Ο αετός της φωτιάς

Mια ιστορία που αντλεί τη μαγεία της από τις Xίλιες και μία νύχτες και το ρεαλισμό της από την ιστορία και την πολιτική. O πολεμιστής, τροβαδούρος και ποιητής Nουρεντίν, ο Aετός της Φωτιάς, διχάζεται ανάμεσα στην αφοσίωσή του για τον σουλτάνο Σαλαδίν και στον έρωτά του για την όμορφη και γοητευτική Λάιλα. Mυστήριο, έρωτες, πάθη, συνωμοσίες, πόλεμοι: O Aετός της Φωτιάς είναι, πάνω απ' όλα, η ιστορία μιας δυνατής αγάπης που θα θριαμβεύσει ενάντια σε όλα τα εμπόδια.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Μετά την Τριλογία των Περσικών Πολέμων, τρία μυθιστορήματα που ζωντανεύουν μεγάλες ιστορικές μορφές της αρχαιότητας (Αρτάβαζος ο Πέρσης, Εστία, 1994 και 1996, Ο Ξένος μου ο Θεμιστοκλής, Εστία, 1994, και Νικομήδης ο Αθηναίος, Εστία, 1995), ο συγγραφέας Νίκος Κυριαζής μεταθέτει το μυθιστορηματογραφικό πεδίο του σε άλλους καιρούς και άλλους τόπους. Στον Αετό της φωτιάς τα γεγονότα εκτυλίσσονται στην Αραβία του Μεσαίωνα, μία δεκαετία περίπου πριν από την ιστορική μάχη του Χάτιν, το 1187, όπου ο στρατός του σουλτάνου της Αιγύπτου Σαλαντίν συνέτριψε τους σταυροφόρους και επανακατέκτησε την Ιερουσαλήμ. Οπως εξηγεί και ο ίδιος ο συγγραφέας σε μία από τις υποσημειώσεις, η υπόθεση του μυθιστορήματος διαδραματίζεται ανάμεσα στο 1175 και στο 1176, προτού φθάσει ο Σαλαντίν στο αποκορύφωμα της δύναμής του, «στα χρόνια δηλαδή που με τη διπλωματία και με τα όπλα ένωνε τα διαιρεμένα ισλαμικά εμιράτα και τα βασίλεια της Συρίας».

Κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο Νουρεντίν, ένας νεαρός πολεμιστής του Ισλάμ, ταγμένος να υπηρετεί τη δόξα του Προφήτη και του σουλτάνου του. Υστερα από μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον του σουλτάνου Σαλαντίν, ο Νουρεντίν αναλαμβάνει να εντοπίσει και να εξουδετερώσει τον κύριο υπεύθυνο της απόπειρας, τον Ρασιντεντίν Σινάν, τον τρομερό αρχηγό των αιρετικών Ασσασίνων, τον φόβο και τον τρόμο των ηγεμόνων του αραβικού κόσμου αλλά και των σταυροφόρων. Οδεύοντας προς την αναζήτηση του Σινάν, ο Νουρεντίν συναντά τον σοφό γέροντα Αμπού Φιράς, μαθητεύει δίπλα του και διδάσκεται φιλοσοφικές αξίες, άλλες παρμένες από το Κοράνι και άλλες από αρχαίους φιλοσόφους. Ταξιδεύοντας μαζί του στη Δαμασκό, συναντιέται με δύο σπουδαίες προσωπικότητες του Μεσαίωνα, τον Ομάρ Καγιάμ, που απαγγέλλει αποσπάσματα από το περίφημο «Ρουμπαγιάτ» (σε έξοχη, ελεύθερη απόδοση του συγγραφέα), και τον ποιητή Νιζαμί.

Ο Νουρεντίν συνομιλεί με τους σπουδαίους αυτούς άνδρες της εποχής του, αντλεί γνώση από τις κουβέντες τους και συνεχίζει την αναζήτησή του. Από την αρχή ως το τέλος του μυθιστορήματος ο νεαρός ήρωας, ως άλλος ιππότης των δυτικών μεσαιωνικών θρύλων, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια σειρά δοκιμασίες που άλλοι όρισαν για εκείνον. Οταν τελικά φθάσει στο τέρμα της αναζήτησής του, έχοντας μπροστά του αντιμέτωπο τον Ρασιντεντίν Σινάν, τον φοβερό Γέρο του Βουνού, θα ακούσει από το στόμα του: «Μοιάζεις με τον αετό της φωτιάς του μύθου που ολοκληρώνεται περνώντας μέσα από τις φλόγες που καίνε ό,τι ψεύτικο, ό,τι περιττό, ό,τι άχρηστο, ό,τι πρόσκαιρο έχει πάνω του και αφήνουν να φανεί μόνο ο πραγματικός, δυνατός, τέλειος εαυτός του. Οι δοκιμασίες που πέρασες, οι γνώσεις που απέκτησες, η αυτογνωσία που κέρδισες από αυτές, εκείνες που θα αποκτήσεις στο μέλλον θα σε μεταβάλουν σε αετό της φωτιάς». Αραγε θα μπορέσει ο Νουρεντίν να πετάξει ψηλότερα με τα φτερά του; ή μήπως ο έρωτάς του για την όμορφη Λάιλα στέκεται εμπόδιο στην εκπλήρωση της αρχετυπικής αναζήτησής του; Σε μια εποχή ταγμένη στον σκοπό, στην προκειμένη περίπτωση στη συνένωση του αραβικού κόσμου ενάντια στους σταυροφόρους και την πλήρη υποταγή στον Προφήτη και στον σουλτάνο, θα ανέμενε κανείς η αγάπη μιας γυναίκας να έρχεται σε δεύτερη, ίσως και σε τρίτη μοίρα. Ο συγγραφέας όμως θέλει τον ήρωά του να ολοκληρώνεται μέσα από την πραγματική αγάπη, μια αγάπη που οι Δυτικοί του Μεσαίωνα ύμνησαν και εξιδανίκευσαν μέσα από τα περίφημα Arthurian romances.

Ο συγγραφέας, εμπνευσμένος από ιστορικά γεγονότα και επηρεασμένος από τη μαγεία τού «Χίλιες και μια νύχτες», απευθύνεται στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό προσφέροντάς του ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί. Ο λόγος του, περιεκτικότατος και πλήρης σχημάτων, ελίσσεται με φυσική άνεση και απεικονίζει με πιστότητα το πνεύμα της εποχής. Οι υποσημειώσεις, λεπτομερείς και αναλυτικότατες, αποτελούν μαρτυρία των εμπεριστατωμένων γνώσεων του συγγραφέα γύρω από την ιστορική, την πολιτική, ακόμη και τη γεωγραφική διάσταση του αραβικού κόσμου λίγο πριν από την τρίτη Σταυροφορία.



ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΤΟ ΒΗΜΑ, 14-11-1999