Η σφαίρα στον τοίχο

«ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, αδύνατον ν’ αποφύγω την πιο μαύρη σελίδα της: τη δολοφονία του Καποδίστρια - ο απόγονός του την περιγράφει με τόσο ζωντανά χρώματα, που σχεδόν με προκαλεί ν' αντιγράψω την αφήγησή του στο χαρτί. Είναι το τρίτο διήγημα που του αφιερώνω, προσπαθώντας συνέχεια να δικαιολογώ την αυτοκαταστροφική μανία του. Πάντοτ’ εύρισκα μιαν εξήγηση, εκτός από τώρα· ίσως
γιατί υπάρχει κάτι αμετάκλητο που κάνει τα λόγια να στερεύουν. Μέσα στην προαιώνια αντανάκλαση της στιγμής εκείνης ζούμε όλοι μας, μέχρι σήμερα. Και η λογοτεχνία δεν φταίει καθόλου γι’ αυτό· που –αγγίζοντας τη σφαίρα στον τοίχο– ξέθαψε όλες τις παλιές αμαρτίες...».

*
Ο εθνικός αγώνας είναι ένα γεγονός που πρέπει να τοποθετηθεί ανάμεσα σ’ άλλα
σημαίνοντα της Ευρωπαϊκής Ιστορίας ? κι ως γεγονός κορυφαίο περιέχει σαφώς
σκοτεινές πλευρές, αμφισβητήσιμες βεβαιότητες και παρερμηνεύσιμες
πραγματικότητες. Γι’ αυτό σημειώνει τη φράση «μια άκριτη αμνηστία» αναφερόμενος
στους ήρωες του 1821. Η σημερινή σύγχυση όπως και «οι βαρετές σελίδες του
σχολικού βιβλίου» συνεπάγονται την άρνηση ν’ αποδεχθεί κανείς –δεδικασμένη– την
επαναστατική υπόθεση ως όραμα μονόπλευρο, εγωιστικό και απομονωμένο.
Ο συγγραφέας προσδίδει στην εσωτερικότητα των ηρώων του μια διάσταση ρεαλιστική.
Κορφολογεί τον ψυχισμό τους με σχετική απόσταση αναπνοής ως αφηγητής ενώ
παράλληλα τρέφει έμμεσα την αληθινή εντύπωση της βαθιάς δεύτερης φωνής τους, το
χνώτο της συνείδησής τους ως υπάρξεις με πάθη, αστοχίες, προτερήματα, ιδιοτυπίες.
Κάθε πράξη τους, ως μέρος ενός βιογραφικού, ταυτοποιείται με την τροχιά που έπαιρνε
κάθε στιγμή η Επανάσταση. Όλοι τους υπήρξαν συμπρωταγωνιστές σε μια νέα
συνθήκη που κλόνισε τις έως τότε κανονικότητες και απαίτησε, με όρους ιστορικής
αναγκαιότητας, μια κινητήριο δύναμη με πολύπτυχο όνομα: έθνος, ελευθερία,
πολιτεία. Στο ρητορικό ερώτημα που θέτει στις πρώτες γραμμές, «τι απέμεινε από την
Επανάσταση», η απάντηση είναι ήδη απόλυτα δοσμένη, στον υπότιτλο της έκδοσης: η
μοναχική Επανάσταση.

(από το επίμετρο της έκδοσης)