Εσωτερική οικιακή εργασία

Για ποιο λόγο ο εργαζόμενος πηγαίνει στη δουλειά του την επόμενη μέρα; Με άλλα λόγια, πώς συμβαίνει αυτό που ονομάζουμε αναπαραγωγή της εργασίας; Αυτό είναι ένα από τα κεντρικότερα ερωτήματα που απασχολεί τους κοινωνιολόγους τον τελευταίο αιώνα. Για ορισμένους αναλυτές η απάντηση φαντάζει προφανής. "Ο εργαζόμενος συνεχίζει και πηγαίνει στη δουλειά του γιατί χρειάζεται τα χρήματα". Ωστόσο, μια τέτοια απάντηση αναγνωρίζει στην εργασία αποκλειστικά οικονομικά χαρακτηριστικά, παρακάμπτοντας παράλληλα έναν αιώνα κοινωνιολογικής έρευνας και στοχασμού που αναδεικνύει κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Η εργασία εκτός από κέρδος, υπεραξία και εκμετάλλευση παράγει αξίες και αντιλήψεις. Πρόκειται για πολιτισμικά στοιχεία που αποτελούν πηγή νοήματος για τους εργαζόμενους και που συμβάλουν καθοριστικά στην αναπαραγωγή της εργασίας.

Το βιβλίο προσπαθεί να συμβάλει στον παραπάνω προβληματισμό εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αναπαράγεται ένα από τα πλέον εκμεταλλευτικά επαγγέλματα, αυτό της εσωτερικής οικιακής εργασίας των μεταναστριών. Η μελέτη υποστηρίζει πως το επάγγελμα υπονομεύει τις οικογενειακές σχέσεις και τις σχέσεις αλληλεγγύης των εργατριών. Παράλληλα, οι διαμορφωθείσες σχέσεις ταυτίζουν τη μετανάστρια με τις απαιτήσεις του επαγγέλματος της και εν τέλει αναπαράγουν την εσωτερική οικιακή εργασία.

Το πρώτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από δύο κεφάλαια που προσπαθούν να προσεγγίσουν θεωρητικά τις συνέπειες της εργασίας στην οικογένεια και τις σχέσεις αλληλεγγύης, τόσο στην κλασική κοινωνιολογική βιβλιογραφία όσο και στη σύγχρονη έρευνα της οικιακής εργασίας των μεταναστριών. Το δεύτερο μέρος εξηγεί σύντομα τους μεθοδολογικούς προβληματισμούς που οδήγησαν στην επιλογή των ιστοριών ζωής για να αντληθούν τα δεδομένα της έρευνας. Το τρίτο μέρος παρουσιάζει τις συνέπειες της εσωτερικής οικιακής εργασίας στην οικογένεια και τις σχέσεις αλληλεγγύης των μεταναστριών. Αυτό γίνεται μέσα από μια σύγκριση των εμπειριών της εργασίας στη χώρα προέλευσης και στη χώρα υποδοχής, αναδεικνύοντας έτσι τις μεταβολές που έχουν επέλθει μέσα από τη μετανάστευση και την ένταξη στην εσωτερική οικιακή εργασία. Τέλος, εξηγείται ο τρόπος με τον οποίο οι μεταβολές αυτές οδηγούν στην αναπαραγωγή της εργασίας και στον εγκλωβισμό των μεταναστριών στο επάγγελμά τους.