΒιβλιογραφίαΣελ. 279
Aλφαβητικό ευρετήριοΣελ. 301
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
